آلودگی هوا و تعطیلی در کلانشهرها در حالی ادامه دارد که زیان سالانه هر شهروند تهرانی از آلایندهها ۳۰۰ دلار، معادل هزینه یک سال یارانه معیشتی است و مرگ و میر متاثر از آلودگی در کل ایران سالی ۳۳هزار نفر.
شینا انصاری، مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، با استناد به گزارش بانک جهانی، پیامدهای اقتصادی آلودگی هوا برای شهروندان تهرانی را معادل ۲/۴ میلیارد دلار اعلام کرده است. رقمی که با احتساب جمعیت ۸/۷ میلیونی تهران، برابر ۳۰۰دلار در سال میشود. رقمی معادل تقریبا نیمی از مبلغ در نظرگرفته شده در بودجه ۹۸ برای طرحهای عمرانی.
یادآوری این مقام در ۲۲ آبان و زمانی صورت گرفته که کیفیت هوای پایتخت یا کلانشهرهای دیگر ایران به مرحله خطر نرسیده بود و بوی تعفن مشام ساکنان تهران را نمیآزرد. آبان ماه دو سال قبل نیز وحید حسینی، مدیر عامل وقت شرکت کنترل هوای تهران گفته بود که هزینه اقتصادی آلودگی هوای تهران ۱۲ تا ۱۵ میلیارد تومان است؛ رقمی معادل بودجه شهرداری.
بررسیهای پراکندهای از هزینههای اقتصادی آلودگی هوا در ایران وجود دارد. به گفته محسن طباطبایی، دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران، هزینه آلودگی هوا در سال ۱۳۹۱ بر اساس واقعیسازی قیمتها با نرخ تورم، ۶هزار میلیارد و ۶۷۰میلیون تومان بود. علیرضا رئیسی، معاون وزارت بهداشت و درمان ایران به تازگی برآورد سازمان بهداشت جهانی از خسارات اقتصادی مربوطه را یادآور شد و گفت آلودگی هوا سالانه بر بیش از ۳۳هزار مرگ در کشور تاثیر میگذارد.
آلایندهها؛ سوخت یا خودرو
بانک جهانی در سال ۲۰۱۶ اعلام کرده بود که سالانه ۲۱هزار نفر از عوارض ناشی از آلودگی در ایران میمیرند. به گزارش همین بانک، هزینه آلودگی هوا برای خاورمیانه و شمال آفریقا ۹میلیارد دلار است که بیش از همه متوجه ایران و مصر میشود.
در جدیدترین گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، به آمار وزارت بهداشت ایران استناد شده که سالانه ۴ تا ۵ هزار شهروند تهرانی جان خود را به خاطر استنشاق ذرات معلق از دست میدهند.
سادهترین توضیح برای زیانهای اقتصادی ناشی از آلودگی هوا، کاهش تولید و بهرهوری نیروی کار، افت آموزش و بهداشت عمومی و افزایش هزینههای درمانی است.
سازمان بهداشت جهانی میگوید دولتها مسئول مستقیم آلودگی هوا هستند و وظیفه دارند سه گام عاجل در این زمینه بردارند: ایجاد کمربندهای سبز در حومه شهرها، توقف تردد خودروهای بیکیفیت و دودزا و جلوگیری از انتشار گازهای خطرناک و کنترل کارخانهها.
در بحث آلودگی هوا در ایران، بیش از همه روی کیفیت بنزین مصرفی و کیفیت خودروها تاکید میشود. شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی بحث سوخت را منتفی میداند و یادآوری میکند که کامیونها، اتوبوسها و مینیبوسهای دودزا، گازوییل مصرف میکنند و بنزین خودروها استاندارد است. رئیس سازمان محیط زیست خودروسازیها را متهم میکند و دبیر انجمن خودروسازان، مشکلات تحریم و عدم ارتباط با قطعه سازان خارج از کشور برای استانداردسازی سنسورها را.
بسیاری از کارشناسان محیط زیست معتقدند که آلودگی هوای تهران حاصل سوءمدیریت دولت و سودجویی صنعت است.