حزبالله لبنان برای گردآوری کمکهای مردمی، برای نخستین بار در اماکن عمومی بیروت و دیگر نقاط لبنان صندوقهای اعانه برپا کرده است.
چنین اقدامی به وارد شدن ضربات جدی به توان مالی این سازمان شیعی همپیمان با ایران، و همزمان، نشانی روشن از کاهش کمکهای مالی ایران به حزبالله، به دلیل وضعیت مالی دشوار حکومت حاکم بر تهران، تعبیر شده است.
به گزارش رسانههای لبنان و نیز خبرگزاریهای آسوشیتدپرس و بلومبرگ، از هفته گذشته صدها صندوق گردآوری اعانه مردمی برای حزبالله در خیابانهای شهرهای مختلف لبنان نصب شده است.
تا پیش از این تنها در برخی از محلهای کسب و کار شیعیان در جنوب بیروت، در نقاطی که هواداران سرسخت حزبالله زندگی میکنند، در کنار صندوق پرداخت مغازهها، قلک یا صندوقهای کوچکی جهت اعطای کمکهای مالی کوچکی برای حزبالله قرار داشت اما اندکی پس از درخواست آشکار حسن نصرالله از هوادارانش برای دادن کمک مالی به سازمان او، نصب این صندوقها در سراسر لبنان آغاز شد.
دبیرکل حزبالله ماه گذشته به طور تلویحی تایید کرد که سازمانش از توان مالی پیشین برخوردار نیست و برای اولین بار، خواستار یاری حامیان تفکرات حزبالله شد.
مایک پومپئو که چند هفته پیش برای نخستین بار از زمان احراز پست وزارت خارجه آمریکا، از لبنان دیدار کرده بود، در سخنرانی در نشست سالانه اپیک در واشینگتن، و در واکنش به اظهارات نصرالله گفته بود اینکه حزبالله «کاسه گدایی» دست گرفته، «خبر خوبی» است.
حزبالله سالانه حدود یک میلیادر دلار پول در اختیار دارد، که بنا به ارزیابی واشینگتن، ۷۰۰ میلیون دلار آن هنوز از سوی جمهوری اسلامی ایران تامین میشود و بقیه آن، از راه «معاملات مرتبط با پولشویی و نیز کمکهای مالی هواداران آن» در دنیا گردآوری میشود.
وزارتخانههای خزانهداری و خارجه آمریکا هفته گذشته با اعلان جایزه ده میلیون دلاری با هدف «فلج کردن» شبکه مالی حزبالله، از کسانی در جهان نیز که اطلاعات متقنی در خصوص سه تن از گردانندگان امور مالی این سازمان در اختیار آمریکا بگذارند، درخواست کمک کردند.
بهار سه سال پیش آمریکا نخستین تحریمها علیه بانکهای لبنان را اعلام کرد تا آنها را از ارتباط با حزبالله دور نگاه دارد.
رئیس بانک مرکزی لبنان در واکنش دستور داد تا حسابهای بانکی زیادی در ارتباط با حزبالله مسدود شوند.
اما حسن نصرالله در یک سخنرانی با تمسخر این شیوه و بی اثر دانستن آن، گفت، حزبالله با بانکهای لبنان کار ندارد بلکه بنیه مالی این سازمان به ایران بستگی دارد.
نصرالله در آن زمان گفت: «بودجه و همه امور مالی حزبالله از ایران میآید، نه از بانکها. همانطور که موشکهایی که با آن اسرائیل را تهدید میکنیم؛ از ایران است».
زمانی که نصرالله این سخنان را بیان کرد، مدتی از لغو تحریمهای آمریکایی و بینالمللی علیه ایران، در پی اجرایی شدن برجام، توافق هستهای وقت ایران و قدرتهای جهانی، سپری شده بود.
یک سال و نیم بعد از آن نیز، در دی ۱۳۹۶، زمانی که آمریکا هنوز از برجام خارج نشده و تحریمهای سختتر علیه ایران تجدید نشده بود، دبیرکل حزبالله در واکنش به یک گزارش دیگر آمریکا در خصوص دست داشتن حزبالله در قاچاق مواد مخدر در سطح جهانی برای کسب درآمد، با صراحت بیشتری از تغذیه سازمانش از منابع مالی ایران سخن گفت.
نصرالله این بار گفت، «نان، آب، پول، اسلحه و موشکهای ما همگی از ایران میرسد…و تا ایران پول دارد، حزبالله هم پول دارد».
با خروج دولت دونالد ترامپ از برجام در اردیبهشت ۱۳۹۷و آغاز روند تدریجی تحریمها علیه ایران، که از آبان این سال وارد مراحل تازهتری شد، مقامات آمریکا تاکید کرده بودند که این امر سرانجام بر میزان کمکهای تهران به همپیمانانش اثر خواهد گذاشت.
نصب صندوقهای صدقه در کوی و برزنهای لبنان برای حزبالله، با این جمله صریح که حزبالله «به حمایت همگانی نیازمند است»، ظاهرا نشانی از درستی ارزیابی مقامات آمریکا است.
واشینگتن هفته گذشته معافیتهای مالی برای شمار معدودی از کشورهایی که هنوز میتوانستند با خرید نفت از ایران از مجازاتهای سنگین آمریکایی در امان بمانند، را لغو کرد.
هر چند سران جمهوری اسلامی در روزهای گذشته بارها تاکید کردهاند که این شیوه «غیرقانونی» آمریکا را دور خواهند زد و واشینگتن در قطع کامل صادرات نفت ایران «شکست خواهد خورد» اما بر اساس ارزیابی متیو بِی از موسسه استراتفور، چشمانداز تشدید بحران اقتصادی ایران در افق پدیدار شده و دردی که به پیکره اقتصاد ایران وارد خواهد شد، «بیسابقه» است.
آسوشیتدپرس گزارش داده که در وضعیت دشوار مالی ایران، حزبالله نیز پرداختهای مالی به افراد و گروههای وابسته به خود را کاهش داده و امتیازات مالی متعددی را که در اختیار اماکن و نهادهای هواداراش میگذاشت، کم کرده است.
با وجود این هنوز معلوم نیست اهداف نظامی حزبالله در تقویت هزاران شبهنظامیاش و دستیابی به توانمندیهایی که مشابه ارتشهای منظم باشد، لطمه دیده است یا نه.