رئیس جمهوری ایالات متحده روز سه شنبه صبح به وقت واشنگتن خبر داد که مایک پمپئو رئیس سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده موسوم به سی آی ای را به عنوان وزیر خارجه جایگزین رکس تیلرسون معرفی کند.
آقای ترامپ در توئیتر خود نوشت: «مایک پمپئو رئیس سازمان سی آی ای وزیر خارجه جدید ما می شود. او کار خارق العاده ای خواهد کرد. از رکس تیلرسون برای خدمات ممنون هستم. «جینا هاسپل» به عنوان نخستین زن، رئیس سازمان سی آی ای خواهد شد. تبریک به همه»
رکس تیلرسون رئیس شرکت اگزان موبیل از دی ماه سال گذشته به عنوان وزیر خارجه دولت پرزیدنت ترامپ منصوب شده بود.
آذرماه گذشته برخی رسانه ها از برکناری احتمالی تیلرسون و جایگزینی او با پمپئو خبر داده بودند. نیویورک تایمز گزارش داده بود کاخ سفید برای جایگزینی تیلرسون با مایک پامپئو، رییس سی آی ای، آماده می شود. همان زمان این خبر تکذیب شده بود.
مایک پمپئو، ۵۴ ساله عضو سابق مجلس نمایندگان آمریکا بود که توسط پرزیدنت ترامپ سال گذشته به ریاست سازمان اطلاعات مرکزی موسوم به سی آی ای رسید.
«جینا هاسپل» پیشتر از سوی رئیس جمهور آمریکا به سمت معاون سازمان سیا منصوب شده بود.
پمپئو و خانم هاسپل برای کسب سمت های معرفی شده از سوی رئیس جمهوری، به رای سنای آمریکا نیاز دارند. به نظر می رسد با رای اکثریت نسبی که جمهوریخواهان دارند، این دو کار سختی برای احراز سمت های وزارت خارجه و ریاست سازمان سی آی ای نداشته باشند.
پس از ماهها گمانهزنی رسانهها درباره عاقبت کار رکس تیلرسون در وزارت خارجه آمریکا، دونالد ترامپ روز سهشنبه ۲۲ اسفند وی را از مقام خود برکنار و رئیس سازمان سیآیای را به عنوان جانشین او انتخاب کرد.
درباره رفتن مایک پومپئو که از ابتدای ریاست جمهوری آقای ترامپ به عنوان رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیآیای، انتخاب شده بود به وزارت خارجه آمریکا پیشتر هم گزارشهایی منتشر شده بود.
دونالد ترامپ روز سهشنبه این گزارشها را محقق کرد و آقای پومپئو را به وزارت خارجه فرستاد.
رئیسجمهوری آمریکا به خبرنگاران گفت که «در برخی قضایا» با رکس تیلرسون «توافق نداشته است».
وی یکی از نقاط اصلی اختلاف با وزیر خارجه پیشین آمریکا را، برجام دانست و گفت: «وقتی که به توافق با ایران نگاه میکنید، به نظر من بسیار بد است ولی از نظر او (تیلرسون) مشکلی ندارد. من به دنبال لغو توافق یا انجام کاری در این زمینه بودم، ولی او کمی متفاوتتر میاندیشید. لذا ما طرز تفکر مشترکی نداشتیم».
دونالد ترامپ روز سهشنبه همچنین اولین رئیس زن تاریخ سیآیای را انتخاب کرد: او روز سهشنبه در یک توییت اعلام کرد که جینا هسپل از مدیران عالیرتبه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا به عنوان رئیس این سازمان انتخاب شده است.
وی در توییت خود که صبح سهشنبه به وقت واشینگتن منتشر شد از «خدمات» رکس تیلرسون در مقام وزیر خارجه نیز تشکر کرده است.
ریاست رکس تیلرسون، از مدیران نفتی آمریکا، بر وزارت خارجه آمریکا در یک سال گذشته با فراز و نشیب فراوان در روابط او با رئیسجمهوری ایالات متحده همراه بود.
از جمله شبکه خبری انبیسی در مهرماه سال جاری در گزارشی ادعا کرد که مایک پنس، معاون ریاست جمهوری آمریکا، تابستان امسال مجبور شده است رکس تیلرسون را قانع کند که از مقامش استعفا نکند و وزیر خارجه آمریکا در این دیدار، دونالد ترامپ را «ابله» خطاب کرده است.
آقای تیلرسون در واکنش به انتشار این گزارش گفت هرگز به استعفا فکر نکرده، ولی مستقیما در مورد کاربرد این عبارت «توهینآمیز» موضعگیری نکرد.
در چند ماه گذشته دونالد ترامپ در مواردی حساس از سیاست خارجی آمریکا مثل بحران کره شمالی یا مناسبات با ایران و برجام، تصمیمات رکس تیلرسون را زیر سوال برده بود.
در مقابل، آقای تیلرسون نیز از کاخ سفید به خاطر ممانعت از تصمیمگیری او در زمینه انتصابهای مهم گلایه کرد.
از سوی دیگر در ماههایی که تیلرسون بر وزارت خارجه ریاست داشت تعداد قابل توجهی از سیاستمدارها و دیپلماتهای زبده و باسابقه آمریکا از این وزارتخانه خارج شدند.
این روند تا آنجا پیش رفت و جای افراد رفته آن قدر خالی ماند که این امر انتقاد چندین نماینده و سناتور جمهوریخواه و دموکرات در کنگره آمریکا را به دنبال داشت.
یکی از این افراد زبده تام شانون، نفر سوم وزارت خارجه آمریکا و معاون سیاسی وزیر خارجه، بود که در بهمنماه گذشته از مقام خود کنارهگیری کرد و گفت خود را بازنشسته میکند.