بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، دوشنبه ١٠ اردیبهشت/ ٣٠ آوریل، ایران را به پیگیری یک برنامۀ اتمی مخفیانه متهم کرد و گفت کشف این برنامه از طریق دسترسی به اسناد و مدارک فراوانی صورت گرفته که بدست سرویس اطلاعاتی اسرائیل افتاده است. نخست وزیر اسرائیل که در مقر ستاد ارتش این کشور در مجتمع نظامی “کیریا” در تلآویو سخن میگفت، شمار فراوانی کلاسور بسته و نیز تابلوئی را که بر روی آن ١۵۶ “سی.دی” نصب شده بود به خبرنگاران نشان داد و از آنها به عنوان اسناد بدست آمده یاد کرد. وی شماری از این اسناد را که شامل عکس، طرح و دستنوشته بود، با استفاده از نرمافزار پرده نگار به نمایش گذاشت.
نخست وزیر اسرائیل در گفتگو با روزنامهنگاران بیآنکه از چگونگی بدست آمدن این اسناد و جزئیات آنها سخنی بگوید تنها توضیح داد که مأموران موساد در ایران به ۵۵ هزار صفحه سند و نیز ۵۵ هزار پروندۀ دیگر که بر روی ١٨٣ سی.دی حک شده دست یافتهاند. او گفت ایران اسناد اتمی خود را در سال ٢٠١٧ به یک مرکز بسیار محرمانه در منطقۀ “شورآباد” در حومۀ جنوبی تهران نگهداری منتقل کرد. بگفتۀ او شمار بسیار اندکی از ایرانیان و چند اسرائیلی از آن آگاه بودند. بنیامین نتانیاهو گفت این مرکز از بیرون به ساختمان نیمه خرابی میماند که کسی تصور نمیکند اسنادِ چنین پراهمیتی در آن نگهداری شود.
نخست وزیر اسرائیل آنگاه گفت «چند هفتۀ پیش ما با به اجرا گذاشتن عملیات گستردۀ اطلاعاتی به نیم تُن سند در این مرکز دست یافتیم» و افزود «آنچه در برابر خود دارید، نسخۀ دقیق این اسناد است که اصل آنها در مکان مطمئنی نگهداری میشود».
اندکی پس از پایان سخنان بنیامین نتانیاهو، یک مسئول بلندپایۀ اسرائیلی به “نیویورک تایمز” گفت که مأموران سرویس اطلاعاتی اسرائیل در فوریۀ ٢٠١٧ ساختمانی را که این اسناد در آن نگهداری میشده در جنوب تهران کشف و آنرا از همان هنگام تحت نظر قرار داده بودند. بگفتۀ او، این مأموران در ژانویۀ گذشته در دل شب وارد این ساختمان شدند و کلیۀ این اسناد را بیرون آورده و همان شب بصورت پنهانی به اسرائیل منتقل کردند.
این مقام اسرائیلی گفت «دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در ماه ژانویه گذشته در دیدار با “یوسی کوهن” رئیس موساد، در جریان این عملیات و وجود این اسناد قرار گرفت. بگفتۀ او سبب تأخیر در فاش ساختن این عملیات و مدارک، زمان لازم برای بررسی این اسناد بوده، بویژه که بخش اعظم آنها به زبان فارسی نوشته شده است.
“مایک پمپئو” وزیر امور خارجۀ آمریکا، اندکی بعد اعلام کرد که سرویسهای اطلاعاتی این کشور نیز اسناد این را بررسی کرده و اصالت آنها را تائید میکنند. او گفت این اسناد نشان میدهد که مقامات ایران همچنان به شهروندان خود دروغ میگویند. اشارۀ وزیر امور خارجۀ آمریکا به اظهارات مقامات جمهوری اسلامی ایران است که هرگونه تلاش در گذشته را برای دست یافتن به سلاح اتمی انکار میکنند و آنرا خلاف اصول اسلام میخوانند، در حالیکه اسناد پیش از این بدست آمده بروشنی خلاف آنرا نشان میدهد.
وزیر امور خارجۀ آمریکا، با این حال در پاسخ به خبرنگاران حاضر نشد این اسناد را حاکی از عدم پایبندی ایران به برجام تلقی کند.
هدف بنیامین نتانیاهو با به نمایش گذاشتن برخی از این اسناد این بود که ثابت کند ایران همواره تلاشهای گذشتۀ خود را برای بدست آوردن سلاح اتمی پنهان کرده است. وی در سخنان دوشنبه شب خود گفت «صد هزار فایل محرمانه نشان می دهد که آنها دروغ گفتهاند».
اما کارشناسان اتمی و محافل دیپلماتیک نیز هرگز انکار ایران در این زمینه را باور نداشته و از همین روست که در سخنان نخست وزیر اسرائیل کشف تازهای نمیبینند. بگفتۀ آنان «او تلاش کرد چیزی را ثابت کند که ما بدان آگاهیم».
رئیس هیئت بازرسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران، خود در آغاز سال ٢٠٠٨ در جلسهای با شرکت شماری از دیپلماتهای کشورهای مختلف، اسناد مشابهی را در زمینۀ طرح ساختن بمب، یادداشتهای اداری در این زمینه و نیز صورت حسابهائی مربوط به این برنامه ارائه کرده بود.
“اُلی هِینونِن” کارشناس برجستۀ اتمی که در گذشته ریاست هیئت بازرسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را بر عهده داشت، در گفتگو با روزنامۀ انگلیسی “گاردین” گفت که وی برخی از اسنادی را که نخست وزیر اسرائیل دوشنبه شب نشان داده، پیش از سال ٢٠٠۵ دیده است. بگفتۀ او، بر پایۀ بررسیهای ادارۀ زیر نظر وی، اسناد مرتبط با برنامۀ “عماد” قابل اعتماد است، اما پژوهشها و آزمایشات مربوط به این طرح در سال ٢٠٠٣ متوقف شده است.
توافق اتمی ٢٠١۵ با ایران بر پایۀ چشم پوشی جامعۀ بینالمللی از «دروغ های گذشته» و تأکید بر صداقت و راستی آزمائی در آینده شکل گرفت.
مقامات و مسئولان ایرانی سخنان بنیامین نتانیاهو را به «سخره» گرفته و بویژه نمایش اسناد را در آستانۀ اعلام تصمیم دونالد ترامپ در بارۀ پایبندی کشور خود به توافق اتمی با ایران و یا خروج از آن، نشانۀ هماهنگی میان دو طرف برای تقویت موضع رئیس جمهوری آمریکا در این زمینه دانستند.
پرسش مهم در این زمینه، با این حال به محتوای اسناد مربوط نمیشود بلکه به چگونگی بدست آمدن آنها ارتباط می یابد.
آیا روایت سرقت اسناد برنامۀ اتمی ایران توسط مأموران “موساد” چنان است که مقامات اسرائیلی نقل میکنند؟
بنیامین نتانیاهو این عملیات را «یکی از مهمترین موفقیتهای دولت اسرائیل در زمینۀ اطلاعاتی» خواند. اگر چنین است، آیا نباید آنرا یکی از مهمترین شکستهای جمهوری اسلامی ایران در همین زمینه دانست؟