اسحاق جهانگیری بهرغم تحریمها و بحران اقتصادی اعلام کرد که کشور در “بنبست نیست.” به گفته جهانگیری پرونده میلیاردها دلار ارز از سالهای گذشته هنوز نامعلوم است. او رانت اطلاعاتی را زمینهساز فساد مسئولان خواند.
در پی افزایش اعتراضات شهروندان ایرانی به وضعیت معیشتی و افزایش بهای ارز و کالاهای اساسی اسحاق جهانگیری، معاون رئیسجمهوری اعلام کرد که “کشور در بنبست نیست.”
جهانگیری ضمن بازدید از خبرگزاری رسمی ایران، ایرنا، در بعدازظهر شنبه (۲۷ مرداد/۱۸ اوت) در جمع کارکنان این نهاد رسانهای گفت که کشور در شرایط “خطیری” قرار گرفته اما این بدان معنا نیست که “راهکاری” وجود ندارد.
جهانگیری تاکید کرد که ایران از نظر منابع نفت و گاز “رتبه اول” در جهان را دارد و به لحاظ منابع طبیعی و ذخائر معدنی “جزء ۱۰ کشور اول” دنیاست.
فساد مسئولان ارشد نظام
به گفته مسئولان دولتی، نظام جمهوری اسلامی دهها سال است که درگیر فساد نهادینه است، جهانگیری نیز در جمع خبرنگاران اعتراف کرد که فساد در کشور وجود دارد و “متاسفانه بزرگ شده و به برخی مسئولین بالای کشور رسیده است.”
بسیاری از مسئولان گذشته نظامی جمهوری اسلامی و وابستگان آنان به دلیل فساد تا کنون محاکمه شدهاند یا در مظان اتهام قرار دارند. به گفته جهانگیری برخورد قضایی با مفسدان باید بدون وابستگیهای جناحی و طیفی صورت گیرد. جهانگیری در حالی از مبارزه با فساد “بدون خط قرمز” سخن میگوید که غلامحسین اسماعیلی، رئیس دادگستری استان تهران در مهر ۱۳۹۶خبر داده بود که مهدی جهانگیری، برادر معاون رئیسجمهور نیز به علت سوءاستفاده مالی بازداشت شده است. هنوز از جزییات پرونده مهدی جهانگیری اطلاع درستی در دست نیست.
برخی از مدیران دولت روحانی نیز به تازگی با اتهام اختلاس و فساد مالی در ارتباط با ورود خودرو به کشور بازداشت شدند.
جهانگیری در جمع کارکنان ایرنا تصریح کرد که “نظام مالیاتی کشور” یکی از کانونهای مهم فرار مالیاتی بوده است. به گفته جهانگیری در سال جاری با تغییر نظام مالیاتی “از فرار ۲۲ هزار میلیارد دلار” (احتمالاً تومان) جلوگیری شد.
“رانت اطلاعاتی” زمینهساز رانت اقتصادی
جهانگیری وعده داد که دولت در صدد ارائه لایحه شفافیت به مجلس است تا اطلاعرسانی روشن به مردم صورت گیرد.
وی با توجه به نوسان در بازار ارز و سقوط ارزش پول ملی گفت: «ممکن است هر سیاستی که دولت در پیش می گیرد، در آن رانتی وجود داشته باشد. علت آن نیز نقش پر رنگ دولت در اقتصاد است.»
جهانگیری که به جز معاونت ریاست جمهوری، رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی است تصریح کرد که “رانت اطلاعاتی بزرگترین زمینه فساد برای مسئولان دولتی” است.
در کنار رانت مدیران دولتی، نهادهای تحت نظارت رهبر جمهوری اسلامی نظیر قوه قضاییه، سپاه پاسداران و بانکها و شرکتهای وابسته به بیت رهبری همگی در مظان سوءاستفاده مالی قرار دارند.
معاون رئیس جمهور اذعان کرد که میان بانک مرکزی، گمرک و نظام توزیع ارز هماهنگی وجود نداشته است. جهانگیری افزود: «به این دلیل ده میلیارد دلار پرونده از گذشته داریم که ارز گرفتهاند و مشخص نیست که با این ارز کالا وارد کشور شده یا خیر؟»
بهرغم اظهارات روشن جهانگیری در مورد فساد مالی مسئولان دولتی، رانت اطلاعاتی، فرار مالیاتی و بحران اقتصادی وی مدعی شد که “آمریکاییها پیش از اینکه وارد جنگ اقتصادی با ایران شوند، یک جنگ رسانهای و سیاسی علیه ما آغاز کردند.”
معاون روحانی از استقبال مردم از رسانههای فارسیزبان در خارج گلایه کرد و افزود: «نباید کاری بکنیم مردم احساس کنند می توانند خبر درست و صحیح را از رسانه هایی بگیرند که با پول دشمنان این کشور و برای اینکه به این ملت آسیب بزنند، راه اندازی شده است.»
معاون رئیس جمهوری ایران افزود که شورای عالی سران سه قوه مصوبهای تایید کرده که بر مبنای آن قرار است “یک ستاد اطلاعرسانی و تبلیغات اقتصادی به جهت مقابله با جنگ روانی دشمن” راهاندازی شود.
ضرروت “انسجام ملی”
جهانگیری با اشاره به مشکلات در جنگ ۸ ساله ایران و عراق و پشتسر نهادن آنها ابراز امیدواری کرد که کشور با “تدبیر” از بحران کنونی و تحریمها نیز عبور خواهد کرد.
به گفته جهانگیری عبور از دوران خطیر کنونی نیازمند “انسجام و اتحاد ملی” تمامی گروههای وفادر به جمهوری اسلامی است. او افزود: « زمان آن نرسیده که بتوانیم مجموعههای بزرگی را از پیکره جمهوری اسلامی جدا کنیم و بگوییم هیچ اتفاقی نیفتاده است.»
جهانگیری که در مناظرات انتخابات ریاست جمهوری در سال ۹۲ خود را “اصلاحطلب” خوانده بود، خواهان مشارکت نیروهای اصلاحطلب در اداره امور است. این در حالی است که از یکسو نیروهای اصلی اصلاحطلب به حاشیه رانده شدهاند و رهبران معترض به نتایج انتخابات ۸۸ همچنان در حصر خانگی به سر میبرند و از سوی دیگر معترضان در تجمعات خیابانی اصولگرایان و اصلاحطلبان را به یک اندازه مقصر شرایط کنونی میدانند.
حمایت از کشورهای منطقه
به گفته جهانگیری ایران همواره حامی کشورهای “کوچک” منطقه بوده و در مبارزه علیه داعش به کشورهای همسایه یاری رسانده است. وی با اشاره به حمله صدام حسین به کویت گفت که ایران در آنزمان “پناهگاهی” برای کویتیها بوده است.
آنچه جهانگیری یاری به کشورهای همسایه مینامد، در ارزیابی برخی کشورهای همسایه و آمریکا “مداخله در امور داخلی” آنان تلقی میشود. دونالد ترامپ، رئیسجمهوری و مایک پومپئو وزیر امورخارجه آمریکا بارها تصریح کردهاند که ایران باید رفتار خود در منطقه را تغییر داده و از حمایت از گروههای شبهنظامی همچون حزبالله در لبنان، حوثیها در یمن و حماس در غزه دست بر دارد. حضور نظامی مستقیم و غیرمستقیم ایران در سوریه و عراق نیز از جمله مواردی است که تنش میان ایران از یکسو و دیگر رقبای منطقهای آن همچون عربستان و اسرائیل را از سوی دیگر افزایش داده است.