برای آنهایی که از فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به دلیل نرمش نشان دادن در مقابل ایران انتقاد می کردند، نامزدی خوزه بورل، برای جانشینی او، خبر خوشایندی نیست.
موگرینی، سیاستمدار ایتالیایی 46 ساله اهل رم که از سال 2014 ، سزار سیاست خارجی اتحادیه اروپا است، به زودی جای خود را به وزیر امور خارجه چپ گرای اسپانیا می دهد. بورل 72 ساله، یک کاتالون سوسیالیست مخالف مرزهای جهانی است و آن ها را زخم هایی بر صورت زمین می خواند. البته وقتی پای مهاجران به میان می آید، خواستار امنیت مرزهای اتحادیه اروپا است.
او در رشته های مهندسی هوا فضا، اقتصاد و کامپیوتر تحصیل کرده و در سه دهه گذشته همواره پست های مهمی داشته است. وزیر مشاور در امور مالی، وزیر راه و محیط زیست، رئیس پارلمان اروپا و کاندیدای نخست وزیری در انتخابات سال 2000.
بورل که دانش آموخته دانشگاه استنفورد آمریکاست، معتقد است اروپا با وجود آمریکا، روسیه و چین، در دنیای غول ها زندگی می کند و اگر نجنبد، بیش از پیش به حاشیه خواهد رفت. او در عین حال مخالف برگزیت، استقلال کوزوو و جدایی کاتالونیا از اسپانیا است.
پیروزی این سیاستمدار پرحرف اسپانیایی، که قرار است به جای موگرینی مسئولیت مذاکرات اتحادیه اروپا با ایران را بر عهده داشته باشد، برای برخی اعضای اتحادیه اروپا، نگران کننده است. او موضع گیری های تندی علیه اسرائیل داشته که برای برخی دوستان نتانیاهو در اروپا، خبر خوبی نیست.
بورل در موارد متعددی در حمایت از جمهوری اسلامی موضع گیری کرده که معروف ترین آنها توییت او به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی است. او در این توییت به نرخ بالای بی سوادی قبل از انقلاب و نرخ پایین اشتغال زنان اشاره کرده و از دستاوردهای جمهوری اسلامی در چهار دهه گذشته تقدیر می کند.
بیشتر بخوانید
موگرینی: از نظر من اینستکس آماده است
اروپا در برجام به آخر راه می رسد
در مورد سوریه، بورل به نقش حیاتی ایران در کمک به بشار اسد باور دارد. او معتقد است، اینکه ایران می گوید می خواهد اسرائیل را از نقشه جهان محو کند، موضوع جدیدی نیست و باید با آن کنار آمد.
بورل که همزمان با انقلاب اسلامی در ایران وارد صحنه سیاست شده، می گوید، اگر ترامپ در دور بعدی انتخابات پیروز نشود، ایران می تواند در مقابل تحریم ها مقاومت کند، اگر هم پیروز شد، ایران می تواند برنامه های هسته ای خود را از سر گرفته و حضور خود را در منقطه پررنگ تر کند.
پس از علنی شدن فعالیت های هسته ای ایران در سال 2002 و آغاز مذاکرات با تروئیکای اروپا (انگلیس، فرانسه، آلمان)، نام رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز به اندازه وزیران امور خارجه این کشورهای اروپایی در خبرها تکرار شد. نامی که تا پیش از این مذاکرات دست کم در اخبار مربوط به ایران چندان مطرح نبود.
نخستین مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که با حسن روحانی، رئیس جمهور کنونی و رئیس تیم مذاکره کننده هسته ای سابق ایران، پای میز گفتگو نشست، خاویر سولانا، سیاستمدار اسپانیایی بود. او می گفت، مدافع حق ایران برای انجام فعالیت های هسته ای صلح آمیز است. پس از روحانی، علی لاریجانی، رئیس کنونی مجلس، طرف مذاکره سولانا بود. این سیاستمدار 76 ساله در آن زمان لاریجانی را دوست خود توصیف کرد.
پس از سولانا، کاترین اشتون بریتانیایی، سمت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را بر عهده گرفت. اشتون 63 ساله در سال 2009، در زمان اوج تنش ها بر سر فعالیت های هسته ای ایران، بارها با سعید جلیلی، مذاکره کننده وقت ایران ملاقات کرد و عکس های دو نفره آنها تا مدت ها سوژه رسانه ها بود. در نهایت در زمان کاترین اشتون بود که مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 آغاز شد و در دوره فدریکا موگرینی، برجام امضاء و اجرا شد.
باوجود اینکه سولانا و موگرینی، در مقایسه با اشتون مواضع معتدل تری در قبال ایران به نمایش گذاشتند، در نهایت خط مشی سیاست خارجی اتحادیه اروپا در برابر ایران در دوره های مختلف ریاست، تغییر چندانی نداشته است. البته در زمانی که تنش ها بر سر فعالیت های هسته ای ایران و برجام رو به افزایش است، به قدرت رسیدن چهره ای حامی جمهوری اسلامی که ترامپ را کابوی تفنگ به دست می خواند، کمکی برای روند ایجاد اجماع بین آمریکا و متحدان اش در آنسوی آتلانتیک نخواهد بود.