آسوشیتدپرس بهنقل از دو رهبر شبهنظامی لیبی و دیدهبان حقوق بشر سوریه گفته است که ترکیه در حال حاضر شبهنظامیان سوری وابسته به گروههایی مانند القاعده و گروه دولت اسلامی (داعش) را برای دفاع از دولت وفاق ملی فیاض السراج در برابر نیروهای ژنرال حفتر به لیبی اعزام میکند.
نیروهای اسلامگرا در لیبی ـ عکس از آرشیو
نیروهای اسلامگرا در لیبی ـ عکس از آرشیو
هر دو طرف در جنگ داخلی لیبی تجهیزات و پشتوانه کشورهای خارجی را دریافت میکنند. اما ترکیه که مدتها جنگجویان مخالف حکومت بشار اسد را در سوریه آموزش داده و از آنها حمایت میکند و مرزهای خود را برای پیوستن جنگجویان خارجی به داعش گشوده است، در ماههای اخیر صدها نفر از آنها را به صحنه جنگ جدیدی در لیبی هدایت میکند.
دولت فیاض السراج فقط منطقهای در غرب لیبی از جمله پایتخت آن طرابلس را در اختیار دارد. نیروهای دولتی چندین ماه است که با حمله وفاداران ژنرال خلیفه حفتر که با دولت رقیب مستقر در شرق لیبی متحد شده، روبهرو هستند. سازمان ملل متحد دولت طرابلس به رهبری السراج را دولت قانونی لیبی میشناسد زیرا این دولت در جریان مذاکراتی با میانجیگری سازمان ملل در سال ۲۰۱۵ متولد شد.
فیاض السراج از سوی ترکیه و کمابیش قطر و ایتالیا حمایت میشود و از ژنرال حفتر نیز امارات متحده عربی، مصر و همچنین فرانسه و روسیه پشتیبانی میکنند. لیبی نهمین ذخایر شناختهشده نفت در جهان را در اختیار دارد و بسیاری از این کشورها ظاهراً برای کنترل منابع لیبی در حال نفوذ بیشتر در این کشور هستند.
دو نفر از رهبران نظامی دولت لیبی در طرابلس به شرط ناشناس ماندن به آسوشیتدپرس گفتند ترکیه بیش از ۴۰۰۰ جنگجوی خارجی را به طرابلس اعزام کرده است که «دهها» تن از آنها وابسته به گروههای افراطی هستند.
این فرماندهان همچنین از نظرات مختلف در میان نظامیان لیبی در مورد پذیرش افراطیهای سوری در صفوف خود سخن گفتند. یکی گفت مادامی که آنها برای کمک به دفاع از پایتخت بیایند، پیشینهشان مهم نیست. از سوی دیگر، برخی فرماندهان میترسند که حضور چنین افرادی تصویر دولت مستقر در طرابلس را «لکهدار کنند».
شامگاه سهشنبه ۱۵ بهمن / ۴ فوریه نیز سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه آنکارا را متهم کرد که صدها ستیزهجو را برای مشارکت در درگیریهای لیبی از ادلب به این کشور منتقل کرده است.
شبهنظامیان مورد حمایت ترکیه در شمال سوریه چنین شناخته میشدند که با القاعده، داعش و سایر گروههای شبهنظامی تندرو و یا علیه گروهها و غیرنظامیان کرد سوری میجنگند.
سازمان ملل بارها ارسال تسلیحات و جنگجویان خارجی به لیبی را محکوم کرده است اما بهطور مستقیم به گزارشها و اتهامات طرف ژنرال حفتر پاسخی نداد که دولت السراج و ترکیه متهم کردهاند که ظاهراً از افراط گرایان وابسته به داعش و القاعده بهعنوان مزدور استفاده میکنند.
ترکیه گزارشهایی مبنی بر اعزام جنگجویان سوری به لیبی برای پشتیبانی از دولت السراج را تأیید یا رد نکرده است، و ارتش ترکیه نیز به درخواستهای اظهار نظر در اینباره پاسخی نداد.
با این حال، ماه گذشته، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «به عنوان یک نیروی رزمی، ما تیم متفاوتی در آنجا (لیبی) خواهیم داشت. آنها از میان سربازان ما نخواهند بود. تیمهای مختلف و نیروهای رزمی با هم همکاری خواهند کرد. اما نظامیان عالیرتبه ما آنها را هماهنگ میکنند.»
شایعات مربوط به حضور جنگجویان سوری تحت حمایت ترکیه در لیبی چندین هفته سر و صدا بهپا کرده است. رهبران و مفسران خارجی به فیلمهایی که به صورت آنلاین منتشر شدهاند اشاره میکنند که در آنها ظاهراً سوریها را در طرابلس نشان میدهند. در یک ویدیو، مردی با لهجه سوریه از خوابگاههایی که او و سایر مبارزان در آن زندگی میکنند فیلم گرفته و میگوید: «خدا را شکر، ما با خیال راحت وارد لیبی شدیم.»
در ماه ژانویه، فیاض السراج به بیبیسی گفت که دولت او «از همکاری با هیچ یک از طرفین برای شکست این تجاوز [نیروهای حفتر] دریغ نخواهد کرد».
رامی عبدالرحمن، مدیر دیدهبان حقوق بشر سوریه مستقر در بریتانیا، به آسوشیتدپرس گفت که دستکم ۱۳۰ تن از جنگجویان سابق داعش یا القاعده در میان ۴۶۰۰ مزدور سوری تحت حمایت ترکیه برای جنگ به سود دولت السراج به لیبی فرستاده شده است.
بهگفته عبدالرحمن شبهنظامیان داعش به ارتش ملی سوریه پیوستهاند. این ارتش ائتلافی متشکل از چند گروه است که با دولت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه میجنگند و بیشتر این گروهها به ترکیه وفادارند. سال گذشته در حملات ترکیه به کردهای سوریه آنکارا از نیروهای ارتش ملی سوریه نیز استفاده کرد.
با میانجیگری روسیه و ترکیه قرار شد که در اطراف طرابلس آتشبس برقرار سود اما طرفهای جنگ در لیبی یکدیگر را متهم به نقض این توافق کردند. نمایندگان السراج و حفتر روز سهشنبه جلسات خود را در ژنو آغاز کردند تا در جهت برقراری آتشبس پایدارتر تلاش کنند.