بر پایه تحقیق بنیاد برتلزمن در آلمان، اکثریت بزرگ مسیحیها و مسلمانان این کشور طرفدار ارزشهای دموکراتیکاند. با این حال در رواداری دینی هنوز مشکل وجود دارد و از جمله دید منفی نسبت به اسلام دیده میشود.
برپایه تحقیق جدیدی که در آلمان منتشر شده است ارزشها و اصول دموکراتیک از سوی طیف گستردهای از جامعه آلمان مورد پذیرش است.
۸۹ درصد شهروندان آلمان صرف نظر از اینکه چه دینی دارند، دموکراسی را شیوهی حکومتی مناسبی برای آلمان میدانند. این نتیجهای است به دست آمده از تحقیق تازه منتشر شده توسط بنیاد “برتلزمن” در آلمان.
در این تحقیق که “دیدهبان دین” نام دارد، نهاد “برتلزمن” به طور منظم روی موضوع “اهمیت و نقش دین در انسجام اجتماعی” از طریق نظرسنجیهای انجامشده، تحقیق میکند.
این تحقیق همزمان نشان میدهد که در حوزه رواداری دینی هنوز کمبودهایی وجود دارد. در این میان وضعیت برای اسلام بیش از دیگر ادیان سخت است و از سوی بسیاری شهروندان نگاه منفی به این دین وجود دارد.
آنچه که بر پایه این تحقیق در طولانی مدت میتواند به دموکراسی ضربه بزند، باورهای دینی تعصبآمیز و انعطافناپذیر و عدم رواداری در برابر دیگر ادیان است. نیمی از پرسششوندگان اسلام را تهدید میدانند. در شرق آلمان، جایی که جمعیت مسلمانان کم است، نگاه منفی درباره اسلام از غرب آلمان بیشتر است. بر پایه تحقیق “برتلزمن” در شرق آلمان ۳۰ درصد گفتهاند که نمیخواهند “همسایه مسلمان” داشته باشند. این آمار در مورد غرب آلمان ۱۶ درصد است.
گرت پیکل معتقد است که این نگرش منفی میتواند فرهنگ سیاسی دموکراتیک را به خطر بیندازد.
تخمین زده میشود که در آلمان تقریبا یک نیم و میلیون نفر مسلمان زندگی میکنند که بیشتر آنها در ایالت نوردراینوستفالن آلمان هستند.
یکی از کارشناسان بنیاد “برتلزمن” تأکید میکند که تردید موجود در مورد اسلام را نباید با دشمنی با اسلام برابر دانست. به اعتقاد این کارشناس و به نوشته سایت اشپیگل آلمان، موضوع دشمنی با اسلام را میتوان تنها نزد ۱۳ درصد از شهروندان آلمان یافت که خواهان توقف مهاجرت مسلمانان هستند.
دو مقوله مهاجرت و جهانی شدن، منجر به افزایش تنوع دینی در آلمان شدهاند. بر پایه تجزیه و تحلیل گردآورندگان تحقیق “برتلزمن”، اما نه این چندگانگی و تعدد و نه میزان دینداری هیچ کدام تأثیری بر نظر شهروندان روی موضوع دموکراسی ندارند. گرت پیکل، نویسنده این تحقیق و جامعه شناس دینی معتقد است پیروان ادیان گوناگون صرفنظر از دینشان، “میتوانند دموکراتهای خوبی باشند.”
بنا بر این تحقیق، فرهنگ دموکراتیک اساسا به عنوان شالودهای استوار که مورد قبول اکثریت جامعه است، خود را به اثبات رسانده است. این تحقیق نشان میدهد که از میان پرسششوندگان، ۹۳ درصد از مسیحیها و ۹۱ درصد از مسلمانان طرفدار دموکراسی هستند.