رئیس اتاق بازرگانی ایران میگوید که ابعاد گسترده قاچاق کالا با فقیرشدن قشر متوسط بیارتباط نیست. شافعی سهم ایران در صادرات بینالمللی را ۲۴ / ۰ درصد عنوان کرد که عمدتا هم کالاهای سنتی است.
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع، معادن و کشاورزی ایران میگوید که اگر نرخ تسهیلات بانکی را نصف کنیم یا مالیاتها را هم کاهش دهیم، تغییری در وضعیت اقتصادی ایران ایجاد نمیشود، زیرا اهداف توسعه این اقتصاد معین نیست.
شافعی که روز پنجشنبه (۵ بهمن/ ۲۵ ژانویه) در آیین بزرگداشت روز صادرات و تجلیل از صادرکنندگان نمونه استان کرمان در اتاق بازرگانی کرمان سخن میگفت، با یادآوری این که “هر سال در اتاق کرمان روز ملی صادرات” جشن گرفته میشود، افزود: «آنچه در مراسم ۱۰ سال پیش در آنجا عنوان شده با مسائلی که امروز مطرح میشود مقایسه کنید، ببینید حرفها چقدر تفاوت پیدا کرده، من مطمئن هستم تفاوت زیادی پیدا نکرده است.»
شافعی با بیان این که “بخش متوسط جامعه ما تجزیه شده”، از بالاکشیدن سریع و بحثانگیز بخشی از این قشر خبر داد که به “دلیل عوامل زیادی است که در کشور وجود دارد”. بخش عظیمی از قشر متوسط اما به گفته شافعی فروافتاده و به طبقه فرودست پیوسته است. او در کنار قیمت بالای تمامشده کالاهای داخلی همین فقر و فاقه عمومیشده را منشا رویآوردن به کالاهای بنجل و ارزان چینی عنوان کرد که خود موجب قاچاق وسیع این گونه کالاهاست.
قدرت در ایران باید توزیع شود
شافعی با تصریح این که توسعه نامتوازن کشور به دور باطل محرومیت در برخی نقاط کشور انجامیده، گفت: «متاسفانه به دلیل اینکه برنامههای توسعه کشور همیشه تحت نفوذ قدرتمداران بوده، هیچ وقت توسعه متوازن انجام نشده و پایدار هم نبوده است.» او این کار را غیرمنظقی دانست که عدهای در تهران بنشینند و بیاعتنا به تنوع اقلیمی، قومیتی و طبیعی ایران نسخه توسعه بپیچند. شافعی راه حل را این دانست که «در کنار اجرا، تهیه و تولید برنامههای منطقهای و پیوند به برنامههای ملی باید دیوار ستبر قدرت مرکزی را بشکنیم و قدرت در کشور و استانها توزیع شود.»
رئیس اتاق بازرگانی در بحث مربوط به موانع صادرات ایران به “محیط ناامن” اشاره کرد، و آن را تلویحا به جهتگیریها در سیاست خارجی ربط داد. او افزود: «ضمن ادای احترام و قدردانی از صادرکنندگانی که با وجود همه مشکلات همچنان در میدان هستند، باید بگویم ما عددی در صادرات دنیا نیستیم و سهم ما از تجارت جهانی ۰.۲۴ درصد است.»
اقتصاد ایران در حال غرقشدن است
ترکیب این صادرات نیز به گفته شافعی نشاندهنده یک اقتصاد پویا و مدرن نیست زیرا «هر تن صادارت ما ۳۴۱ دلار و ارزش هر تن واردات ما یکهزار و ۳۰۸ دلار است یعنی کالاهای که صادر می کنیم بخش عظیم آنها کارهای سنتی با ارزش افزوده پایین و بعضی ها هم به صورت خام فروشی است». او با بیان این که تنها یک درصد از صادرات ایران با تکنولوژی بالا و مبتنی بر کارهای دانش بنیان است، گفت که “صادرات موفق پشتوانه تولید قوی میخواهد و تا زمانی که تولید قوی نشود و نمیتوانیم در میدان رقابت عرضاندام کنیم.”
شافعی پیش از این نیز در یک سخنرانی در آبانماه گذشته اقتصاد ایران را به غریقی را تشبیه کرده بود که “تلاش دارد خود را روی آب نگاه دارد”. او گفته بود: «با اقدامات وصله و پینهای نمیتوان مشکلات را حل کرد».