در واکنش به کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس و ابو مهدی مهندس، معاون رئیس سازمان بسیج مردمی در عراق، مقتدی صدر، رهبر “جریان صدر”، مردم عراق را به شرکت در تظاهرات میلیونی روز جمعه آینده، علیه حضور نیروهای آمریکایی در کشور، فرا خواند. اما طبق گزارش های که به اندیپندنت عربی رسیده است، دفتر آیت الله سیستانی از تمام پیروان و هواداران خود خواسته است تا از شرکت در تظاهرات روز جمعه، 24 ژنوایه 2020، که از سوی مقتدی صدر رهبری می شود، خودداری کنند.
البته مقتدی صدر، زمانی تصمیم به راه اندازی تظاهرات ضد آمریکایی گرفت که نمایندگان شیعه مذهب در مجلس عراق که اکثریت را تشکیل می دهند، طرح اخراج نیروهای خارجی به ویژه نیروهای آمریکایی از کشور را تصویب کرده و خواستار اجرای این طرح از سوی دولت عراق شدند.
تردیدی نیست که حضور پر رنگ نمایندگان وابسته به شبه نظامیان وفادار به ایران، در پارلمان عراق، عامل اصلی تصویب طرح اخراج نیروهای خارجی از عراق است و این امر میزان بالای نفوذ ایران در مراکز تصمیم گیری عراق را نشان می دهد.
ناظران بدین باورند که هدف از راه اندازی تظاهرات روز جمعه آینده که مقتدی صدر، از محل اقامت خود در شهر قم ایران، مردم عراق راه برای شرکت در آن فراخواند، تلاشی برای نشان دادن همسویی با سیاست های ضد آمریکایی ایران در منطقه است که حضور نیروهای آمریکایی در عراق را نمی پذیرد.
از سوی دیگر، آمادگی های بی سابقه ای که برای برگزاری تظاهرات روز جمعه آینده گرفته می شود، نگرانی ها را افزایش داده و نشان می دهد که این تظاهرات برای اهداف بزرگ تری راه اندازی می شود، به ویژه این که مسئولان عراقی، کلیه ای امکانات دولتی را در خدمت برگزار کنندگان تظاهرات قرار داده و تمام سهولت های لازم را برای برگزاری تظاهرات روز جمعه آینده فراهم کرده اند، طوری که معترضان از بصره و سایر شهرهای عراق با اتوبوس های دولتی به بغداد منتقل می شوند.
در واکنش به سوء استفاده از امکانات دولتی، فعالان عراقی می گویند: شیوه آمادگی برای برگزاری تظاهرات روز جمعه آینده نشان می دهد که این تظاهرات، یک نمایش سیاسی محض است و هیچ ربطی با احساسات ملت و منافع ملی عراق ندارد.
در همین حال، منابع نزدیک به مرجعیت نجف اظهار می دارند که آیت الله سیستانی ابراز نگرانی می کند که ممکن است تشدید تنش میان تهران و واشنگتن، تأثیر منفی در ثبات و استقرار عراق داشته و توازن اوضاع کشور را آسیب پذیر کند.
در پیوند به تظاهرات روز جمعه آینده، منابع یاد شده علاوه کردند که دفتر آیت الله سیستانی به تمام دفاتر و شعبه های خود در سراسر عراق دستور داده است تا از همکاری در راستای برگزاری تظاهرات روز جمعه خودداری کنند، منابع مزبور افزودند که از هنگام نزدیک شدن مقتدی صدر به محور ایران، آیت الله سیستانی، سعی دارد همسویی خود را با جریان صدر کاهش دهد.
بسیاری از کارشناسان و فعالان عراقی، تظاهرات روز جمعه آینده را نگران کننده می دانند و خاطر نشان می کنند که این تظاهرات می تواند سرآغازی برای سیطره جویی آشکار ایران بر مراکز تصمیم گیری در عراق باشد و تهران با حمایت مستقیم از شبه نظامیان عراقی، میزان نفوذ و قدرت خود را در عراق نشان دهد. به عنوان مثال، جنبش “النجباء” که اکرم الکعبی، رهبر آن در فهرست افراد و گروه های تروریستی ایالات متحده قرار دارد، به عنوان مسئول هماهنگی و پوشش رسانه ای تظاهرات روز جمعه آینده معرفی شده است، اما جنبش “عصائب اهل حق” که قیس خزعلی، نام رهبر آن در لیست افراد و گروه های تروریستی درج شده است، مسئولیت حمل و نقل معترضان را به دوش دارد و گروه کتائب امام علی به رهبری شبل الزبیدی، مسئول تأمین امنیت محل تظاهرات روز جمعه آینده است.
البته حمایت آیت الله سیستانی از موج اخیر تظاهرات ضد دولتی، نشان می دهد که مرجعیت نجف نمی خواهد، سرزمین عراق به میدان جنگ و رویارویی میان ایران و آمریکا تبدیل شود و شماری از احزاب و گروه های عراقی نیز درگیر تنش های منطقه ای شوند.
اما رهبران شبه نظامیان عراقی وفادار به ایران نه این که در تنش میان تهران و واشنگتن بی طرف اختیار نکرده بلکه از نظر آن ها هر فرد و گروهی که موضع ایران را تأیید نکند، دشمن و خائن به ملت شناخته می شود. در مقابل، آیت الله سیستانی، حمله آمریکا که منجر به قتل قاسم سلیمانی و ابو مهدی مهندس شد و حمله موشکی ایران به پایگاه عین الاسد را تجاوز به حاکمیت ملی عراق اعلام کرده و هیچ تفاوتی میان دو حمله یاد شده قائل نشده است و این موضع گیری، از سوی حوزه های علمیه نجف و قم به شدت مورد انتقاد قرار گرفت.