محمد صفار هرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در برنامه «این.ج.ا» شبکه ۴ صدا و سیمای جمهوری اسلامی پیشنهاد داد که در ساختار اداره کشور نخستوزیر جایگزین رئیسجمهوری اسلامی شود.گام اول برای سلب امکان بسیج اجتماعی در «گام دوم انقلاب» مطابق آموزههای رهبر جمهوری اسلامی.
صفار هرندی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
۱۷ بهمن سال جاری علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در سخنانی در نشست شورای اداری استان قم، اعلام کرد که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی دستور داده که در طی چهار ماه اصلاحاتی ساختاری در ایران انجام شود. رئیس مجلس شورای اسلامی هدف از این اصلاحات را مشخص نکرد.
محمد صفار هرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در برنامه «این.ج.ا» شبکه ۴ صدا و سیمای جمهوری اسلامی پیشنهاد داد که نظام سیاسی ایران از نظام ریاستی به نظام پارلمانی تغییر کند:
«نام رئیس جمهور مهم نیست. به کسی نیاز داریم که برانگیخته باشد از جانب دستگاهی مثل مجلس. هر روز ازش حساب بکشند و پاسخگو باشد و اگر یک روزی هم تشخیص دادند مناسب نیست، بگذارندش کنار و یکی دیگر را بیاورند. مشکل ما الان این است که وقتی یک رئیس را انتخاب میکنیم فکر میکنیم چهار سال حداقل و غالباً هشت سال باید او را تحمل کنیم. حتی اگر به این نتیجه برسیم که کارکردش ناچیز شده و حتی اگر محبوبیتش به زیر ده درصد رسیده باشد.»
در سال ۶۸ با بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی نظام پارلمانی به نظام ریاستی تغییر یافت. حامنهای برای اولین بار در سال ۹۰ در سفر به کرمانشاه ضرورت تغییر نظام ریاستی به نظام پارلمانی را مطرح کرد:
«ما یک روزی در قانون اساسی نخستوزیر و رئیس جمهور داشتیم، با یک شکل خاصی؛ بعد تجربه به ما نشان داد که این درست نیست (…) در آینده هم اینها قابل تغییر است. امروز نظام ما نظام ریاستی است. یعنی مردم با رأی مستقیمِ خودشان رئیس جمهور را انتخاب میکنند. تا الان هم شیوه بسیار خوب و تجربه شدهای بوده است. اگر یک روزی در آیندههای دور یا نزدیک احساس شود به جای نظام ریاستی مثلاً نظام پارلمانی مطلوب است هیچ اشکالی ندارد. نظام جمهوری اسلامی میتواند این خط هندسی را به این خط دیگر هندسی تبدیل کند. تفاوتی نمیکند.»
محمد علی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران در گفتوگو با هفتهنامه «سروش» طرفداران مذاکره با غرب را به «سازشکاری» متهم کرده و گفته است:
«اگر جریانی بخواهد ذهن مردم را از اصول انقلاب اسلامی و خاصیتهای این حرکت و دستاوردهای مثبت آن به سمت سازش هدایت کند و بگوید مردم به نفع شماست که سازش کنید، قطعا سپاه مقابل آن میایستد.»
از سوی دیگر سید محمد خاتمی، چهارشنبه ۱۵ اسفند در دیدار با اعضای فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی هشدار داده بود که مردم از اصلاحطلبان مأیوس شدهاند اما به جای آنکه به سمت اصولگرایان بغلتند، آرای آنان به سبد براندازان سرریز شده است. رئیس جمهوری دوران اصلاحات درباره سرخوردگی مردم از انتخابات در جمهوری اسلامی گفت:
«امروز من از سوی مردم با این سوال مواجهم که ما را کشاندید پای صندوق رای، یک مورد نشان دهید که در راستای اصلاحات واقعی باشد. آیا قوه قضاییه و نحوه برخوردها بهتر شد یا بخش خصوصی سالم میتواند در عرصه حضور داشته باشد؟ آیا رویکردهایی که ما را در تنگناهای بزرگ خارجی قرار داد، اصلاح شد یا در برابر رویکردهای سالم مقاومت شد تا مردم نتیجه امتیازی که به دست آمده را احساس نکنند؟»
خاتمی در ادامه سخنانش درباره «سرخوردگی و یأس» گفت:
«دیگر خیلی سخت است که به مردم بگوییم بیایید رأی بدهید. آیا فکر میکنید در دور آینده انتخابات به حرف من و شما مردم پای صندوقها خواهند آمد؟ بعید میدانم مگر اینکه در یک سال آینده تحولی رخ دهد.»
محمد جواد فتحی، نماینده اصولگرا و عضو کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس، احیای مجلس سنا به عنوان مجلس خواص که در کنار مجلس عوام فعالیت کند را به صراحت ضروری دانسته بود. نخستین بار محمد رضا باهنر فکر احیای مجلس سنا را مطرح کرد. این چهره متنفذ اصولگرا تیر سال جاری گفته بود که با یک مجلس کشور را نمیتوان اداره کرد.