معاونت اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طی گزارشی درباره آثار شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد ایران هشدار داده که بیش از چهار میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از افراد شاغل در خطر از دست دادن شغل خود هستند و «وضعیت اشتغال پس از گسترش ویروس کرونا بحرانی خواهد بود.»
در این گزارش تاکید شده که شیوع کرونا سبب شده تا بازار کار از هر دو سمت عرضه و تقاضا تحت تاثیر قرار گیرد و «از سویی تعطیلی و کاهش فعالیت بخش عمده از صنوف و فعالیتها منجر به اخراج نیرو و کاهش تقاضا کار» شده است.
در گزارش معاونت اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی آمده که «عرضه کار» نیز چه به طور مستقیم با «درگیر شدن بخشی از نیروی کار با بیماری و چه غیرمستقیم با اقدامها خود محافظانه و کاهش تعاملات بازار کار با کاهش مواجه است» و بازار کار ایران در سال ۱۳۹۹ با کاهش نرخ مشارکت و کاهش اشتغال و افزایش بیکاری مواجه میشود.
در بخشی از این گزارش که برآوردهای آن مربوط به روزهای پایانی اسفند ماه۹۸ است، آمده که کسب و کارهایی که بیشترین آسیب را از شیوع ویروس کرونا در ایران دیدهاند تا پیش از شیوع این ویروس به طور مستقیم محل اشتغال چهار میلیون و ۸۳۸ هزار نفر بودهاند. این گزارش با بیان اینکه این کسبوکارها معادل ۲۰ درصد از اشتغال کل در ایران را به خود اختصاص دادهاند، پیشبینی کرده که کاهش فعالیت این کسب و کارها بر اثر شیوع ویروس کرونا احتمالا منجر به بحران بیکاری شده و زندگی خانوارهای بسیاری را تحت تاثیر قرار میدهد.
این گزارش با اشاره به اینکه تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۹۷ رشد منفی چهار و شش دهم درصدی(۴/۶-) داشته و برای سال ۹۸ نیز پیشبینی رشد منفی هفت و دو دهم درصدی (۷/۲-) شده است، تاکید کرده که این دو رقم خود به اندازه کافی وضعیت نگران کننده تولید کشور را نشان میدهند.
در بخشی از این گزارش آمده که «اگر چه برای سال ۱۳۹۹ قبل از شیوع ویروس کرونا پیشبینی رشد نزدیک به صفر و مثبت شش صدم درصدی(۰/۰۶) درصدی شده بود» اما با گسترش ویروس کرونا «تولید کشور از هر دو سمت عرضه و تقاضا با شوک منفی مواجه خواهد کرد.»
بنابر این گزارش، در سمت تقاضا بسیاری از گروه فعالیتها با کاهش تقاضا مواجه شدهاند و از ناحیه شوک منفی تقاضا دسته فعالیتهای بسیاری در اقتصاد ایران با آسیبهای جدی مواجه شدهاند.
در گزارش معاونت اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تاکید شده که در مجموع ۵۴ رسته شغلی بیشترین آسیب را از شیوع کرونا دیدهاند و «بخش خدمات با توجه به کاربر بودن و داشتن بالاترین سهم در تولید ناخالص داخلی ایران، بیشترین آسیب را ببیند و بخش صنعت نیز با رشد منفی مواجه باشد.»
در مقابل این ارزیابیها از آسیبهای شیوع کرونا بر وضعیت اقتصاد و اشتغال در ایران، حسن روحانی وعده اختصاص یک صد هزار میلیارد تومان برای جبران خسارتها را داده است. او گفت که ۲۰ درصد از بودجه سال ۱۳۹۹ را به جبران این آسیبهای اختصاص میدهد و درخواست برداشت یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی را نیز طی نامهای به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ارائه کرده است.سیب
با این حال شماری از کارشناسان و رسانهها در ایران به تحقق این وعده دولت امیدوار نیستند. برای نمونه روزنامه شرق نوشت هر دو منبعی که روحانی از آن به عنوان منبع تامین بودجه ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی مقابله با پیامدهای کرونا اشاره کرد «مبهم و ناپایدار و با درجه تحقق کم است؛ مگر اینکه معجزه شود و این پولهای نامریی پیدا شوند.»
این روزنامه به پیشبینی کسر بودجه دستکم یک صد هزار میلیارد تومانی دولت در سال۱۳۹۹ و پیش از شیوع کرونا اشاره کرد و نوشت که با کاهش قیمت نفت و عدم تحقق برآوردهای مالیاتی این کسر بودجه بیشتر هم میشود و برداشت از صندوق توسعه ملی نیز عملا به دلیل نبود موجودی به استقراض از بانک مرکزی ختم میشود که خود پیامدهای چون افزایش پایه پولی و افزایش نرخ تورم را در پی خواهد داشت.