در استان لرستان کارخانههای مهم تعطیل میشوند و بر خیل بیکاران افزوده میشود. بسیاری از کسانی که بیکار شدهاند بیمه بیکاری ندارند و زیر بار فشارِ زندگی گرفتارند. کسانی هم که به سر کار میروند دستمزدهایشان ماهها پرداخت نمیشود.
کارخانه صدر فولاد استان لرستان، یکی از کارخانههایی که تعطیل شد
خبرگزاری کار ایران (ایلنا) دوشنبه ۲۳ اردیبهشت در گزارشی از افزایش بیکاری در استان لرستان خبر داده و نوشته است تعطیلی و نیمهتعطیلی کارخانههای بزرگ لرستان، از جمله پارسیلون خرمآباد، فارسیت دورود، صدر فولاد لرستان، سامان کاشی بروجرد، ماشینسازی لرستان و کاشی جم بروجرد عامل این افزایش است.
بر اساس آمار رسمی مرکز آمار ایران در سال ۹۷ نرخ بیکاری در استان لرستان ۱۳،۵ درصد بود در حالی که نرخ بیکاری در سال ۹۷ در کل کشور ۱۲،۰ درصد بوده است. همچنین نرخ مشارکت اقتصادی در این استان ۳۶،۸ درصد بوده که از نرخ مشارکت اقتصادی در کل کشور (میانگین) که ۴۰،۵ است، کمتر است.
محمدحسن موسیوند، دبیر اجرایی خانه کارگر خرمآباد میگوید کارخانه پارسیلون خرمآباد، یکی از مهمترین کارخانههای استان، از سال ۹۴ بهطور کامل تعطیل شده است. این کارخانه تا قبل از واگذاری دو هزار کارگر بهصورت مستقیم داشت و حدود ۱۵ هزار نفر بهصورت غیرمستقیم برای این کارخانه کار میکردند.
به گفته موسیوند «عمدهترین مشکل پارسیلون سوءمدیریت و واگذاری غلط بود و مالکان پارسیلون نتوانستند این سنگ بزرگ را بلند کنند و این صنعت مهم در لرستان زمین خورد». کارگران این کارخانه بارها مقابل استانداری لرستان تجمع کردند اما این تجمعات نتیجهای در بر نداشت.
کارخانه فارسیت دورود نیز با ۴۵۰ نفر کارگر در مهرماه سال ۹۳ به علت استفاده از ماده خطرناک آزبست در تولید ورق و لوله، مجوزهای زیست محیطی نگرفت و تعطیل شد. شماری از کارگران این کارخانه بیکار شدند اما تعدادی از آنها توانستند بهشکل موقت در کارخانه فولاد و چدن مشغول به کار شوند. کارخانه فولاد و چدن دورود نیز با کمکی که در سال ۹۷ به این کارخانه شد، توانست اندکی روی پای خود بایستد.
کارخانه صدر فولاد لرستان بزرگترین واحد تولیدی قطعات فولاد بود که در سال ۹۴ فعالیت خود را آغاز کرد اما این کارخانه نیز پس از یک سال و نیم فعالیت، تعطیل شد و ۱۸۰ کارگر آن بیکار شدند.
ماشینسازی لرستان هم که بخشی از سهام آن از داراییهای گروه امیرمنصور آریا بود به دلیل مشکل مواد اولیه و کمبود نقدینگی تعطیل شده و حدود ۲۷۰ کارگر آن بیکار شدهاند.
امیرمنصور آریا (مَهآفرید امیرخسروی) در شهریور ۱۳۹۰ به اختلاس ۲۸۰۰ یا ۳۰۰۰ میلیارد تومانی متهم و در خرداد ۱۳۹۳ در زندان اوین اعدام شد.
کارخانه سامان کاشی و کاشی جم بروجرد نیز تعطیل و بهترتیب ۴۰۰ و ۲۰۰ کارگر آنها بیکار شدهاند.
واحدهای سنگبری استان لرستان هم مشکل تعطیلی و نیمهتعطیلی دارند. بهگفته مجید کیانپور، نماینده دورود و ازنا، ۲۵۰ واحد سنگبری در شرق استان لرستان وجود دارد که بیش از ۶۰ درصد آنها فعال نیست و بقیه هم با ظرفیت ۴۰ درصد کار میکنند.
همچنین صنایع غذایی گهر لرستان ۹۰هزار هکتار متر مربع سوله دارد که فقط در ۱۰ هزار متر فعالیت انجام میشود و ۸۰ هزار متر مربع آن خالی و به صورت نیمهکاره باقی مانده است.
محمدحسن موسیوند میگوید: «شهرکهای صنعتی خرمآباد شماره یک و دو هم تقریباً با ۴۰ درصد ظرفیت خود کار میکند و حال و روز این شهرکهای صنعتی نیز خوب نیست.»
بهگفته موسیوند «سیاستهای غلط در حوزه صنایع، لرستان را به این روز انداخته است».
یکی از اهالی شهرستان درود که بیکار شده در اینباره به ایلنا گفته است: «از کجا برایتان بگویم؟ از کسانی که از امکانات اولیه زندگی محروماند؟ یا مردانی که غروب که میشود، در قصابیها استخوان جمع میکنند تا لااقل مزه گوشت از مذاق فرزندانشان فراموش نشود؟ از زنانی که آخر وقت میوههای گندیده را میخرند تا طعم میوه را بچشند؟ ما فراموش شدهایم انگار و سعی میکنیم لااقل طعم خوراکیها را فراموش نکنیم.»
این گزارش میافزاید برخی از کارگران استان که برای دریافت مقرری بیمه بیکاری معرفی شدهاند، وضعیت بهتری دارند اما خیلیها اینطور نیستند. آنها هم که در کارخانههای مشکلدار کار میکنند، وضعیت خوبی ندارند. کارفرمایان این واحدها برای ادامه کار از هزینههای خود تا جای ممکن میکاهند. دستمزدها را با تأخیر میپردازند، تجهیزات کارخانه را تعمیر نمیکنند، لباس کار و سایر ملزومات ایمنی و بهداشت کار را در اختیار کارگر نمیگذارند و با کارگران قرارداد موقت یک ماهه و سهماهه امضا میکنند. همچنین اگر کارگران دست اعتراضات صنفی بزنند، کارفرمایان از ابزار اعلام ورشکستگی استفاده میکنند، هرچند ممکن است که به معنای واقعی کلمه ورشکسته نباشند.
نوسانات ارزی، تحریمها و در نتیجه کمبود مواد اولیه از جمله دلایل چنین وضعیتی عنوان شدهاند.
مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران در بهمنماه سال گذشته گفته بود هفتهای نیست که ۱۰ تا ۵۰ شرکت بزرگ تعطیل و صدها کارگر بیکار نشوند.
دولت جمهوری اسلامی در لایحه بودجه سال ۹۸ ایجاد بیش از یک میلیون شغل جدید را پیشبینی کرده است. با این حال کاهش صادرات نفت، تحقق بودجه امسال و سال آینده را با تردید روبهرو کرده است. گزارش مراجع دولتی بیانگر از دست رفتن مشاغل موجود و افزایش شمار بیکاران است.
برپایه گزارش سازمان صنایع کوچک، در حوزه صنعت تنها ۲۱ درصد واحدهای تولیدی با بیش از ۷۰ درصد ظرفیت مشغول به کارند. بیش از ۴۲ درصد واحدهای صنعتی مستقر در شهرکهای صنعتی با ظرفیت کمتر از ۷۰ درصد و بیش از ۵۰ درصد فعالیت میکنند و ۳۵,۷ درصد واحدهای تولیدی کمتر از ۵۰ درصد ظرفیت را بهکار گرفتهاند.
مقامات جمهوری اسلامی تحریمها را عامل وضعیت موجود میدانند و شرایط فعلی را «جنگی» میخوانند.