ایران پس از سه روز کتمان درباره ساقط شدن هواپیمای اوکراینی با ۱۷۶ سرنشین، توسط پدافند موشکی سپاه پاسداران، بالاخره به نقش خود در این زمینه اعتراف کرد، اما آن را ناشی از یک «خطای انسانی» دانست.
خانواده و نزدیکان قربانیان هواپیمای سرنگون شدۀ اوکراینی در نزدیکی تهران از دولت کانادا خواستار مجازات مستقیم و هدفمند کلیۀ مسئولان ایرانی این حادثه شدند. خانم آلیز میلز، سخنگوی خانوادهها، با اشاره به قانون موسوم به «مگنیتسکی»، خواستار ضبط دارائیهای افراد مسئول و نیز محدود ساختن امکانات سفر برای آنان شد.
تبلیغ بازرگانی
خانم آلیز میلز، سخنگوی خانوادهها و نزدیکان قربانیان هواپیمای اوکراینی که در ۸ ژانویۀ گذشته بر فراز تهران سرنگون شد، فاش ساخت که در گفتگوهای غیرعلنی با مقامات کانادائی خواستار مجازات مسئولان ایرانی این حادثه شده، اما «با مقاومت آنان روبرو گردیده» است. وی گفت بدرستی درک نمیکند که «از چه رو نخست وزیر و دولت او در این زمینه به قانون موسوم به مگنیتسکی متوسل نمیشوند».
این قانون که در پایان سال ۲۰۱۲ به پیشنهاد مشترک اعضای دموکرات و جمهوریخواه کنگرۀ آمریکا به تصویب رسید و مورد تائید باراک اوباما قرار گرفت، کلیۀ کارمندان روسی را که در درگذشت سرگئی مگنیتسکی، وکیل دعاوی، مسئول شناخته شوند، مستقیماً مورد مجازات قرار میدهد. سرگئی مگنیتسکی افشا کنندۀ فساد دستگاه اداری و سیاسی روسیه بود که در سال ۲۰۰۹ در زندان بوتیرکا در مسکو درگذشت.
پرواز شمارۀ ٧۵۲ شرکت هواپیمائی بینالمللی اوکراین دقایقی پس از بلند شدن از فرودگاه تهران با شلیک دو موشک ضدهوائی سپاه پاسداران سرنگون شد و بر اثر آن ۱٧۶ تن کشته شدند.
جمهوری اسلامی ایران نخست مسئولیت خود را در این حادثه انکار کرد و سقوط هواپیما را به نقص فنی نسبت داد، اما در برابر اسناد انکارناپذیر ناگزیر پذیرفت به نقش خود در این اقدام اذعان کرد.
بر پایۀ قوانین هوانوردی بینالمللی، دولت ایران مسئولیت انجام تحقیقات در این زمینه را دارد و دادههای جعبههای سیاه پرواز که در ژوئیه گذشته در پاریس استخراج شد در اختیار این کشور قرار گرفته است.
دولت های کانادا، بریتانیا، اوکراین، سوئد و افغانستان که شهروندان خود را در این حادثه از دست دادند، خواستار شفافیت ایران در ارائۀ کامل اطلاعات مربوط به چگونگی سرنگون ساختن هواپیما و ارزیابی مسئولیتها در این زمینه شدهاند، در حالیکه تهران تا کنون از این کار خودداری کرده و تنها به عرضۀ آگاهیهای جزئی پرداخته است.
فرانسواـ فیلیپ شامپانی، وزیر امور خارجۀ کانادا، اخیراً در گفتگوئی فاش ساخت که آخرین اطلاعات ارائه شده در این زمینه از سوی مقامات ایران «فاقد ارزش اطلاعاتی بوده» و از همین رو وی نسبت به آیندۀ رفتار ایران در این باره «بدبین» است.
فرانسواـ فیلیپ شامپانی با تاکید گفت «اطمینان میدهم که ما همراه با گروه بینالمللی هماهنگی و واکنش آمادهایم کلیۀ پرسشهائی را که ایران باید به آنها پاسخ دهد مطرح نمائیم و تصور میکنم که [جمهوری اسلامی ایران] به این پرسشها، پاسخهای شفاف، کامل و درخور نخواهد داد».
وزیر امور خارجۀ کانادا گزارشی را که ایران در ژوئیه گذشته در این باره ارائه کرده، نادرست خواند و رد کرد. در این گزارش ایران شلیک بسوی هواپیما را حاصل یک سلسله رویداد و حوادث پیش بینی نشده توصیف کرده است.
جمهوری اسلامی ایران در این گزارش ادعا میکند که سامانۀ ضدهوائی سپاه پاسداران پیش از این رویداد جابجا شده و هنوز «جهت گیری» آن بدرستی انجام نگرفته بود. ایران در این گزارش همچنین ادعا کرده است که نفرات مسئول شلیک به هنگام عملیات امکان تماس با مرکز فرماندهی خود را نداشته و بدون اجازۀ فرماندهان خود، دو بار به هواپیمائی که بدرستی موفق به شناسائی آن نشده بودند، شلیک کردهاند.
حامد اسماعیلیون، دندانپزشکی که همسر و دختر ۹ سالۀ خود را در این رویداد از دست داده است نیز این روایت از چگونگی سرنگون ساختن هواپیما را رد کرده و آنرا «قتل» توصیف میکند.
خانوادۀ قربانیان از دولت کانادا نیز ابراز ناخرسندی میکنند، زیرا بگفتۀ آنان مقامات مسئول آنها را بدرستی در جریان پیشرفت گفتگوها با ایران قرار نداده است.
فرانسواـ فیلیپ شامپانی گفت که هفتۀ گذشته در این زمینه با همتای اوکراینی خود گفتگو کرده تا «روندی برای اطلاع رسانی دائمی به خانوادههای قربانیان» تدارک دیده شود.