به گفتۀ عیسی کلانتری رییس سازمان حفاظت محیط زیست ایران “همزمانی مشکلات اقتصادی دولت و بروز مشکل جدی بی آبی، کار را بسیار سخت کرده است”. او گفت که به دلیل کمآبی شدید امسال امکان ایجاد و توسعۀ فضای سبز ممکن نخواهد بود “زیرا آبی برای آبیاری این فضاها نداریم”. کلانتری مسئلۀ آلودگی هوا را در درجۀ سوم اهمیت دانست و گفت کمآبی و بحران زیستگاههای طبیعی مسائل مهمتری هستند.
روز یکشنبه اول بهمن/٢١ ژانویه، عیسی کلانتری رییس سازمان حفاظت محیط زیست در جلسۀ کارگروه “کاهش آلودگی هوای استان تهران” بر خطیر بودن وضعیت کم آبی تأکید کرد و گفت: “امسال با شدیدترین خشکسالی در۶۵ سال گذشته مواجه هستیم”.
به همین دلیل “شهرداری تهران امسال باید آب کمی مصرف کند و توسعۀ فضای سبز را متوقف کند، چرا که ممکن است حتی امکان آبیاری چمنها را نداشته باشد”.
همچنین به گفتۀ وی “در تابستان امسال ٣٠ درصد سطح زیر کشت باید کاهش یابد زیرا حتی در صورت بارندگی عادی، بازهم با کمبود آب مواجه خواهیم بود”.
کلانتری توضیح داد که تهران به لطف سدهایی که دارد کمترین مشکل را در بین استانها خواهد داشت، اما به عنوان مثال “اصفهان حتی برای تامین آب شرب با مشکل مواجه است”.
آلودگی هوا در درجۀ سوم اهمیت
کلانتری الویتهای زیست محیطی ایران را به سه بخش تقسیم کرد: نخست کم آبی، سپس بحران زیستگاههای طبیعی و بالاخره آلودگی هوا. در مورد اخیر، کلانتری به وجود اختلافاتی میان سازمانش و وزارت صنایع اشاره کرد و گفت: “با وجود خودروهای فرسوده و سوخت غیراستاندارد نمیتوانیم انتظار هوای پاک داشته باشیم”. او در جای دیگری از سخنانش توضیح داد که “۶٧ درصد آلودگی هوای کلانشهرها در فصل سرما به دلیل تردد کامیونها و مینی بوسهای فرسوده، ١١ درصد به دلیل تردد موتورسیکلت و ٣ درصد نیز ناشی از تردد خودروهای شخصی است”.
کلانتری تأیید کرد که “تهران پنجمین شهر آلودۀ کشور است و کلانشهرهای دیگر مثل اهواز و تبریز وضعیتی به مراتب بدتر از تهران دارند”. به گفتۀ وی گوگرد گازوئیلی که در مشهد و اصفهان عرضه میشود بیست تا چهل برابر گوگرد گازوئیلهای تهران است. او افزود که در این وضعیت “ما همه چیز را با هم میخواهیم. تهرانیها هم هوای پاک مطالبه میکنند وهم با کامیونهای فرسوده تردد میکنند و هم میخواهند ساخت و ساز داشته باشند”.
نتایج فاجعهبار سیاستهای غلط
به گفتۀ رییس سازمان حفاظت محیط زیست امسال زمان تصمیمات سخت است زیرا “نمیتوان مصوباتی داشت که به هیچکس آسیبی وارد نکند”. او با اشاره به شدت گرفتن دوبارۀ گرد و غبار در خوزستان گفت: “واقعیت این است که بحرانهای زیست محیطی فعلی به دلیل سیاستهای غلط دهههای ۵٠ تا ٧٠ در کشور ایجاد شده است… سیاستهایی که تصور میکردیم عدالت محور و کمک به قشر پایین است، منابع طبیعی کشور را از بین برده است”.
او مثال زد که آتشسوزیهای متعدد در جنگلهای زاگرس “به دلیل مجوزهایی است که در سالهای گذشته برای چرای بی رویۀ دام صادر شده که تخریب پوشش گیاهی و فرسایش خاک را به دنبال داشته است”.
کلانتری گفت: “ما در تهران نتوانستیم حادثۀ پلاسکو را مهار کنیم بنابراین چگونه میتوانیم جلو تخریب جنگلهای زاگرس را بگیریم؟”
او با ذکر مثالهای دیگری از سیاستهای غلط گفت: “در سال ١٣٨۵ با صدور مجوز برداشت از آبهای زیر زمینی و حفر چاه، با برداشت بی رویۀ منابع آبی مواجه شدیم”.
همچنین به گفتۀ او تولید گوشت عشایر به ضرر مملکت تمام میشود زیرا “عشایر سالانه ١١٠ هزار تن گوشت و ۴٠٠ هزار تن شیر به ارزش ۶٠٠ میلیون دلار تولید میکنند، در حالی که خسارت ناشی از فرسایش و جابجایی یک میلیارد تن خاک چندین برابر این رقم است”.