یک روز پس از آن که معاون اول رئیس جمهور ایران بیشترین خانههای قربانی زلزله اخیر را متعلق به مسکن مهر دانست، رئیس سازمان نظام مهندسی ایران خبر داد که این سازمان «هیچ نظارتی» بر ساخت این پروژه نداشته است.
خبرگزاری فارس به نقل از حسن قربانخانی، رئیس سازمان نظام مهندسی ایران، میگوید که «سازمان نظام مهندسی هیچ نظارتی در ساخت واحدهای مسکن مهر نداشته و هیچ مهندس ناظری هم از سوی این سازمان برای واحدهای مسکن مهر معرفی نشدهاند».
آقای قربانخانی روز سهشنبه، ۲۳ آبانماه، به خبرگزاری فارس گفت: «برای ساخت مسکن مهر از سازمان نظام مهندسی درخواست مجری و مهندس ناظر نشد.»
او با این حال اشاره کرد که درباره مسکن مهر نمیتوان «حکم کلی» داد، چرا که «شاید برخی از واحدهای مسکن مهر در یک منطقهای با کیفیت خوب و در یک نقطه دیگری با کیفیت پایینی ساخته شده باشد.»
در همین زمینه صابر پیربرناش، مدیر روابط عمومی سازمان نظام مهندسی تهران، به روزنامه «ایران» گفت که در ساخت مسکن مهر به شهرداریها و سازمان نظام مهندسی «ارجاع نشد».
او گفت: «متولیان این طرح اعلام کردند که برای کاهش هزینه و افزایش سرعت ساخت نیازی به نظارت سازمان نظام مهندسی… نیست، در حالی که ساخت تمام ساختمانهای شهری باید از طریق شهرداری و سازمان نظام مهندسی انجام شود.»
روزنامه ایران به نقل از محمدرضا حبیبی، عضو هیئت مدیره نظام مهندسی کرمانشاه، میگوید که در پروژه مهر «هزینه ساخت از متری ۶۰۰ هزار تومان به ۳۰۰ هزار تومان کاهش یافت که همین کاهش قطعاً منجر به کاهش کیفیت و استفاده از مصالح با استانداردهای پایینتر در مسکن مهر سراسر کشور شد».
روز سهشنبه یک نماینده مجلس نیز از بررسی وضعیت این ساختمانها و ورود احتمالی قوه قضائیه به پرونده خبر داد.
یکشنبه شب گذشته زمینلرزهای قوی به اندازه ۷.۳ ریشتر غرب ایران را لرزاند که بیش از ۴۴۰ کشته بر جای گذاشت و هزاران نفر را روانه بیمارستانها کرد.
در پی وقوع این زمینلرزه و شروع انتقادهای مردم از آسیبپذیری ساختمانهای مسکن مهر، اسحاق جهانگیری، معاون حسن روحانی، روز دوشنبه اعلام کرد که «بیشتر خانههای تخریب شده در زلزله شب گذشته در استان کرمانشاه متعلق به ساختمانهای مسکن مهر است».
در پی این اظهار نظر، مجید انصاری، عضو مجمع تشخیص مصلحت، نیز با اشاره به این که بافتهای فرسوده، روستاها و تأسیسات زیربنایی کشور نوسازی و مقاومسازی نشده گفت: «اگر بخشی از درآمدهای افسانهای ناشی از افزایش قیمت نفت در دولت گذشته صرف این کار شده بود، امروز شاهد این همه مصیبت و ویرانی نبودیم.»
پروژه مسکن مهر که از بزرگترین طرحهای مسکنسازی ایران در چند دهه گذشته به شمار میرود از سوی دولت محمود احمدینژاد آغاز و اجرایی شد، اما از همان ابتدا با انتقادات بسیار همراه بود، تا آنجا که مقامهای دولت روحانی بارها از این پروژه انتقاد کردهاند.
حال، به گزارش خبرگزاری تسنیم، صدیف بدری، نماینده مجلس و سخنگوی کمیسیون عمران در مجلس، روز سهشنبه، ۲۳ آبانماه، گفته است که یک هیئت ویژه از این کمیسیون «وضعیت ساختمانهای مسکن مهر، روستایی و شهری» را بررسی خواهد کرد.
در همین حال روز سهشنبه، به گزارش خبرگزاری کار ایران، ایلنا، یک مدیر اداره راه و شهرسازی کرمانشاه از تخلیه «تمام واحدهای مسکن مهر» در کرمانشاه و سرپل ذهاب خبر داد.
مدیر روابط عمومی این اداره با این حال اشاره کرد که «تاکنون تعداد فوتیها در واحدهای مسکن مهر دو نفر اعلام شده» و «هیچ یک از واحدهای مسکن مهر در این منطقه ریزش نداشته و اسکلتها سالم باقی مانده است».
در همین حال رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی ایران نیز بهشدت از پروژه مسکن مهر انتقاد کرده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، علی بیتاللهی، رئیس این بخش در مرکز تحقیقات، گفت که واحدهایی از مسکن مهر که حتی دو سال هم از ساختشان نمیگذشت «به صورت جدی تخریب شدهاند».
او گفت: «در زلزله اخیر بجنورد هم شاهد تخریب جدی واحدهای مسکن مهر بودیم و زلزله کرمانشاه هم نشان داد مسکن مهر این منطقه هم در برابر زلزله مقاوم نیست.»
به گفته آقای بیتاللهی، در مناطق زلزلهزده «شاهد این هستیم که در کنار بناهای خشت و گلی با تخریب کم، واحدهای مسکن مهر که دو سال از ساخت آنها نمیگذرد به صورت جدی تخریب شدهاند».
این نکتهای است که عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی نیز به آن اشاره کرده است.
محمد محمودی، به گزارش خبرگزاری مهر، گفت: «عجیب است که در شهرستان اسلامآباد غرب بیمارستانی که اخیراً به بهرهبرداری رسیده فرو ریخته، ولی قسمت قدیمی آن که مربوط به ۳۰ سال قبل بوده، سالم مانده است.»
محمود احمدینژاد، رئیس جمهوری سابق ایران، در سال ۹۰ ادعا کرد که با اجرای پروژه مسکن مهر تا پایان دوره ریاست جمهوریاش، مشکل مسکن در ایران ریشهکن خواهد شد.
این در حالی است که بسیاری از مقامهای دولت حسن روحانی این ادعا را رد کرده و با انتقاد از طرح مسکن مهر گفتهاند: «بسیاری از مجموعههای مسکونی مسکن مهر، سیستم تصفیه آب و فاضلاب ندارند» و در محلهایی ساخته شدهاند که «فاقد امکانات زیربنایی است».
زمینلرزه ۷.۳ ریشتری کرمانشاه که مناطقی گسترده از ایران و غرب آسیا را لرزاندبه عنوان مرگبارترین زمینلرزه جهان در سال جاری میلادی شناخته شده است.