توافق اسرائیل و حماس؛ کدام زندانیان فلسطینی قرار است آزاد شوند و چند فلسطینی در اسرائیل زندانی هستند؟

حدود ۴۰ درصد از زندانیان فلسطینی که انتظار می‌رود آزاد شوند، پسران نوجوان زیر ۱۸ سال هستندمنبع تصویر،

اسرائیل و حماس با مبادله زندانیان و گروگان‌ها، و همین طور چهار روز وقفه در جنگ موافقت کرده‌اند.

اسرائیل نام ۳۰۰ فلسطینی را منتشر کرده که قرار است در جریان این تبادل آزاد شوند. رده سنی این زندانیان بین ۱۴ تا ۵۹ سال است، اما بیشتر آنها ۱۷ یا ۱۸ ساله هستند. ۲۷۴ نفر از این زندانیان مرد هستند. فهرست نام آنها به دلیل تشریفات قانونی در اسرائيل منتشر شده است. قبل از هر تبادل زندانی،‌ شهروندان اسرائیلی ۲۴ ساعت فرصت دارند تا اگر مخالفتی دارند به دادگاه عالی اسرائیل ارا‌ئه دهند.

در مرحله اول،‌ حماس در مجموع ۵۰ نفر از گروگان‌های زن و کودک را آزاد خواهد کرد. انتظار می‌رود روزانه ۱۲ نفر از گروگان‌ها آزاد شوند. بعد از آن اسرائیل ۱۵۰ زندانی فلسطینی را آزاد خواهد کرد.

در مرحله دوم، وقفه در جنگ به ازای آزادی هر ده گروگان،‌ یک روز تمدید خواهد شد. اسرائیل «تا ۱۵۰ زندانی فلسطینی» را آزاد خواهد کرد، اگر «تا ۵۰» گروگان از غزه آزاد شوند.

رهبران جهان از این توافق که با میانجی‌گری قطر به دست آمده استقبال کرده‌اند.

یکی از اعضای شاخه نظامی حماس، گردان عزالدین قسام، در مقابل تونلی در اردوگاه مغازی، در مرکز غزه ایستاده است. (۱۹ ژوئیه ۲۰۲۳)
اسرائیل چگونه تونل‌های حماس در غزه را هدف می‌گیرد؟
End of مطالب پیشنهادی
حماس، که در آمریکا،‌ بریتانیا و اتحادیه اروپا به عنوان یک «سازمان تروریستی» شناخته می‌شود، روز ۷ اکتبر در حمله به جنوب اسرائیل بیش از ۱۲۰۰ نفر را کشت و بیشتر از ۲۰۰ نفر را گروگان گرفت و با خود به غزه برد.

از آن زمان بیش از ۱۴ هزار فلسطینی ساکن نوار غزه در حملات هوایی و عملیات زمینی اسرائیل کشته شده‌اند.

سابقه تبادل زندانیان
اسرائيل جرایم و جرایم ادعایی ۳۰۰ زندانی فلسطینی را که قرار است آزاد شوند،‌ اعلام کرده است. مبادرت به قتل، پرتاب بمب، ساخت شیء انفجاری یا آتش‌زا، پرتاب سنگ، تماس با سازمان متخاصم، وارد کردن صدمات شدید بدنی و ایجاد حریق عمد با انگیزه ملی‌گرایانه از جمله جرایمی است که در این فهرست دیده می‌شود.

بر خلاف تبادل‌های قبلی هیچ یک از فلسطینی‌هایی که قرار است آزاد شوند، جرمشان کشتن اسرائیلی‌ها نیست.

مهم‌ترین مبادله زندانی میان دو طرف در اکتبر سال ۲۰۱۱ انجام شد که در آن حماس گیلعاد شلیط، سرباز اسرائیلی را بعد از پنج سال اسارت آزاد کرد. اسرائیل هم بر اساس توافقی که با حماس کرده بود، ۱۰۲۷ زندانی فلسطینی را آزاد کرد.

تعدادی از فلسطینی‌هایی که در جریان آن مبادله آزاد شدند جرمشان قتل بود،‌ از جمله یحیی سنوار،‌ رهبر فعلی حماس در نوار غزه که اسرائیل او را یکی از مهم‌ترین افراد مسئول در حمله ۷ اکتبر می‌داند.

تبادل زندانی بزرگ دیگری هم در ژانویه ۲۰۰۴ رخ داد که در آن اسرائیل ۴۳۶ زندانی فلسطینی و عرب را در توافقی با جنبش حزب‌الله لبنان، گروه مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران، آزاد کرد.

آن توافق زمینه‌ساز آزادی الحانان تاننباوم،‌ تاجر اسرائیلی و همین طور بازگرداندن اجساد سه سرباز اسرائیلی شد که سال ۲۰۰۰ در مرز با لبنان ربوده شده بودند.

افزایش جمعیت زندانیان
تعداد زندانیان فلسطینی در اسرائیل رو به افزایش است و به گزارش سازمان «الضمیر» که یک سازمان حقوق بشر فلسطینی است، در تاریخ ۶ نوامبر امسال حدود هفت هزار فلسطینی در اسرائیل زندانی بوده‌اند.

این تعداد شامل ۸۰ زن و ۲۰۰ کودک و نوجوان زیر ۱۸ سال است.

این سازمان غیر دولتی می‌گوید بیش از ۳۰۰۰ فلسطینی از زمان حمله حماس در روز ۷ اکتبر دستگیر شده‌اند.

اسرائیل سال ۲۰۲۱ «الضمیر» و پنج گروه دیگر فعال حقوق بشر فلسطینی را سازمان «تروریستی» اعلام کرد. سازمان ملل متحد و دیگر گروه‌های فعال حقوق بشر این تصمیم اسرائیل را به رسمیت نشناخته‌اند.

به گزارش بتسلیم، سازمان حقوق بشر اسرائیلی، تا پایان سپتامبر سال ۲۰۲۳ اداره زندان‌های اسرائیل ۱۴۶ فلسطینی زیر سن قانونی را به دلایل «امنیتی» در بازداشت یا حبس خود داشته است.

این گزارش اضافه می‌کند که تا همان زمان، اداره زندان‌های اسرائیل ۳۴ فلسطین زیر سن قانونی را به دلیل حضور غیرقانونی در اسرائیل در زندان نگه‌داری می‌کرده است.

گروه فلسطینی دیگری به نام «باشگاه زندانیان فلسطینی» می‌گوید از زمان حمله ۷ اکتبر، شش زندانی در زندان‌های اسرائیل مرده‌اند که پنج نفر از آنها بعد از حملات حماس دستگیر شده بودند.

بدون اتهام، بدون دادگاه
اسرائيل سیستمی به نام «بازداشت اداری» دارد که در آن می‌تواند یک فرد را بدون تفهیم اتهاماتی که با آن روبرو است و بدون برگزاری دادگاه در بازداشت نگه دارد. این سیستم در واقع برای فلسطینی‌ها ایجاد شده است.

به گزارش سازمان حقوق بشر اسرائیلی «هموکید» در اول نوامبر امسال ۲۰۷۰ فلسطینی در بازداشت اداری اسرائیل بوده‌اند. این سازمان می‌گوید این تعداد در زمان حمله حماس ۱۳۱۹ نفر بوده است.

جسیکا مونتل، مدیر اجرایی سازمان هموکید از توافق اسرائیل و حماس استقبال کرده است.

او در بیانیه‌ای اعلام کرد: «گروگان‌گیری خود عملی غیرقانونی و جنایت جنگی است،‌ و حماس باید همه گروگان‌ها را بدون قید و شرط آزاد کند. اما شایسته است که اسرائيل هم افراد زندانی و بازداشتی‌ را برای رسیدن به این هدف آزاد کند.»

او همچنین گفت که به عنوان بخشی از توافق اسرائیل با حماس، زنان و کودکان فلسطینی‌ که در بازداشت اداری هستند، آزاد خواهند شد.

فرانچسکا آلبانیز، گزارشگر ویژه سازمان ملل برای سرزمین های اشغالی فلسطینی، بیش از یک سال است که در این سمت بوده استمنبع تصویر،EPA

«آنها هم باید بدون قید و شرط آزاد شوند، به همین دلیل توافق برای آزاد کردن گروگان‌های اسرائیلی و بازداشتی‌های اداری فلسطینی با استقبال دو چندان روبرو می‌شود.»

انتقاد سازمان ملل متحد
سازمان ملل متحد سال‌هاست که منتقد جدی اسرائیل بوده است. این سازمان می‌گوید نسل‌های فلسطینی تحت «اشغال اسرائیل» متحمل «محرومیت گسترده و سیستماتیک خودسرانه از آزادی» شده‌اند.

فرانچسکا آلبانزه، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در سرزمین‌های اشغالی فلسطینی در گزارش خود در ماه ژوئن سال ۲۰۲۳ نوشت: «از سال ۱۹۶۷ بیش از ۸۰۰ هزار فلسطینی،‌ شامل کودکان، بر اساس مجموعه‌ای از مقررات مستبدانه‌ای که ارتش اسرائيل آنها را وضع و اجرا کرده و رای صادر کرده، بازداشت شده‌اند.»

خانم آلبانزه گفته است که او اجازه پیدا نکرده که از سرزمین‌های اشغالی کرانه غربی بازدید کند اما به اردن سفر کرده و به مدت شش ماه از راه دور مصاحبه‌هایی را انجام داده است.

اسرائیل یافته‌های گزارشگر ویژه سازمان ملل را رد کرده و گفته است که ماموریت او تنها با هدف «تبعیض علیه اسرائیل و اسرائیلی‌ها» تعریف شده است.

سازمان ملل متحد و سازمان غیر دولتی «نجات کودکان» می‌گویند سالانه بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ کودک فلسطینی وارد سیستم بازداشت اداری اسرائیل می‌شوند.