ج
برپایه گزارش‌های منتشر شده برای نخستین بار از زمان آغاز اعتراض‌ها در سوریه، جنگنده‌های ارتش این کشور برفراز منطقه‌ای که یکی از کانون‌های اعتراض‌ها است به پرواز در آمده و دیوار صوتی را شکستند.

به نظر می‌رسد این اقدام به منظور هشدار و اهالی و ترساندن آنها از ادامه شرکت در تظاهرات اعتراضی صورت گرفته باشد.

حمص شهری واقع در مرکز سوریه است که به گفته «اتحادیه کمیته‌های محلی هماهنگی اعتراض‌ها» جنگنده‌های ارتش سوریه شنبه ۱۲ شهریور ماه بر فراز آن به پرواز در آمده و دیوار صوتی را شکستند.

در همین حال یورش ارتش و نیروهای امنیتی سوریه به شهر‌ها و مناطق مختلف ادامه یافت. به گفته دیده‌بان حقوق بشر سوریه، این یورش‌ها دست کم ۱۰ کشته بر جای گذاشت.

نزدیک به شش ماه از آغاز اعتراض‌ها در سوریه می‌گذرد. اعتراض‌هایی که هدف از آن سرنگونی نظام حاکم بر سوریه به رهبری بشار اسد رئیس جمهور این کشور است. مقام‌های سوریه می‌گویند که در حال مبارزه با گروه‌های مسلح تروریست هستند. روایتی که معترضان آن را رد کرده و می‌گویند هدف از عملیات نظامی سرکوب تظاهرات مسالمت آمیز است.

در مناطق حومه دمشق پایتخت سوریه از جمله القابون، الکسوه، حجر الاسود و القدم، هزاران نفر در مراسم تشییع جنازه کشته شدگان جمعه «می‌میریم؛ ذلت نمی‌پذیریم» شرکت کردند. در حلب نیروهای امنیتی به خانه‌های فعالان سیاسی و دانشجویان یورش برده و ده‌ها نفر را دستگیر کردند. سه شهرک صنمین، نحتا و الکسوه در استان درعا نیز شاهد بازداشت ده‌ها نفر از معترضان بودند. در تکلخ در ساعت‌های صبح صدای چند انفجار شنیده شد.

گزارش شده، ارتش به خانه‌های دیر بعلبه در حمص یورش برد. اما در الرستن هنگامی که نیروهای امنیتی در حال جستجو برای یافتن نظامیان فراری بودند، صدای تیراندازی سنگین شنیده شد.

همچنین بیش از پنجاه مینی بوس حامل نیروهای امنیتی، به روستای معرت حرمه در استان ادلب یورش بردند. روستایی که تماس‌های تلفنی آن قطع شد. صدای شلیک سنگین آتش نیز از محله‌های باب السباع، السلطانیه و بابا عمر در شهر ادلب شنیده شد.

این یورش‌ها و بگیر و ببند‌ها همه در حالی صورت می‌گیرد که تظاهرات اعتراض آمیز در شهرهای مختلف سوریه همچنان ادامه دارد. از جمله محله المیدان دمشق که شاهد تظاهرات بود. شرکت کنندگان در این تظاهرات برای سرنگونی نظام حاکم بر شعار دادند.

گفته می‌شود این یورش‌ها و بگیر و ببند‌ها، برای دستگیری عدنان محمد بکور دادستان مستعفی حماه صورت می‌گیرد. بکور دادستان چند روز پیش در اعتراض به سرکوب معترضان، از سمت خود استعفا داد. او همچنین اسنادی در خصوص کشتن بازداشت شدگان در زندان مرکزی حماه ارائه داد و مسئولان نظام را به عنوان مسئولان این کشتار معرفی کرد.

تهدید به افزایش تحریم‌های اروپایی علیه سوریه

اتحادیه اروپا صنعت نفت سوریه را مورد تحریم قرار داد و نسبت به اقدام‌های پیش رو برای افزایش فشار بر نظام بشار اسد هشدار داد. فشاری که به منظور متوقف کردن سرکوب معترضان صورت می‌گیرد.

بنا بر ارزیابی سازمان ملل متحد در جریان سرکوب اعتراض‌ها تا کنون بیش از ۲۲۰۰ نفر از معترضان کشته شده‌اند.

البته تحریم‌هایی که علیه صنعت نفت سوریه اعمال شده، به صادرات نفت این کشور محدود می‌شود اما سرمایه گذاری در این صنعت را شامل نمی‌شود.

انتظار می‌رود دولت‌های عضو اتحادیه اروپا گفت‌و‌گوهای بیشتری برای افزایش تحریم‌های سوریه انجام دهند. اما به نظر می‌رسد ۲۷ کشور اروپایی باید ابتدا بتوانند بر مخالفت احتمالی برخی از کشورهای اروپایی که شرکت‌های آنها در صنعت نفت سوریه فعال هستند غلبه کنند. از جمله این شرکت‌ها می‌توان از رویال داچ شل بریتانیایی- هلندی و توتال فرانسه نام برد که سرمایه گذاری‌های بزرگی در صنعت نفت سوریه انجام داده‌اند.

در جریان مذاکرات آلن ژوپه وزیر امور خارجه فرانسه و ویلیام هیگ همتای بریتانیایی‌اش، هیگ بر ضرورت افزایش تحریم‌های صنعت نفت سوریه سخن گفت. او اما از جزئیات سخنی به میان نیاورد.

هیگ گفت که تحریم‌ها ۹۵ درصد از صادرات نفت سوریه و ۲۵ در صد از درآمد‌های دولت این کشور را در بر می‌گیرد.

استثنا کردن ایتالیا از اجرای فوری تحریم‌ها نشانگر اختلاف میان کشورهای اتحادیه اروپا است. اختلاف‌هایی که به تعویق زمان اجرای تحریم‌ها انجامیده است. به ایتالیا این اجازه داده شده که تا زمان پایان قرار داد نفتی‌اش با سوریه در ۱۵ نوامبر آینده، به داد و ستد‌های نفتی با این کشور ادامه دهد.

این مساله اعتراض ژوپه و ارکی تیومیویا وزیر امور خارجه فنلاند را در پی داشت که از ضرورت تسریع در اجرای تحریم‌ها سخن گفتند.

تیومیوا به خبرنگاران گفت: «احساس می‌کنم بسیار دیر شده است. باید گام‌ها را به صورت فوری برداریم.»

مخالفت روسیه با تحریم‌ها

از سوی دیگر سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه را محکوم کرد.

لاوروف شنبه در حاشیه کنفرانس کشورهای عضو اتحاد جماهیر شوری سابق در دوشنبه پایتخت تاجیکستان، به خبرنگاران گفت که تحریم‌های یک جانبه، هیچ نتیجه مفیدی نخواهد داشت. زیرا به گفته او این تحریم‌ها، روش کار گروهی برای حل بحران‌ها را زیر سئوال می‌برد.

روسیه همواره با اعمال تحریم علیه نظام حاکم بر سوریه مخالفت کرده است. مسکو همچنین تهدید کرده هرگونه قطنامه تحریمی علیه سوریه در شورای امنیت سازمان ملل متحد را وتو خواهد کرد. روسیه بزرگترین صادر کننده اسلحه به سوریه است.

ایلیا جزایری؛ رادیو فردا