ایالات متحده آمریکا و به ویژه پس از مخالفت چند روز پیش شورای امنیت با تمدید اعمال تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران، دوشنبه 17 اوت 2020 اعلام کرد در تلاش است تا «مکانیزم ماشه را از هفته آینده علیه ایران فعال کند».
اظهارات مقامات آمریکایی درباره این موضوع همچنان ادامه دارد بنا به مفاد توافق هستهای سال 2015 این به طرفهای امضا کننده توافق داده میشود تا چنانچه تهران به تعهداتش در چارچوب توافق هستهای 2015 پایبند نباشد اعمال تحریمها علیه آن را ازسرگیرند.
در این راستا مایک پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا دوشنبه در توئیتی بر شبکه «توئیتر» با اقتباس از اظهارات باراک اوباما رئیس جمهوری سابق آمریکا که به «پدرخوانده توافق هستهای» مشهور است گفت:« به محض این که ایالات متحده معتقد شود که ایران به تعهداتش پایبند نیست، دیگر هیچ کشوری قادر نخواهد بود ما را از ازسرگیری تحریمها منع کند.
فعال سازی مکانیسم ماشه « اسنپ بک»
این در حالی است که ایالات متحده آمریکا چند روز پیش در واکنش به مخالفت با تمدید تحریمهای تسلیحاتی اعمال شده علیه ایران از تصمیم خود برای فعال سازی مکانیسم موسوم به «سناپ بک Snapback» که همان بازگشت فوری همه تحریمهای سازمان ملل علیه ایران است، خبر داده بود.
پیشنویس قطعنامه ارائه شده از سوی آمریکا به سازمان ملل متحد در این راستا شدیدترین تحریمها علیه ایران را در بر دارد.
کیلی کرافت نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد در این رابطه ضمن انتقاد شدید از کشورهایی که چند روز پیش به پیشنویس قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران رای ممتنع یا مخالف دادهاند، اعلام کرد که واشنگتن در روزهای آینده مکانیسم ماشه یا مکانیسم بازگشت سریع به تحریمهای اعمال شده علیه ایران را فعال خواهد کرد.
«مکانیسم ماشه» راهکاری پیشبینی شده در توافق برجام 2015 میان کشورهای 5+1 با ایران است. بر اساس این راهکار، هرگاه یکی از کشورهای ذیربط در توافق هستهای از انجام تعهدات خود عدول کند، طرف مقابل نیز از حق عدول از این توافق برخوردار خواهد شد.
آمریکا با استناد به مفاد قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل در زمینه فعال کردن مکانیسم ماشه اقدام خواهد کرد.
به موجب توافق هستهای هر کدام از کشورهای امضا کننده طرف توافق با ایران حق دارند چنانچه ایران یکی از بندهای توافق هستهای را زیر پا گذارد، به سازمان ملل متحد شکایت کنند.
از سویی سازمان ملل وظیفه دارد تحقیقاتی را به مدت یکماه تا قبل از دستیابی به توضیحها و تضمینهایی برای طرف شکایت کننده (آمریکا)، آغاز کند.
چنانچه طرف شکایت کننده به پذیرفتن این توضیحات قانع نشود بدون موافقت شورای امنیت میتوان مکانیسم سناپ بک را فعال کرد.
به دنبال فعال شدن این مکانیسم همه تحریمهایی که از سوی شورای امنیت علیه ایران به تصویب رسیده و علاوه بر آن قطعنامه 2231 که در ژوئیه 2015 به تصویب رسیده فعال خواهند