در ادامه تلاشهای اتحادیه اروپا برای نجات شرکتهای خود از تحریمهای یکجانبه آمریکا، خبرگزاری رویترز از نامه رسمی چند کشور اروپایی به وزیران خزانهداری و خارجه آمریکا خبر داد.
این خبرگزاری روز چهارشنبه، ۱۶ خردادماه، در گزارشی از رویت نامه چند وزیر اروپایی با موضوع درخواست معافیت شرکتهای خارجی از تحریمهای ایران خبر داد.
طبق این گزارش، این نامه، مورخ ۱۴ خردادماه، به امضای وزیران خارجه و دارایی سه کشور بریتانیا و آلمان و فرانسه به علاوه فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، رسیده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، روز ۱۸ اردیبهشت گذشته اعلام کرد که آمریکا از توافق اتمی با ایران موسوم به «برجام» خارج میشود و علاوه بر بازگرداندن تحریمهای تعلیق شده ایران، مجازاتهای تازهای علیه تهران وضع خواهد کرد.
در پی اعلام این خبر، مقامهای آمریکایی به شرکتهای اروپایی هشدار دادند که ظرف حداکثر شش ماه به فعالیت خود در ایران پایان دهند، تذکری که شماری از شرکتهای خارجی حاضر در ایران بلافاصله به آن عمل کردند.
از جمله این شرکتها میتوان به مرسک دانمارک و زیمنس آلمان اشاره کرد که در هفتههای گذشته از توقف فعالیتهای مربوط به ایران خبر دادهاند.
در عین حال کشورهای اروپایی و در راس آنها سه کشور بریتانیا و آلمان و فرانسه، یعنی امضاکنندگان برجام، مذاکره و رایزنی برای یافتن راه حلی در خصوص مقابله با تحریمهای آمریکا علیه ایران را آغاز کردند.
به نظر میرسد یکی از این راهها درخواست رسمی از آمریکا برای معاف کردن شرکتهای اروپایی از مجازات کار با تهران بوده است.
امضاکنندگان نامه اروپاییها چند حوزه کلیدی اقتصاد را برشمرده و از ایالات متحده خواستهاند شرکتهای فعال در این حوزهها را از شمول مجازات مستثنی کند.
از جمله این حوزههای فعالیت اقتصادی به صنایع دارویی و بهداشتی، انرژی، خودروسازی، صنایع هوایی غیرنظامی، صنایع زیربنایی و بانکی اشاره شده است.
هفته گذشته در همین زمینه ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه، گفته بود: «اتحادیه اروپا در خصوص اتخاذ تدابیری برای محافظت از روابط تجاری خود با ایران پیشرفتهایی داشته، اما این اقدامات کافی نیستند.»
با این حال یک روز پس از تاریخ این نامه، وزارت خزانهداری ایالات متحده به متحدان و شرکای آمریکا و بخش خصوصی هشدار داد که ایران تلاش میکند از آنها جهت تامین منابع مالی برای «فعالیتهای شریرانه» خود سوءاستفاده کند.
سیگال مندلکر، معاون وزیر خزانهداری آمریکا، روز سهشنبه، ۱۵ خرداد، در یک سخنرانی گفت: «باید شبکههای اقتصادی خود را مصممتر کنید و از کمپانیهای خود بخواهید تلاش بیشتری به خرج بدهند تا به دام شبکه فریبکار ایران نیفتند. باید به صراحت مخاطرات بسیاری را که تجارت با شرکتها و اشخاص در ایران دارد، بیان کنید.»
هنوز مشخص نیست که میتوان این اظهار نظر را به عنوان پاسخ رسمی آمریکا به خواسته اروپاییها در نظر گرفت یا خیر.
اما از اخباری که از اروپا میرسد میتوان نتیجه گرفت که کمپانیهای اروپایی بنا را بر احتیاط گذاشتهاند.
در ادامه خروج یا تعلیق کار کمپانیها، خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه در گزارشی دیگر از انصراف نمایندگان فدراسیون صنایع قطعات خودروی فرانسه از سفر به ایران خبر داد.
در این گزارش، دلیل لغو سفر این گروه که قرار بود ماه آینده میلادی اتفاق بیفتد مشخصاً «تنش جاری میان آمریکا و اروپا» بر سر برجام عنوان شده است.