ارتش لبنان شامگاه دوشنبه 21 اکتبر 2019 با انتشار گسترده در ورودیها و مرکز بیروت پایتخت از تعرّض انصار حزب الله لبنان و طرفداران جنبش امل به تظاهرکنندگان لبنانی ممانعت کرد.
به گزارش خبرگزاریها، خودروهای ارتش لبنان در ورودیهای بیروت پایتخت و منطقه «بشاره الخوری» مستقر شده و از ورود موتورسیکلت سواران به مرکز شهر ممانعت کردند.
این در حالی است که یگانهایی از ارتش لبنان تجمع انصار حزب الله لبنان و طرفداران جنبش امل در بیروت را متفرق کرده تا مانع از درگیری آنها با تظاهرکنندگان لبنانی شود.
رسانههای لبنان نیز اعلام کردند که ریاست دولت هر گونه قصد خود برای اعلام حالت فوق العاده در این کشور را رد کرد.
از سویی یک منبع آگاه به العربیه گفت که دولت به تظاهرکنندگان اجازه داده تا از میادین شهر برای اعتراض و تظاهرات استفاده کنند اما با ایجاد هر گونه راهبندان مخالف است و در این رابطه دستوراتی را برای گشودن تمامی راهها و عدم بستن آن صادر کرده است.
در همین راستا و پس ورود انصار حزب الله لبنان و طرفداران جنبش امل به میدانهای شهر بیروت تظاهرکنندگان لبنانی شامگاه دوشنبه در بیانیهای خواستار حمایت از خود در برابر آنها شدند.
از سویی دیگر معترضان لبنانی روز دوشنبه پیش از این نیز در بیانیهای ضمن رد اصلاحات مصوب دولت نخست وزیر سعد حریری خواستار ادامه تظاهرات تا محقق شدن اصلاحات واقعی و استعفای دولت شدند.
در بیانیه تعدادی از تنظیم کننده اعتراضات اخیر در لبنان آمده است: «ما هیچ اعتمادی به اصلاحات شما و راهحلهای شما اعضای دولت کنونی نداریم ما اصلاحات واهی و غیر حقیقی شما را نمیخواهیم شما با این طرحها میخواهید وقت کشی کنید ما دیگر به رویکرد شما و برنامههای شما که باعث فقر بیشتر مردم شده اعتمادی نداریم و به طور کلی سیاستهای دولت شما باورد نداریم».
در ادامه بیانیه آمده است: «هیچ اعتمادی به دولتی که اعضای آن با این اصلاحات موافق نیستند نداریم اگر شما حکومت کنونی اهل اصلاحات بودید طی چند سال گذشته از اصلاحات کجا بودید؟».
معترضین درباره نکات موجود در طرح اصلاحاتی که الحریری آن را اعلام کرد، گفتند : «تأمین کسری بوجه بانکها برای یک سال هیچ ارزشی ندارد بلکه بهتر است اموال داده شده به بانکها برگردانده شود».
در بیانیه همچنین آمده است: «سیاستهای اعلام شده در این برنامه هیچ ارزشی ندارد قرار دادن مالیات های کلان بر بانک هیچ ارزشی ندارد».
سعد الحریری نخست وزیر دولت لبنان روز یکشنبه 20 اکتبر 2019 از ارائه یک برنامه اقتصادی 24 مادهای برای برون رفت از بحران کنونی این کشور خبر دادند.
این برنامه در واکنش به اعتراضات گسترده مردمی این کشور که از روز پنجشنبه گذشته آغاز شده است، تدارک دیده شد.
حریری روز دوشنبه طی سخنانی به مردم گفت که 17 ماده از طرح 24 ماده ای او مورد قبول شورای وزیران دولت قرار گرفت .
او سپس در پیامی به معترضان برنامه اصلاحات خود را اعلام کرد اما پس از پایان سخنرانیاش تظاهر کنندگان بار دیگر به خیابان ریخته و علیه کلیّت نظام در لبنان شعار دادند.
سعد حریری، نخست وزیر لبنان اعلام کرد دولت این کشور لایحه بودجه سال ۲۰۲۰ را همزمان با طرح اصلاحات اقتصادی تصویب کرده است.
این تصمیم دولت لبنان روز دوشنبه ۲۹ مهر، در پنجمین روز از دور بیپیشینهای از اعتراض و ناآرامی در این کشور کوچک خاورمیانه اعلام میشود.
سعد حریری در توضیح این تصمیم گفت: «دولت لایحه بودجه سال ۲۰۲۰ را با پیشبینی کسری ۰.۶ درصدی تولید ناخالص ملی تصویب کرد. بر اساس این لایحه بانکها موظفند که برای کاهش سطح کسری بودجه تا مبلغ ۵.۱ میلیارد لیر لبنان (۳.۴ میلیارد دلار) مشارکت کنند.»
در تازهترین مصوبه دولت لبنان اصلاحات وسیعتری از جمله کاهش ۵۰ درصدی حقوق وزیران و نمایندگان در لایحه بودجه در نظر گرفته شده است. به گفته آقای حریری، دولت در مورد سرمایهگذاری برای تأسیس نیروگاه برق در کشور نیز تصمیماتی گرفته است.
حذف وزارت رسانهها (وزارت الاعلام) و چند نهاد دولتی دیگر، اختصاص کمک ۱۶۰ میلیون دلاری برای تسهیل اعطای وام مسکن، افزایش سطح بودجه اختصاص یافته به خانوادههای فقیر، تهیه لایحه بازگرداندن اموال مسروقه دولت از راه قانونی، تشدید مبارزه با قاچاق مرزی، رجوع به نظرات کارشناسی برای رسیدگی به موضوع مالیات بر مکالمات تلفنی و حذف ممنوعیت راهپیمایی از دیگر موارد تصویب شده در دولت لبنان بوده است.
پیش از این نیز اخباری نیز در مورد توافق اولیه حریری با اعضای کابینه ائتلافی در زمینه اصلاحات اقتصادی منتشر شده بود.
انتخابات زودهنگام
سعد حریری در بخش دیگری از سخنان روز دوشنبه خود گفت که از خواست معترضان مبنی بر برگزاری انتخابات سراسری زودهنگام حمایت میکند.
او خطاب به معترضان گفت: «صدای شما شنیده شد و اگر انتخابات زودهنگام بخواهید من، سعد حریری، شخصا در کنار شما هستم.»
ساختار حکومت لبنان بر اساس نظام پارلمانی است و نخست وزیر در آن رئیس قوه مجریه و تصمیم گیرنده در مورد سیاستهای کلی است. آخرین انتخابات سراسری در ۱۶ اردیبهشت ۹۷ برگزار شد.
نخست وزیر لبنان با اشاره به یکپارچگی معترضان در راهپیمایی گفت: «اعتراضهاس سراسری در کشور به ترمیم هویت ملی ما انجامیده است.»
وی در مورد برخورد با راهپیمایان نیز خطاب به آنها گفت: «اجازه نمیدهم احدی شما را ترسانده یا تهدید کند.»
در جریان راهپیمایی چند روز اخیر تنها در بیروت دست کم ۷۰ نفر بازداشت شدند.
معترضان جادهها را بستند
در روزهای گذشته به رغم وعدههای دولت لبنان برای حل مشکلات اقتصادی از طریق اجرای اصلاحات، اعتراض و آشوب برای پنجمیت روز متوالی در سراسر این کشور ادامه یافت.
بامداد دوشنبه گروههایی از مردم لبنان در نقاط مختلف کشور، بسیاری از راهها را بستند و به همین دلیل شمار زیادی از کارکنان دولت نتوانستند سر کار خود حاضر شوند. مدارس، دانشگاهها و بانکها نیز در روز پنجم اعتراضات همچنان بسته ماندند و زندگی عادی در پایتخت، بیروت و شهرهای دیگر لبنان باز هم مختل شد.
در پی بالا گرفتن ناآرامی و درگیری در روزهای پنج شنبه و جمعه هفته گذشته در بیروت و شهرهای دیگر لبنان، سعد حریریبه اعضای کابینه ائتلافی سه روز مهلت داده بود تا اصلاحات اقتصادی مورد نظرش را اجرایی و عملیاتی کنند. نتیجه اولیه این تهدید و ادامه اعتراضها، استعفای ۴ وزیر کابینه بود. حریری در سخنرانی کوتاه روز جمعه بار دیگر بر لزوم اجرای این برنامه تأکید کرده بود و میشل عون، رئیس جمهوری لبنان، روز شنبه به مردم وعده داد که دولت مشکلات را حل میکند.
برخی از احزاب لبنان از جمله گروه قدرتمند حزبالله به رهبری سید حسن نصرالله نیز پشتیبانی خود را از طرح اصلاحات مورد نظر دولت اعلام کردهاند.
ناآرامی در لبنان در پی وضع مالیات جدید بر مکالمات اینترنتی با پیامرسان واتساپ و دیگر پیامرسانها آغاز شد، اما به رغم عقبنشینی دولت و لغو این تصمیم، شعلههای اعتراض خاموش نشد.
در لبنان که کشور کوچکی با تنوع قومی و مذهبی فراوان است، راهپیمایی یکپارچه و بزرگ مردم از شیعیان و سنیها گرفته تا دروزیها و مارونیها علیه دولت، تاکنون پیشینه نداشته است.
اختلال در زندگی روزمره لبنانیها با مشکلات روزمره دیگری همراه شده که پیش از آن وجود داشت. قطع مکرر آب و برق در این کشور که سی سال است از جنگ داخلی رهایی یافته هنوز برای شهروندان مشکلآفرین است و مسائل دیگری مانند نبود سامانه منظم برای جمعآوری زبالههای شهری نیز بر این مشکلات افزوده شده است.
راهپیمایی و پایکوبی شبانه در بیروت
پس از اعلام حذف مالیاتهای اضافی و استعفای برخی از اعضای کابینه از حزب مسیحی «نیروهای لبنانی» به رهبری سمیر جعجع، فضای راهپیمایی در بیروت تغییر کرد و به شادمانی و پایکوبی تبدیل شد.
رویترز
تجمع راهپیمایان لبنانی در بیروت در روز یکشنبه با رقص و پایکوبی همراه بودرویترز
شامگاه یکشنبه دهها هزار تن از ساکنان پایتخت لبنان از گروههای مختلف قومی و مذهبی با حضور در اطراف مسجد امین در شمال محله قدیمی شهر به رقص و پایکوبی پرداخته و با این حال گاهی شعار هم دادند. «انقلاب، انقلاب» (ثوره، ثوره) از جمله شعارهایی بود که راهپیمایان به سیاق شعارهای بهار عرب سر دادند.
همچنین روی برخی از پلاکارهایی که راهپیمایان حمل میکردند، نوشته شده بود: «همه، یعنی همه». این شعار بیانگر خواست معترضان لبنانی مبنی بر کنارهگیری تمامی اعضای دولت است. معترضان لبنانی از ابتدای راهپیمایی خود خواستار برکناری تمامی اعضای طبقه سیاسی حاضر در نظام کشور بودهاند. آنها این طبقه را عامل مشکلات اقتصادی و فساد مالی در کشور میدانند.
آیا ناآرامیها تمام میشود؟
سعد حریری روز دوشنبه با اعلام تازهترین تصمیم دولت زیر فشار معترضان خیابانی، گفت که هدف از این تصمیم فرونشاندن ناآرامیها نبوده است. بنابراین هنوز معلوم نیست جامعه لبنان چه واکنشی به این تصمیم نشان دهد.
روزنامه فرانسوی زبان «لوریان لوژور» چاپ بیروت روز یکشنبه ضمن تشکیک در کارآمدی برنامه دولت نوشت: «این طرح حاوی تمهیدات عینی و سریع است. ولی آیا همین طرح برای آرام کردن اوضاع و بازگرداندن مردم معترض به خانههایشان بسنده میکند؟»
روزنامه انگلیسی زبان دیلی استار در این زمینه با بدبینی بیشتری نوشته است: «تنها دو گزینه در برابر لبنان قرار دارد: یا اصلاحات یا پرتگاه.» و روزنامه الجمهوریه در حمایت از معترضان مینویسد: « تاریخ را مردم مینویسند.»