پناهجویان باید برای پناهنده شدن به دولت میزبان ثابت کنند که به دلایل سیاسی، دینی و مذهبی، عقیدتی و مانند آنها، با خطر زندان، شکنجه و در نهایت مرگ در کشور خود مواجهاند.
اما حالا دولت کانادا میگوید چطور میشود کسی با یک یا چند بهانه اینچنینی از این کشور پناهندگی و اقامت گرفته باشد، اما پس از مدتی با تهیه پاسپورت زادگاهش، آزادانه به کشور خود رفت و آمد کند.
از نظر دولت محافظهکار کانادا، کسی که میگوید جانش در کشورش در خطر است، قاعدتا نمیتواند با امنیت به کشور خود برود و دوباره آزادانه به کانادا بازگردد؛ این یعنی کاسهای زیر نیم کاسه است.
اکنون رسانههای کانادا گزارش دادهاند که دولت فدرال در اوتاوا مدتی است که برای جبران آن چه تاکنون اتفاق افتاده، اقامت و پناهندگی آن دسته از پناهندگانی را که به کشور خود رفت و آمد دارند، بررسی و احتمالا لغو میکند.
آن گونه که روزنامه «تورنتو استار» نوشته، تغییراتی که از سال ۲۰۱۲ در قوانین مهاجرتی کانادا به وجود آمده به دولت اختیارات تازهای داده است که بر اساس آن دولت فدرال میتواند اقامت آن دسته از پناهندگان را که «دوباره از سرزمین مادریشان نفع میبرند» لغو کند.
خطر برای پناهندگان ایرانی
علیرغم این که در این قانون، نامی از پناهندگان کشور خاصی مطرح نیست، اما تعداد نامشخصی پناهنده ایرانی هم میتوانند مشمول این قانون شوند و با از دست دادن اقامت و لغو پناهندگیشان، چارهای جز بازگشت به ایران نداشته باشند.
کانادا که از مرفهترین و پیشرفتهترین کشورهای دنیا و یکی از بهترینهای آنها برای زندگی است، سالهاست که میزبان صدها هزار ایرانی مهاجر و پناهنده است.
آویده مطمئنفر، روزنامهنگار آزاد در تورنتو، به رادیوفردا میگوید که با قانون جدید، فردی که پس از دریافت پناهندگی از کانادا مجددا به کشور خود رفت و آمد داشته باشد، به صورت خودکار هم پناهندگی و هم مجوز اقامت دائم خود را در این کشور از دست میدهد.
خانم مطمئنفر در عین حال میگوید که هنوز قانونی درباره لغو شهروندی و پاسپورت آن دسته از پناهندگانی که پس از پناهندگی به تابعیت این کشور درآمدهاند، به تصویب نرسیده است.
به گفته این روزنامهنگار، قوانین جدید از سال ۲۰۱۲ و با هدف بهبود و اصلاح قوانین سابق تصویب شده و هدف از آن تنها لغو پناهندگی و اقامت افرادی نیست که از کشور زادگاه خود نفع میبرند.
او میگوید که با قوانین جدید، فرایند بررسی درخواست پناهندگی از حداکثر ۱۰۳۸ روز به بین ۴۵ تا نهایتا ۲۱۶ روز – بسته به پرونده – محدود شده که کمک بزرگی به بسیاری از پناهجویان است.
گزارش تورنتو استار در عین حال افزوده است تعداد افرادی که توسط دولت کانادا در سال ۲۰۱۴ سلب اقامت شدهاند، تقریبا پنج برابر آمار این افراد در سال ۲۰۱۲ است.
در همین حال یک سند دولتی که در اختیار شورای کانادایی پناهندگان قرار گرفته نشان میدهد که دولت کانادا برای لغو پناهندگی و اقامت این افراد سهمیه سالانه ۸۷۵ پناهنده را تعیین کرده است.
پیش از این، خبرگزاری ایرانشهر که در آمریکا فعالیت میکند، نوشته بود که انتشار این گزارشها در میان جامعه ایرانیان مقیم کانادا، نگرانیهای زیادی را باعث شده است.
به نوشته این سایت، رفت و آمد «گروه چشمگیری» از ایرانیان به ایران پس از پناهندگی و استفاده گروه بزرگتری از خدمات دولتی و کنسولی بر اساس هویت ایرانی، «این شائبه را ایجاد میکند که این ایرانیتباران مشمول قانون مزبور قرار گرفته و از سوی شورای مهاجرت و پناهندگی کانادا پرونده آنها برای لغو اقامت کانادا فراخوانده شود».
بحث و جدل ایرانیان
این در حالی است که عده دیگری از ایرانیان، نه تنها نگرانیای از قوانین جدید ندارند بلکه با امضای یک فراخوان اینترنتی، ضمن حمایت از این اقدام دولت کانادا، از تمام دولتهای جهان خواستهاند تا «تصمیم مشابهی» برای «ایرانیان پناهنده دروغین» اتخاذ کنند.
مهدی میرقادری، از پناهجویان ایرانی ساکن ترکیه که این فراخوان را تنظیم کرده، نوشته است که «دولتهای جهان باید آگاه باشند که افرادی که این چنین به دروغ وارد کشورهای دموکرات دنیا شده و مجددا قادر هستند به ایران سفر کنند، یا از عوامل جمهوری اسلامی هستند که امنیت ملی شما را به خطر میاندازند و اقدام به کارهای جاسوسی و خرابکارانه علیه کشور شما و ایرانیانی که واقعا جانشان در خطر است میکنند و یا افرادی فرصتطلب هستند که از خدمات رایگان برای پناهندگان واقعی سوءاستفاده کرده و موجب ضرر و زیانهای اقتصادی و فرهنگی در کشور شما شده و اصل تقلب و دروغ را به کشورهای شما وارد میکنند.»
اما ایرانیانی هم هستند که با قانون جدید دولت کانادا به شدت مخالفاند.
یکی از کاربران صفحه فیسبوک رادیوفردا که در کانادا ساکن است و میگوید که پناهنده هم نیست، نوشته که پناهندگانی را میشناسد که ۲۰ تا ۳۰ سال پیش، جانشان در ایران در خطر بود و به اروپا و آمریکا پناهنده شدند، اما به دلیل تغییرات سیاسی ایران یا تغییر عقاید خود، دیگر خطری آنها را تهدید نمیکند.
این ایرانی ساکن کانادا پرسیده که آیا این افراد حق ندارند با سفر به کشور خود، با اعضای خانوادهشان ملاقات کنند؟
علیرغم استدلالهای اینچنینی، کفه ترازو در صفحه فیسبوک رادیوفردا و با اختلافی فاحش، به سوی ایرانیانی سنگینی میکند که هم از اقدام دولت کانادا حمایت کردهاند و هم بعضا خواستار اتخاذ تصمیم مشابهی توسط کشورهای اروپایی و آمریکا شدهاند.