آمار دقیقی از شمار کارگرانی که به دلیل کرونا جان خود را از دست دادند منتشر نشده است. دولت همچنان بر ادامه فعالیت بنگاههای تولیدی و خدماتی اصرار میورزد و در این شرایط کارفرمایان کارگرانی که به کرونا مبتلا میشوند را اخراج میکنند. کارگران هم برای اینکه شغلشان را از دست ندهند ناچارند بیماریشان را پنهان کنند.
کارگران با کمترین امکانات حفاظتی ناچارند در محل کار حاضر شوند. عکس: آرشیو
در اصفهان برخی کارگران به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفتند که بیشتر کارفرمایان هشدار دادهاند در صورت ابتلا به کرونا، دیگر نیاز به حضور در محل کار ندارند و باید ۱۴ روز قرنطینه شوند، اما بعد از بهبودی نیز دیگر نیاز به بازگشت کار ندارند و نیروی جدید جایگزینشان خواهد شد.
یک کارگر که نامش فاش نشده گفته است:
«با وجودی که تست کرونایم مثبت شد، اما ناچار شدم با همان حالت تب در محل کار حاضر شوم، چراکه مرخصی نداشتم و کارفرمایم تاکید کرده بود، هر کسی کرونا بگیرد، بعد از ابتلا به این بیماری و گذراندن دوره نقاهت خود، دیگر به محل کار خود بازنگردد، چراکه نیروی جدیدی جایگزینش می شود به همین دلیل ناچار شدم با وجود تب و ضعف جسمانی در محل کار حاضر شوم و همکارانم نیز نگران بودند مبتلا به کرونا شوند.»
احمدرضا معینی، عضو هیئت مدیره کانون عالی شوراهای اسلامی کار هم تهدید کارگران به اخراج در کارگاههای کوچک را تائید کرده و گفته است:
«مواردی مبنی بر اخراج کارگران بیشتر در واحدهای کوچک تر و به صورت خاص دیده می شود».
کارگران در صورت بیماری و یا ابتلا به کرونا میتوانند تا دو هفته مرخصی بگیرند. در کارگاههای کوچک اما کارفرمایان این موضوع را نمیپذیرند. یکی از پزشکان مراکز جامع خدمات سلامت اصفهان (مراکز ۱۶ ساعته) در پیوند با این موضوع تائید کرده است متاسفانه با وجود اینکه برخی کارگران با علایم کامل ابتلا به کرونا با اصرار بسیار گواهی سلامت خود را دریافت می کنند. او گفته است:
در روز نمونه هایی از این موارد به فراوانی دیده می شود. افرادی که اصرار به دریافت گواهی سلامت برای بازگشت به کار دارند، از ترس بیکاری و اینکه در مدت ۱۴ روز بدون بیمه و حقوق بمانند، قصد بازگشت به کار دارند و به نوعی از سوی کارفرمای خود تحت فشار قرار گرفته اند.
نهادهای دولتی تا به حال آمار تفکیکی از میزان ابتلا و مرگ کارگران بر اثر کرونا ارائه نکردهاند. حاتم شاکرمی، معاون وزیر کار در گفتوگو با خبرگزاری دولتی کار (ایلنا)، گفته است که نمیتوانند مشخص کنند که کارگران در محیط کار به کرونا مبتلا شدهاند یا خارج از محیط کار.
او مدعی شده است که بیشتر کارگران در خارج از محیط کار، یعنی در مترو، سطح شهر، مراکز خرید و نانوایی به کرونا مبتلا میشوند. این ادعا در حالی مطرح میشود که محیطهای کاری به دلیل فاصله فیزیکی اندک کارگران، سرویسهای بهداشتی و حمل و نقل مشترک، نبود امکانات و وسایل حفاظتی یکی از مراکز پرخطر برای ابتلا و انتقال ویروس کرونا به شمار میرود.
کاظم فرجاللهی، فعال کارگری در ایران با تایید این مسئله گفته است:
« بنا بر مشاهدات و گزارشهای کارگران میتوان گفت کمترین اقدامات برای حفاظت از جان کارگران در مقابل کرونا صورت گرفته است.»
به گفته فرجاللهی مدیریت واحدهای تولیدی و خدماتی «طبق قانون موظف است ماسک، دستکش، شیلد و مواد ضدعفونیکننده را به رایگان در اختیار کارگران قرار دهد؛ چراکه این تجهیزات و مواد، بخشی از لباس نیروهای کار محسوب میشود و طبق قانون، کارفرما باید آنها را تامین کند اما در اکثر موارد کارفرمایان از انجام این کار سر باز میزنند و جان کارگران را به خطر میاندازند.»
علی اصلانی، عضو هیئت مدیره شوراهای اسلامی کار هم کوتاهی کارفرمایان را تائید کرده و گفته است:
«در اکثر کارگاهها دستکش، ماسک و مواد ضدعفونیکننده از سوی کارفرمایان به کارگران تعلق نمیگیرد و این مسئله، یکی از عوامل تشدید بیماری کرونا در کل کشور و به خصوص در بین کارگران است.»
کارفرمایان اما نه تنها از تامین وسایل بهداشتی و حفاظتی ضروری سر باز میزنند بلکه کارگران را به اخراج در صورت بیماری هم تهدید میکنند.
براساس گزارشهای رسمی تا شهریور امسال حداقل ۱,۵ میلیون نفر به دلیل شیوع کرونا شغل خود را از دست دادند. با شدت گرفتن موج تازه این بیماری در ایران انتظار میرود بار دیگر بسیاری از واحدهای خدماتی که بیشترین زیان از کرونا را دیدند تعطیل شوند و شمار کارگران اخراجی افزایش یابد.
وزارت کار به بیکار شدگانی که سابقه پرداخت بیمه دارند سه تا شش ماه مقرری بیمه بیکاری پرداخت میکند. مبلغ بیمه بیکاری برای این گروه یک میلیون و ۵۰ هزار تومان اعلام شده که هر دو ماه یک بار پرداخت میشود.