داده های ارسالی دو فضاپیمای وویجر شناخت بیشتری از شکل ساختمان منظومه شمسی به دست داده است.
این دو فضاپیما ۴۲ سال بعد از پرتاب همچنان به فعالیت خود ادامه می دهند و مشغول اکتشاف در کرانه های بیرونی محله ما در کهکشان راه شیری هستند.
دانشمندان با تحلیل داده های ارسالی این کاوشگرها شکل حباب بزرگ مغناطیسی برآمده از خورشید را مشخص کرده اند.
فاصله هر یک از این دو کاوشگر از زمین اکنون بیش از ۱۶ میلیارد کیلومتر است.
محققان یافته های خود را در شش مطالعه جداگانه در نشریه “نیچر استرونومی” منتشر کرده اند.
اد استون دانشمند ارشد این پروژه که برای چهار دهه بر آن نظارت داشته می گوید: “ما هیچ تصور قابل سنجش خوبی از بزرگی حبابی که خورشید ایجاد می کند – یا همان پلاسمای یونیزه ای که به طور عمودی در همه جهات از خورشید دور می شود – نداشتیم.”
“مسلما نمی دانستیم که فضاپیما آنقدر عمر می کند که به لبه منظومه برسد و حباب را ترک کند تا وارد فضای میان ستاره ای شود.”
این پلاسما شامل ذرات باردار و گازی است که در دو طرف حباب مغناطیسی موسوم به هلیوسفر فضا را پر می کنند.
اندازه گیری ها نشان می دهد که این دو کاوشگر کاملا همتا از هلیوسفر خارج و وارد فضای میان ستاره ها شده اند. وویجر ۱ در سال ۲۰۱۲ وارد این فضا شد و وویجر ۲ اواخر سال پیش از این مرز گذشت.
هر دو آنها که در دو جهت مختلف حرکت می کنند جهشی در چگالی پلاسما را تجربه کردند.
این نشان داد که کاوشگرها در حال عبور از یک محیط حاوی پلاسمای داغ با چگالی کمتر – که مشخصه بادهای خورشیدی است – وارد یک محیط حاوی پلاسمای فشرده و سرد می شوند، که دانشمندان فکر می کنند باید در فضای میان ستاره ای انتظارش را داشت.
مرز میان این دو منطقه هلیوپاز نام دارد.
پروفسور دان گرنت (Don Gurnett) از دانشگاه آیووا گفت: “ما شاهد بودیم که چگالی پلاسما در هیلوپاز جهش بزرگی کرد – یعنی در این سرحد کاملا متماز ۲۰ برابر شد. ما با وویجر ۱ شاهد جهش بزرگتری بودیم.”
این یافته ها حاکیست که هلیوسفر حداقل در دو نقطه ای که وویجرها از آن گذشتند متقارن است؛ دو نقطه ای که محققان می گویند تقریبا در فاصله یکسان از خورشید قرار دارند که نشانگر وجود کروی بودن بخش جلویی حباب است.
نتایج همچنین سرنخ هایی از ضخامت “هلیوشیت” به دست می دهد، جایی که بادهای خورشیدی در برابر بادهای مخالف از ذرات میان ستاره ای انباشته می شوند، پدیده ای که پروفسور گرنت به پارو شدن برف تشبیه می کند.
با توجه به مدل هایی که از این حباب مغناطیسی تهیه شده بود، برخی تصور می کردند که وویجر ۲ زودتر وارد فضای میان ستاره ای خواهد شد.
دان گرنت می گوید: “از نظر تاریخی تصور قدیمی ما دایر بر اینکه بادهای خورشیدی به تدریج با دور شدن از خورشید پراکنده می شوند درست نیست.”
“ما با وویجر ۲ – و قبلا با وویجر ۱ – نشان دادیم که که آن بیرون یک مرز مشخص وجود دارد. شگفت انگیز است که سیالاتی مثل پلاسما چطور حد و مرز تشکیل می دهند.”