نگرانی‌ها از کاهش شدید بارندگی در ایران و واکنش‌ها به ادعای «ابردزدی» ترکیه

آمارهای رسمی در ایران حاکی است که بارندگی‌ها در سراسر ایران به ویژه تهران شدیدا کاهش یافته و انتقادهایی از سازمان هواشناسی برای عدم پیش‌بینی دقیق صورت گرفته است. همزمان ادعای «دزدیدن ابرهای ایران» واکنش‌هایی برانگیخته است.

کاهش شدید بارش‌ها در ایران و تهران

بر اساس آمار، مجموع بارش‌ها در کل ایران در مقایسه با میانگین درازمدت ۴۴.۳ درصد کاهش یافته و وضعیت بارندگی‌های استان تهران حتی از میانگین بارش‌های کل کشور نیز نامطلوب‌تر بوده است.

خبرگزاری ایسنا یکشنبه ۱۷ دی گزارش داد که بیش از ۱۰۰ روز از سال آبی جاری می‌گذرد و وضعیت بارش‌های تهران حتی در مقایسه با سال قبل از نصف هم کمتر است.

بر اساس این گزارش، در ۱۰۰ روز ابتدایی سال آبی جاری، حجم بارش‌ها در این استان ۵۷.۲ درصد در مقایسه با متوسط دوره مشابه درازمدت کمتر شده است.

ایسنا نوشت که بررسی‌های آماری ۵۰ سال اخیر نشان می‌دهد که متوسط حجم بارش‌های یک‌ساله استان تهران ۲۸۰.۴ میلی‌متر بوده اما میزان بارندگی‌هایی که در ۱۰۰ روز نخست سال آبی جاری در این استان رخ داده، فقط ۳۳.۹ میلی‌متر معادل ۱۲.۱ درصد بارندگی‌های سالانه است.

میزان بارش‌ها در این کلان‌شهر از ابتدای سال آبی جاری تاکنون ۶۷ درصد در مقایسه با میانگین دوره مشابه درازمدت کمتر شده است.

مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب ایران روز نهم دی گفته بود ایران در چهارمین سال خشکسالی است و سال ۱۴۰۲ در بیش از پنج دهه اطلاعات و آمار «یکی از بدترین سال‌های کشور محسوب می‌شود»

او افزوده بود در حوزه صنعت آب و فاضلاب هم به دلیل همین شرایط در بارش‌ها «برنامه‌ریزی بسیار دقیقی» در دست انجام است تا «حداقل بتوانیم آب شرب و بهداشت مردم را در شهر‌ها و روستا‌ها تامین کنیم».

وضعیت سدهای تهران

در زمینه آب‌های موجود در سدهای تهران، آب موجود در سد لار ۱۲ میلیون مترمکعب است که نسبت به سال گذشته دو میلیون مترمکعب کاهش را نشان می‌دهد.

حجم آب سد ماملو نیز از ۴۶ میلیون مترمکعب سال گذشته، به ۲۷ میلیون مترمکعب رسیده و حجم ذخیره آب سد لتیان در مقایسه با روز مشابه سال گذشته با ۱ میلیون متر مکعب کاهش به ۱۵ میلیون مترمکعب رسیده است.

ایسنا هشدار داد که با توجه به کاهش منابع آبی در پشت سدهای پنجگانه تهران و افزایش دما، «ادامه روند خشکسالی در پایتخت» پیش‌بینی می‌شود.

در این شرایط، دولت جمهوری اسلامی فشارهای خود را بر مردم افزایش داده است.

محسن اردکانی مدیرعامل آبفای استان تهران از آغاز دوباره طرح «برخورد با مشترکان بدمصرف» خبر داد و گفت: «این شامل مشترکانی می‌شود که بیشتر از دوبرابر الگو آب مصرف می‌کنند.»

عدم بارش برف در چندین استان

خبرگزاری ایسنا گزارش داده که با وجود گذشت بیش از دو هفته از آغاز فصل زمستان در ایران، هنوز بسیاری از استان‌ها مثل استان تهران بارش برف را تجربه نکرده‌اند.

بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی این خبرگزاری، در حال حاضر تنها چهار درصد مساحت کشور دارای برف است. این رقم باید بر اساس رقم متوسط درازمدت در این وقت از سال حدود ۹ درصد باشد که حاکی از کاهشی ۳۵ درصدی نسبت به آمار متوسط درازمدت است.

انتقادها از سازمان هواشناسی و چگونگی اختصاص بودجه برای طرح‌های آبی

فرزاد مخلص‌الائمه، استاندار استان مرکزی اعلام کرده که پیش‌بینی هواشناسی برای بارندگی در فصل پاییز که از سوی سازمان هواشناسی صورت گرفته بود، محقق نشده و بر شدت چالش حوزه آب افزوده است.

او در یک جلسه درباره کم‌آبی در این استان گفت: «لازم است سازمان هواشناسی فکری برای تغییر روش و به روزرسانی ابزارهای پیش‌بینی داشته باشد.»

این استاندار همچنین از این که برای هزینه طرح‌های ملی در حوزه آب از منابع مالی استانی استفاده می‌شود، انتقاد کرد.

او گفت: «تامین منابع مالی طرح‌ها با وزارت نیرو در سطح ملی است و در استان، تامین منابع از محل منابع استانی در نظر گرفته می‌شود.»

اقدام دولت برای حفر چاه بیشتر با وجود فرونشست زمین

عزت‌اله آمری مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مرکزی خبر داده که تمامی رودخانه‌های استان، در حال حاضر خشک هستند.

او از حفر بیست حلقه چاه در این استان برای حل مشکل کم‌آبی خبر داد.

حفر چاه‌ برای تامین آب در ایران موجب تشدید بحران فرونشست زمین شده است.

حسن فرمانی انتظام، مدیر دفتر توسعه پایدار و مدیریت مصرف شرکت آب و فاضلاب استان قم روز یکشنبه میزان برداشت آب از منابع زیرزمینی را در کشور نگران‌کننده دانست.

او گفت: «اگر برداشت ها به همین صورت ادامه یابد تا چند سال آینده ذخیره آب کشور تمام می شود.»

پیشتر اسناد رسیده به ایران اینترنشنال درباره فرونشست‌های زمین در مناطق مختلف ایران نشان می‌داد که همزمان با بحرانی‌تر شدن فرونشست‌ها، جمهوری اسلامی به عمد اطلاعات در این زمینه را از دید عموم مردم پنهان کرده است.

اظهارات ضدونقیض درباره «ابردزدی»

در روزهای اخیر اظهارات ضدونقیضی درباره «ابردزدی» از سوی ترکیه منتشر شده که مقام‌های رسمی آن را رد کرده‌اند.

سمیه رفیعی، عضو کمیسیون آب کشاورزی و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به تفاوت شدید بارندگی‌ها در ایران و ترکیه گفت: «نمی‌توان صورت مساله جنگ آب و هوایی و مداخلات اقلیمی را پاک کرد.»

این موضوع چند سال پیش نیز مطرح شده بود و یک عضو وقت کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس کشورهای دیگر را متهم کرده بود که «با دانش و تکنولوژی بالا از پتانسیل بارشی به نفع خود استفاده» می‌کنند.

سحر تاج‌بخش، رییس سازمان هواشناسی با رد «ابرزدایی عمدی در شمالِ غرب کشور» گفته است کم‌بارشی‌ها در مناطق مختلف ایران، ناشی از پدیده تغییر اقلیم است.

او افزود میانگین بارش در ترکیه بیش از ۵۰۰ میلی‌متر و در ایران ۲۳۰ میلی‌متر است و دو کشور با اینکه در همسایگی هم هستند، به دلایل مختلف اقلیم متفاوتی از همدیگر دارند. به گونه‌ای که نمی‌توان وجود دریای مدیترانه در جنوب و دریای سیاه در شمال را نادیده گرفت.

عیسی کلانتری، رییس سابق سازمان حفاظت محیط زیست نیز «ابردزدی» را «شایعه و دروغ محض» خوانده و گفته است: «طرح چنین مباحثی برای انحراف افکار عمومی در سوءمصرف منابع آبی کشور است.»