دادستان کل دادگاه ویژه محاکمه عاملان ترور رفیق حریری نخستوزیر اسبق لبنان، به طور رسمی نظام سوریه به ریاست بشار اسد و نیروهایی از حزبالله لبنان را به دست داشتن در عملیات ترور متهم کرد.
در همین حال هیئت تحقیق اعلام کرد که دلایلی قاطع از دست داشتن متهمان در عملیات ترور در اختیار دارد.
مرحله سوم محاکمه متهمان ترور حریری روز سهشنبه 11 سپتامبر با حضور سعد حریری نخستوزیر مکلف به تشکیل دولت لبنان آغاز شد.
\در این مرحله که 10 روز تا 2 هفته زمان خواهد برد، نمایندگان دادستان و وکلای مدافع متهمان، دلایل خود را مطرح خواهند کرد. وکلای آسیب دیدگان از حادثه ترور که روز 14 فوریه 2205 به وقوع پیوست هم سخن خواهند گرفت.
جد رمضان سخنگوی دادگاه ویژه ترور حریری گفت، این نخستین محاکمه بینالمللی است که یک جنایت تروریستی را در زمان صلح تحت پیگرد قرار میدهد. او افزود این نخستین دادگاهی است که متهمان را برپایه قانون لبنان، به صورت غیابی محاکمه میکند.
او تاکید کرد که صدور حکم در پرونده ترور رفیق حریری با توجه به کثرت اسناد و شمار شاهدان، ممکن است چند ماه طول بکشید. او افزود که لبنان ملزم به جستجوی بی توقف برای یافتن و تحویل متهمان است.
از سویی سعد حریری نخستوزیر مامور به تشکیل دولت لبنان در حاشیه جلسه محاکمه گفت هر شخصی که در ترور پدرش نقش داشت «دیر یا زود مجازات خواهد شد».
سعد حریری روز دوشنبه برای مشارکت در جلسه دادگاه که در آن آخرین طرح دعوا از سوی نورمان فاریل دادستان مطرح شد، وارد لاهه شد.
متهمان چه کسانی هستند؟
متهم اصلی که محققان او را «طراح» عملیات ترور توصیف میکنند، مصطفی بدرالدین فرمانده سابق نظامی شبهنظامیان حزبالله است که کشته شده و امکان محاکمه او وجود ندارد.
سلیم عیاش (50 ساله) متهم است که تیم عملیات ترور را فرماندهی کرده است. حسین العنیسی (44 ساله) و اسعد صبرا (41 ساله) علاوه بر شرکت در عملیات ترور، متهم به تهیه ویدیویی جعلی به نام گروهی خیالی هستند که ترور بر عهده گرفت.
حسن حبیبی مرعی (52 ساله) یکی دیگر از متهمان است که اتهاماتی همچون دست داشتن در اقدام تروریستی و توطئه برای ارتکاب جنایت به او منسوب شده است.
قضات دادگاه ویژه که سال 2009 تاسیس شد، با قفس اتهامی خالی روبرو هستند زیرا با وجود حکم بازداشت صادره از سوی دادگاه، حزبالله از تسلیم متهمان خودداری میکند.
از این رو متهمان به صورت غیابی و حتی بدون تماس با وکلایشان، محاکمه خواهد شد. چنین جریانی از زمان تصویب قانون بینالمللی در سال 1945 بیسابقه است.
بدین ترتیب دادگاه ویژه ترور رفیق حریری که در حومه لاهه برگزار میشود، نخستین دادگاه بینالمللی کیفری است که اجازه محاکمه غیابی متهمان را دارد.
مراحل محاکمه
به نوشته روزنامه فرامنطقهای «الحیات»، در این مرحله طرح دعوا و دفاع وکلا، 10 روز تا 2 هفته طور خواهد کشید.
پس از آن اتاق درجه یک، پایان جلسات محاکمه را اعلام خواهد کرد تا قضات برای بررسی اسناد، گفتههای شاهدان و دفاع وکلا، با یکدیگر مشورت کنند.
در این مرحله قضات 5 هزار صفحه اسناد را که شامل 3128 دلیل از جمله درباره شبکه ارتباط تلفنی که متهمان از آن استفاده کردند و همچنین گفتههای 307 شاهد است را بررسی خواهند کرد، از این رو صدور حکم بدوی ممکن است تا سال 2019 زمان ببرد.
پس از آن وکلای مدافع 30 روز زمان دارند تا درخواست تجدید نشر کنند. در مرحله پنجم هم دادگاه به طور رسمی از لبنان خواهد خواست محکومان در پرونده ترور حریری را تحویل دهند.
حسن نصرالله سرکرده حزبالله هفته گذشته در سخنرانیاش گفت این دادگاه به ما ربطی ندارد و احکام آن بیارزش است. او دادگاه لاهه و قضات بینالمللی را تهدید کرد و گفت با آتشبازی نکنید.
سخنگوی دادستان که پرونده این ترور را در دست دارد گفت در پشت این ترور بیشک دلایل سیاسی وجود دارد. یکی از این دلایل دخالت طولانیمدت سوریه در امور داخلی لبنان بوده است.
او افزود کسانی که خواهان دخالتهای سوریه در لبنان هستند به حریری بهمثابه تهدید بزرگی علیه منافع و امنیتشان نگاه میکنند. این دلیل و انگیزه چنین جنایتی است. او افزود متهمین توسط رژیم ایران و دمشق حمایت میشوند.