دولت فدرال آلمان اعلام کرد که «شواهد غیرقابل تردید» نشان میدهند الکسی ناوالنی، از مخالفان پوتین که در برلین تحت معالجه است با سم اعصاب از نوع نوویچوک مسموم شده است. این سم تنها در آزمایشگاههای دولتی قابل تولید است.
اشتفن زایبرت، سخنگوی دولت فدرال آلمان چهارشنبه ۱۲ شهریور / ۲ سپتامبر ضمن اعلام این خبر در برلین گفت:
«اینکه الکسی ناوالنی در روسیه قربانی حمله با یک سم شیمیایی شده رویدادی تکاندهنده است. دولت آلمان این حمله را بهشدت محکوم میکند و از دولت روسیه میخواهد هر چه سریعتر در مورد آن توضیح دهد.»
ناوالنی ۳۰ مرداد / ۲۰ اوت در پرواز از مسکو به تامسک سیبری بدون هیچگونه پیشزمینهای بیمار شد، به بیمارستانی در اومسک انتقال یافت و به اغما فرورفت. نزدیکان و همکاران ناوالنی ادعا کردند که او در طی پرواز فقط یک لیوان چای نوشیده و احتمال دادند که چای مسموم بوده است. در بیمارستان مقامات بهداشتی اعلام کردند که آزمایشهای لازم را انجام دادهاند و هیچ نشانهای از مسمومیت در بدن او نیافتهاند و تنها در ادرار ناوالنی کافئین و الکل یافت شده است. این سیاستمدار ۴۴ ساله و رهبر مخالفان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه سپس به آلمان منتقل شد و از یکم شهریور / ۲۲ اوت در بیمارستان شاریته برلین تحت درمان قرار گرفت و همچنان در این شهر بستری است.
بهگفته سخنگوی دولت آلمان، آنگلا مرکل صدراعظم این کشور با اولاف شولتس وزیر دارایی، هایکو ماس وزیر امور خارجه، هورست زیهوفر وزیر کشور، کریستین لمبرشت وزیر دادگستری، آنگرت کرامپ-کارنباوئر وزیر دفاع و هلگه براون رئیس دبیرخانه صدراعظم فدرال رایزنی کرده و در مورد گامهای بعدی در اینباره توافق کرده است.
وزارت امور خارجه آلمان نتایج تحقیقات درباره مسمومیت الکسی ناوالنی را به سفیر روسیه اطلاع داده و دولت آلمان شرکای خود در اتحادیه اروپا و پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را در مورد آن باخبر کرده است.
زایبرت افزود:
«دولت فدرال آلمان همچنین با سازمان منع سلاحهای شیمیایی تماس خواهد گرفت.»
اندکی بعد، دفتر ریاست جمهوری روسیه اعلام کرد که دولت آلمان هنوز در اینباره اطلاعاتی به روسیه نداده است.
شاریته برلین ابتدا شامگاه ۳ شهریور / ۲۴ اوت با انتشار بیانیهای اعلام کرد که پزشکان نشانههایی از آنزیم کلی نستراز را در بدن ناوالنی یافتهاند اما با اینحال هنوز نتیجه آزمایشها قطعی نیست و ماده سمی دقیقاً شناسایی نشده است. این آنزیم در حشرهکشها استفاده میشود و علاوه بر این در درمان آلزایمر هم به کار میرود.
شاریته برلین آخرین بار جمعه گذشته، ۷ شهریور / ۲۸ اوت در بیانیه دیگری اعلام کرد که علائم مسمومیت ناوالنی در حال کاهش و وضعیت او پایدار است. ناوالنی هنوز در بخش مراقبتهای ویژه در اغما بهسر میبرد و با دستگاه تنفس میکند. پزشکان گفتند خطر حادی زندگی او را تهدید نمیکند اما پیامدهای طولانی «مسمومیت شدید» را نمیتوان نادیده گرفت.
سم اعصاب از نوع نوویچوک که اکنون گفته میشود الکسی ناوالنی با آن مسموم شده تنها در آزمایشگاههای دولتی قابل تولید است. این سم نخستین بار در دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی در اتحاد جماهیر شوروی سابق تولید شد.
سم نوویچوک با مسدود کردن آنزیمی با نام استیل کولین استراز که برای تحریک اعصاب لازم و تنظیمکننده رابطه عضلات و اعصاب است، سیستم بدن را مختل میکند. اختلال در این آنزیم موجب تشنج، فلج، استفراغ، تنگی نفس و در نهایت از کار افتادن اعضای حیاتی بدن میشود.
سرگئی اسکریپال جاسوس دوجانبه روس و جولیا دخترش نیز ۱۳ اسفند ۱۳۹۶ (چهار مارس ۲۰۱۸) با همین نوع سم در بریتانیا مسموم شدند. این دو روی یک نیمکت در پارکی در شهر کوچک سالیزبوری از هوش رفته بودند که به بیمارستان منتقل شدند.
اسکریپال که با بخش امنیتی ارتش روسیه همکاری میکرد، اطلاعاتی را در اختیار سازمانهای اطلاعاتی بریتانیا قرار داده بود که لو رفت و در روسیه به زندان محکوم شد اما در سال ۲۰۱۰ در جریان معاوضه جاسوسان آمریکایی به بریتانیا پناهنده شد.
این رویداد باعث تیره شدن روابط بریتانیا و روسیه شد. ابتدا بریتانیا ۲۳ دیپلمات روس را در پی اتهام دست داشتن مسکو در این حمله اخراج کرد و سپس روسیه نیز در اقدامی متقابل، ۲۳ کارمند سفارت بریتانیا را اخراج کرد. چند ماه بعد دو طرف برای بازگرداندن برخی از کارمندان سفارتخانههایشان توافق کردند.
اسکریپال و دخترش در ماه مه ۲۰۱۸ پس از بهبودی از بیمارستان مرخص شدند.