محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، اعلام کرد که تنها در یک مورد بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برای توسعه زیرساخت شبکه ملی اطلاعات هزینه شده است. این مبلغ ۲۶ برابر بودجه وزارت ارتباطات و ۶۶ برابر بودجه وزارت میراث فرهنگی و گردشگری ایران در یک سال است.
مرکز پژوهشهای مجلس پیشتر در گزارشی اعلام کرده بود که دولت تاکنون برای شبکه ملی اطلاعات حدود ۱۹ هزار میلیارد تومان هزینه کرده است.
وزیر ارتباطات ایران روز شنبه گفت در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا با اشاره به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس گفت که رقم هزینهشده «بیشتر از اینهاست» و «صرفا یک بخش خصوصی بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برای توسعه زیرساخت این شبکه هزینه کرده است».
آذری جهرمی اضافه کرد که عدد مطرح شده در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس تنها مربوط به بودجهای است که برای دولت در نظر گرفته شده است.
او در عین حال به رقم نهایی هزینه شده برای شبکه ملی اطلاعات از سوی دولت و بخش خصوصی اشاره نکرد.
مبلغ ۱۰۰ هزار میلیارد تومان که آذری جهرمی به آن اشاره کرده بیش از ۲۶ برابر بودجه وزارت ارتباطات در یک سال است. از جمله بودجه این وزارتخانه در سال گذشته حدود ۳۸۰۰ میلیارد تومان بوده است.
همچنین بودجه وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در سال ۹۹ حدود هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده است. به این ترتیب تنها یک مورد هزینه شده در شبکه ملی اطلاعات ۶۶ برابر بودجه توریسم و میراث فرهنگی ایران در یک سال بوده است.
به گفته مرکز پژوهشهای مجلس، با وجود این هزینهها تاکنون تنها یک لایه از سه لایه این شبکه، یعنی زیرساخت اجرا شده و دو لایحه خدمات و محتوا کامل نیست.
با این حال وزیر ارتباطات ایران گفت که بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس «بخش زیرساخت که بر عهده وزارت ارتباطات بوده، خوب پیش رفته است اما در بخش محتوا و خدمات کار پیش نرفته است».
او اعلام کرد که توسعه زیرساخت پدافندی یکی از مسائل مهم برای توسعه شبکه ملی اطلاعات است و به زودی یک مرکز بزرگ در این باره در تبریز افتتاح خواهد شد. آذری جهرمی توضیح بیشتری درباره این مرکز نداده است.
او افزود که در مرداد ماه مرکز داده مادر شبکه اطلاعات نیز در تهران راهاندازی میشود.
مقامهای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران پیش از این اعلام کرده بودند که ۸۰ درصد شبکه ملی اطلاعات آماده شده است.
حکومت ایران از چند سال پیش طرحی به نام «شبکه ملی اطلاعات» را دنبال میکند که هدف آن ایجاد یک شبکه غیروابسته به اینترنت جهانی در ایران است. فعالان حقوق بشر و نهادهای فعال در زمینه آزادی اطلاعات بارها از این طرح مقامهای جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کردهاند، اما مسئولان در این کشور میگویند قصد قطع دسترسی ایرانیان به اینترنت جهانی را ندارند.
دولت ایران تاکنون چندین بار مانور قطع اینترنت برگزار کرده است. قطع دسترسی به اینترنت جهانی برای حدود ده روز در جریان اعتراضهای آبان ۹۸ هم با واکنش گسترده و منفی شهروندان ایرانی مواجه شد.
دسترسی به بسیاری از وبسایتها و رسانههای اجتماعی همچون توییتر، یوتیوب و فیسبوک در ایران مسدود است و این کشور یکی از گستردهترین سازوکارهای فیلترینگ را در جهان دارد.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، پیش از این چندین بار خواستار راهاندازی سریعتر شبکه ملی اطلاعات شده و گفته بود که در اینباره «کوتاهی شده و کاری که باید انجام گیرد، انجام نگرفته است».
در همین حال اصولگرایان در ایران، دولت حسن روحانی را بارها به کوتاهی در راهاندازی شبکه ملی اطلاعات متهم کردهاند.