آفتابكاران اخبار و مقالات دربارة ايران و مقاومت
جایزه حقوق بشری واتسلاو هاول به توماج صالحی، زندانی سیاسی محکوم به اعدام در ایران، به خاطر «مخالفت خلاق» و «شجاعت در مبارزه برای حقوق بشر» تعلق گرفت.
نام توماج صالحی، هنرمند معترض ایرانی، پیشتر به عنوان یکی از سه دریافت‌کننده جایزه بین‌المللی واتسلاو هاول در سال جاری میلادی اعلام شده بود و روز سه‌شنبه ۱۵ خرداد، طی مراسمی در «بنیاد حقوق بشر»، این جایزه در حالی که توماج در زندان دستگرد اصفهان به سر می‌برد، به او تقدیم شد.
در پی اهدای این جایزه به توماج صالحی، حساب کاربری فارسی وزارت امور خارجه آمریکا در «ایکس» با انتشار یک پیام تبریک، موسیقی این هنرمند ایرانی را «بازتاب صدای میلیون‌ها نفر بی‌صدا در داخل ایران» و صدایی دانست که «شکایات یک نسل را به تصویر می‌کشد.»
وزارت امور خارجه آمریکا در این پیام ضمن ابراز نگرانی شدید از «خطر اعدام توماج صالحی و تعداد زیادی از ایرانیانی … که به طور روزمره از محاکمه عادلانه و سایر حقوق اولیه انسانی محروم هستند» تاکید شده است: «هیچ شخصی نباید به خاطر هنر و آزادی بیان مجازات شود.»هنگام اهدای جایزه هاول به توماج صالحی، متنی خوانده شد که در آن انجمن آزادی اسلو تاکید کرد توماج صالحی نمی‌تواند در این مراسم باشد چراکه در زندان و پشت میله‌هاست و جمهوری اسلامی می‌خواهد او را اعدام کند.
این متن، توماج را نه فقط یک موزیسین که «بارقه امید، نماد مقاومت و مدافع خستگی‌ناپذیر حقوق بشر» توصیف کرد و گفت: «ایرانیان توماج صالحی را پسر ایران و قهرمان خطاب می‌کنند.»
در بخشی دیگر از متن اهدای جایزه هاول آمده است که توماج در مورد عشق، صلح، همبستگی و امید صحبت می‌کند اما جمهوری اسلامی او را به افساد فی‌الارض متهم کرده است چون از شجاعتش می‌ترسد؛ همان شجاعتی که جامعه ایران داشت و توماج در هنرش آن را نشان داد.
به گفته نویسندگان این متن، توماج صالحی «دیوار ترس از دیکتاتوری را به لرزه درآورد و از بین برد» و جمهوری اسلامی می‌خواهد او را اعدام کند چون تبدیل به صدای ملت، آسیب‌دیدگان اعتراضات، خانواده کشته‌شدگان و معترضانی شد که در برابر خشونت نیروهای امنیتی مبارزه کردند.
انجمن آزادی اسلو از تمامی حاضران در مراسم اهدای این جایزه خواست تا صدای خود را برای حمایت از توماج، تا زمان آزادی‌اش بالا ببرند و تاکید کرد که جمهوری اسلامی، «گاهی در برابر فشارهای بین‌المللی، کوتاه می‌آید».
به گفته این انجمن، با وجود تمام این سرکوب‌ها، اعدام‌ها و زندانی کردن‌ها، جنبش اعتراضی مردم ایران برای آزادی ادامه دارد و قوی‌تر می‌شود اما نبود حمایت غربی‌ها اجازه می‌دهد جمهوری اسلامی معترضان بیشتری را به قتل برساند.
بخش انتهایی متن اهدای جایزه هاول به توماج صالحی، به امیدواری این رپر زندانی حتی از پشت میله‌های زندان اشاره داشت و در آن تاکید شد: «این جایزه، نمادی از سرکوب آزادی بیان در ایران و رنجی است که توماج امروز تحمل می‌کند.»مراسم اهدای جوایز برندگان امسال در «انجمن آزادی اسلو ۲۰۲۴» در اسلو برگزار شد و بر اساس گزارش پیشین، هر برنده ۵۰ هزار دلار دریافت خواهد کرد.
«بنیاد حقوق بشر» روز چهارشنبه دوم خرداد، اعلام کرده بود که «جایزه بین‌المللی واتسلاو هاول» در سال ۲۰۲۴ میلادی برای «مخالفت خلاق» را به توماج صالحی هنرمند معترض ایرانی، طاهر هاموت‌ایزگیل شاعر و فعال اویغور، و گابریلا مونترو هنرمند پیانیست ونزوئلایی، اهدا می‌کند.
بر اساس بیانیه این بنیاد که مرکز آن در اسلو، پایتخت نروژ، قرار دارد، عنوان شده بود که جایزه هاول هر سال از افرادی که با «شجاعت و خلاقیت، نقاب از استبداد بر می‌دارند و مفهوم زندگی در حقیقت را تجسم می‌دهند» تجلیل می‌کند.
واتسلاو هاول، رئیس‌جمهوری اسبق جمهوری چک، شاعر، نمایشنامه‌نویس مخالف حکومت، سیاستمدار، و رئیس سابق بنیاد حقوق بشر بوده است.
پیشتر، ثور هالورسن، بنیانگذار بنیاد حقوق بشر، فعالیت‌های توماج صالحی، طاهر هاموت‌ایزگیل و گابریلا مونترو را «نشانه شجاعت و نبوغ خارق‌العاده» آنها توصیف کرده بود.
توماج صالحی در جریان اعتراضات سراسری مردم در ایران، که در پی کشته شدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد در اواخر شهریور ۱۴۰۱ آغاز شد، به‌طور جدی فعالیت داشت و همواره از معترضان و افراد بازداشت‌شده حمایت کرده است.نگین نیکنام، دوست توماج صالحی، در اسلو نروژ این جایزه را دریافت کرد.
طی هفته‌های گذشته صدها تن از اعضای خانواده‌های جان‌باختگان و مجروحان جنگ ایران و عراق، کنشگران مدنی و چهره‌های فرهنگی و هنری جهان در بیانیه‌هایی جداگانه خواهان آزادی توماج صالحی شدند.
بنیاد حقوق بشر (HRF) پیش از این و در تاریخ سوم خرداد خبر داده بود جایزه واتسلاو هاول در سال ۲۰۲۴ را به صورت مشترک به توماج صالحی، خواننده ایرانی محکوم شده به اعدام و دو هنرمند اویغور و ونزوئلایی اهدا می‌کند.
در این خبر تاکید شد: «صالحی هنرمند هیپ‌هاپ ایرانی است که به دلیل انتشار ترانه‌هایی در اعتراض به رژیم ایران و در دفاع از حقوق بشر، شهرت یافته.»
به گفته این بنیاد، صالحی در جریان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» با انتشار چندین ترانه از حقوق زنان حمایت کرد.
خلاصه‌ای از گزارش بازداشت، شکنجه، محاکمه و در نهایت صدور حکم اعدام صالحی در این مطلب ارائه شده است.
جایزه بین‌المللی واتسلاو هاول برای مخالفت‌ورزی خلاقانه، هر سال از افرادی تجلیل می‌کند که با شجاعت و خلاقیت، استبداد را برملا می‌کنند و به مفهوم زندگی در حقیقت، تجسم می‌بخشند.
علاوه بر صالحی، طاهر حاموت ایزگیل، شاعر و فعال اویغور و گابریلا مونته‌رو، پیانیست ونزوئلایی نیز جایزه هاول سال ۲۰۲۴ را به خود اختصاص دادند.
هاول، نمایشنامه‌نویس اهل جمهوری چک بود که به دلیل مبارزاتش علیه حکومت کمونیستی چکسلواکی در یادها باقی مانده است.
او که به عنوان اولین نخست‌وزیر جمهوری چک انتخاب شد و از سال ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۳ قدرت را در این کشور به دست گرفت، در سال ۲۰۱۱ درگذشت.
شانزدهمین نشست انجمن آزادی اسلو، روز دوشنبه ۱۴ خرداد با حضور فعالان حقوق بشر کشورهای مختلف در پایتخت نروژ آغاز شد.
شمار زیادی از مدافعان حقوق بشر از سراسر جهان، در این برنامه شرکت و بر تلاش برای مقابله با سرکوب، بی‌عدالتی، و لزوم استقرار آزادی و دموکراسی تمرکز کرده‌اند.
در آغاز این نشست، آنه لیندبو، شهردار اسلو، به عنوان یکی از اولین سخنرانان به مهمانان خوش‌آمد گفت و به جایزه نوبل صلح ۲۰۲۳ که به نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی در ایران اهدا شد، اشاره کرد.
