جیک سالیوان: به‌نظر می‌رسد راهی برای بازگشت به توافق هسته‌ای نخواهیم یافت

در واکنش به پایان بی‌نتیجه دور هفتم مذاکرات وین و متوقف شدن روند مذاکرات بنا به درخواست ایران، ایالات متحده آمریکا برای اولین بار از عدم موفقیت مذاکرات برای بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران خبر داد.

در هیمن رابطه جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا جمعه، 17 دسامبر، ضمن اشاره به این‌که کشورش از طریق واسطه‌ها به ایران اطلاع‌ داده که از پیشرفت‌های هسته‌ای آن آگاه است، گفت مذاکرات هسته‌ای با ایران آن‌طور که باید پیش نمی‌رود و به‌نظر می‌رسد راهی برای بازگشت به توافق هسته‌ای نخواهیم یافت.

ساعتی پیش از این کاخ سفید نیز در واکنش به ناکام ماندن مذاکرات وین و موضع ایران مبنی بر ضرورت رفع تحریم‌ها، اعلام کرد که آمریکا لغو تحریم‌ها در برابر پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید می‌کند اما عملکرد ایران تاکنون نشان داده که این کشور به توافق هسته‌ای متعهد نبوده است.

دور هفتم مذاکرات هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی، جمعه بنا به اعلام انریکه مورا، هماهنگ کننده اروپایی، طبق درخواست طرف ایرانی و بدون دست‌یابی به نتیجه‌ای پایان یافته است.

انریکه مورا ضمن اشاره به احتمال از سر گیری دور بعدی مذاکرات وین در آینده‌ای نزدیک، گفت نه چند ماه بلکه تنها چند هفته برای دست‌یابی به توافق زمان باقی مانده است.

او در ادامه افزود «در دور هشتم مذاکرات وقت‌ چندانی برای دست‌یابی به توافق با ایران نخواهیم داشت.»

متوقف شدن مذاکرات در حالی است که تهران طی هفته جاری از پیشرفت‌هایی در روند آن خبر داده و تاکید کرده بود که مذاکرات طی چند روز ادامه خواهد داشت.

از سویی در واکنش به توقف دور هفتم مذاکرات بنا به درخواست طرف ایرانی، تروئیکای اروپایی شامل کشورهای آلمان، بریتانیا و فرانسه جمعه بر ضرورت متوقف شدن فعالیت‌های تنش‌زای هسته‌ای ایران تاکید کردند و در اشاره به کوتاه‌تر شدن زمان گریز هسته‌ای ایران، اعلام داشتند که تنها چند هفته تا بی‌فایده شدن توافق هسته‌ای با ایران زمان باقی‌مانده است.

این کشورها ضمن ابراز ناامیدی نسبت به متوقف شدن مذاکرات، گفتند که تصمیم ایران به توقف مذاکرات به‌رغم پیشرفت‌های فنی حاصله طی 24 ساعت آخر آن انجام شده است.

مذاکره‌کنندگان ارشد کشورهای آلمان، بریتانیا و فرانسه در بیانیه‌ای گفته‌اند:« امیدواریم ایران به زودی آماده از سرگیری مذاکرات شود و به طور سازنده‌ای در آن مشارکت کند تا بتوان مذاکرات را با شتاب بیشتری انجام داد.» طرف‌های اروپایی در ادامه گفتند که نه چند ماه بلکه تنها چند هفته زمان تا از بین رفتن فواید اصلی توافق منع گسترش سلاح هسته‌ای باقی‌مانده است.از سوی دیگر، یک مقام ارشد آمریکایی به خبرگزاری رویترز گفت ایالات متحده معتقد است که زمان مورد نیاز ایران برای تولید سلاح هسته‌ای «کوتاه» و هشدار دهنده است.

او گفت که رییس دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا در سفر اخیرش به امارات متحده عربی به شرکت‌های خصوصی درباره نقض تحریم‌ها در معاملات تجاری با ایران هشدار داده است.

یک مقام ارشد دولت آمریکا نیز در جمع خبرنگاران گفت که در حال حاضر مذاکرات هسته‌ای ایران برای دولت جو بایدن یک نگرانی مهم است و این موضوع تا سه ماهه اول سال ۲۰۲۲ نیز در مرکز تلاش‌های دیپلماتیک ایالات‌متحده قرار خواهد داشت.

از سوی دیگر، وب‌سایت اینترسپت گزارش داد که لئون پانه‌تا و دیوید پترائوس، روسای سابق سازمان سیا، به همراه چند مقام دیگر سابق آمریکا، یک کارزار عمومی برای تحت فشار قرار دادن دولت جو بایدن جهت «تهدید نظامی ایران» راه‌اندازی کردند. دو مقام ارشد سابق پنتاگون تاکید کردند: «ترساندن ایران حیاتی است»

در همین حال، انریکه مورا، هماهنگ‌کننده مذاکرات وین، اعلام کرد دور هفتم مذاکرات احیای برجام روز جمعه پایان می‌یابد. او با ابراز امیدواری به اینکه دور بعدی گفت‌وگوها در روزهای باقیمانده از سال جاری میلادی از سرگرفته شود گفت: «برای دستیابی به توافق چندین ماه وقت نداریم، فرصت‌مان چندین هفته است.»

دیپلمات‌های سه کشور اروپایی عضو برجام نیز در بیانیه‌ای گفتند که تصمیم ایران برای به وقفه انداختن در مذاکرات باعث «توقفی ناامیدکننده» می‌شود و تاکید کردند که این مذاکرات از هر زمان دیگری فوری‌تر شده است.

در مقابل، علی باقری‌کنی، رییس هیات مذاکره‌کننده ایران در وین، مواضع طرف‌های اروپایی را دلیل تاخیر در رسیدن به توافق هسته‌ای دانست.

باقری گفت که ایران در این مرحله خواستار توقف مذاکرات نبوده و از ابتدا توافق شده بود که پس از رسیدن به پیش‌نویس توافق «استراحت داشته باشیم.»

از سوی دیگر، عبدالله بن خالد بن سلطان، نماینده عربستان سعودی در سازمان‌های بین‌المللی، با بیان اینکه کشور او مذاکرات وین را از نزدیک دنبال می‌کند، گفت عربستان سعودی ضمن حمایت از تلاش‌های بین‌المللی برای اطمینان از جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی، می‌خواهد فرصت برای دستیابی به راه‌حلی جهت حفظ امنیت منطقه تلف نشود.

نماینده عربستان سعودی در سازمان‌های بین‌المللی از ایران خواست که «دست از تعلل بردارد» و متوجه شود که زمان به نفعش نیست.

احتمال می‌رود نشست رسمی کمیسیون مشترک توافق هسته‌ای با ایران برای توافق درباره متون قابل‌ مذاکره و تکمیل روند مذاکرات وین در روزهای آینده برگزار شود.

از سویی کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا پیش‌نویس قانونی را برای منع ایران و گروه‌‌های شبه‌نظامی نیابتی آن از دسترسی به پهپادهای مرگبار را برای تصویب ارائه داده است.

این کمیته در بیانیه خود اعلام کرد که اتکای فزاینده ایران بر این پهپادها و صادرات آن تهدیدی علیه ثبات منطقه به شمار می‌رود.

این کمیته روابط خارجی همچنین بر ضرورت مقابله واشینگتن برای متوقف ساختن تروریسم منطقه‌ای ایران و مجازات این کشور به‌خاطر رفتارهای بی‌ثبات کننده آن تاکید کرد.

در همین راستا جیم ریش، نماینده جمهوری‌خواه گفت که پیش از این بارها درباره خطر حملات پهپادی که ایران علیه عراق و سعودی انجام داده، هشدار داده شده است.