گزارشهای تازه اقتصادی و همچنین گزارشهای مرکز آمار ایران درباره هزینه و درآمد خانوارها نشان میدهد که جمعیت زیر خطر فقر مطلق در ایران به ۵۰درصد افزایش یافته است و مصرف گوشت قرمز تا ۶۵ درصد و برنج تا ۳۴ درصد در خانوارها کاهش یافته است و با نرخ تورم سه رقمی برخی اقلام غذایی خطر حذف لبنیات و حبوبات نیز سفر خانوارهای ایرانی را تهدید میکند.
بنابراین گزارشها در حال حاضر با کاهش شدید ارزش پول ملی، تداوم نرخ تورم بالا دستکم ۵۰ درصد از جمعیت ایران زیر خط فقر مطلق زندگی میکنند و این درحالی است که بنابر آمارهای رسمی در سال ۹۰ حدود ۱۸ درصد جمعیت ایران زیر خط فقر مطلق زندگی میکردند و این میزان در سال ۹۷ به حدود ۲۴ درصد و در سال ۹۸ به ۳۵ درصد افزایش یافته بود.
حمیدرضا امامقلیتبار، بازرس مجمع عالی نمایندگان کارگران کشور، چند روز قبل به خبرگزاری تسنیم گفت که «حدود ۱۰میلیون تومان خط فقر برای یک خانواده چهار نفره است و با دریافت خوشبینانه حقوق ماهیانه سه میلیون تومان کارگران در فقر مطلق بهسر میبرند.»
بازرس مجمع عالی نمایندگان کارگران کشور افزود که در چندسال اخیر آحاد جامعه و بهخصوص کارگران تحت تاثیر شدیدترین فشارهای اقتصادی همچون افزایش افسارگسیخته تورم، کاهش درآمد و کاهش قدرت خرید و افزایش فقر روبهرو بودهاند که در این اواخر مهمان ناخواندهای بهنام کرونا به آن اضافه شده است.»
از سوی دیگر با افزایش قیمت دلار تا نزدیک به ۳۰ هزار تومان و رسیدن خط فقر به ۱۰ میلیون تومان و خط فقط مطلق به شش میلیون و ۸۴۰ هزار تومان، برآوردهای منتشر شده نشان میدهد در حال حاضر حدود ۵۰ درصد از جمعیت ایران زیر «خط فقر مطلق» زندگی میکنند.
علاوه بر این تازهترین گزارشهای مرکز آمار ایران درباره هزینهدرآمد خانوار نشان میدهد مصرف اغلب اقلام غذایی خانوارهای ایرانی نیز با کاهش شدید مواجه شده است.
قیمت انواع گوشت قرمز هر کیلو ۹۰ تا ۱۲۰ هزار تومان و قیمت گوشت مرغ به هر کیلو حدود ۲۰ تا ۲۲ هزار تومان افزایش یافته است و قیمت تخم مرغ نیز به شانهای حدود ۳۰ هزار تومان رسیده است.
هر کیلو گوشت مرغ در بهار سالجاری با نرخ ۱۴هزار تومان به دست مصرف کننده میرسید اما طی سه ماه با دستکم شش هزار تومان افزایش به هر کیلو ۲۰ تا ۲۲ هزار تومان عرضه می شود که حامی از افزایش حدود ۵۰ درصدی قیمت گوشت مرغ است.
براساس این گزارش مصرف گوشت قرمز در سال ۱۳۹۸ و قبل از شرایط بحرانی اقتصاد ایران در سالجاری به طور متوسط ۵۱/۶ درصد کاهش یافته است و این درحالی است که در مورد خانوارهایی که دهکهای کم درآمد قرار دارند مصرف گوشت قرمز بیش از ۶۵/۲ درصد کاهش یافته است.
پیشتر در مرداد ماه سالجاری نیز مرکز افکارسنجی جهاد دانشگاهی، ایسپا، اعلام کرد نتایج یک نظرسنجی نشان میدهد طی یک سال گذشته ۸/۲ درصد از خانوار ایرانی، معادل بیش از دو میلیون نفر طی یک سال اخیر «اصلا» گوشت قرمز مصرف نکردهاند و ۱۴ درصد خانوارها تنها چندبار در یک سال اخیر گوشت قرمز خوردهاند. ۳۲ درصد خانوارها نیز گفتهاند که در ماه فقط چند روز گوشت مصرف میکنند.
بنابر گزارش مرکز آمار ایران، همچنین مصرف برنج نیز در میان خانوارهای ایرانی در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۰ نزدیک به ۳۴/۷ درصد کاهش داشته است.
گزارش مرداد ماه ایسپا نشان میدهد که میزان مصرف روزانه برنج در سبد غذایی خانوارها در خرداد ماه ۹۹ نسبت به خرداد سال۹۸ دستکم ۹ درصد دیگر نیز کاهش داشته است.
در همین گزارش آمده که «میزان مصرف روزانه شیر چند روز در هفته در مقایسه با سال گذشته ۱۵ درصد کاهش یافته است» و در حالی که « خرداد ۹۸ معادل ۷۸ درصد خانوارها هر روز یا چند روز در هفته شیر مصرف کردهاند این میزان در مرداد ۹۹ به ۶۳ درصد کاهش یافته است.
در خصوص میزان مصرف ماست نیز در گزارش ایسپا اشاره شده مصرف آن در میان خانوارهای ایران طی خرداد ۹۸ تا خرداد ۹۹ نزدیک ۱۱ درصد کاهش داشته است.
کاهش شدید مصرف اقلام غذایی به ویژه مواد غذایی پروتئینی و لبنیات درحالی است که تازهترین گزارش مرکز آمار ایران نشان میدهد برخی کالاهای خوراکی نسبت به زمان مشابه سال گذشته تورم سهرقمی را تجربه کردهاند.
بر اساس آمار منتشر شده در روز شنبه، در شهریورماه لپه با ۱۱۹ درصد، عدس با ۱۳۷ درصد و هندوانه و خربزه با ۱۶۶ و ۱۰۳ درصد نرخ تورم سه رقمی نسبت به زمان مشابه سال گذشته داشتهاند. این نرخ برای برنج خارجی هم ۱۰۹ درصد بوده است.
سه رقمی شدن نرخ تورم بخشی از مواد غذایی از جمله حبوبات این نگرانی را تقویت میکند که بعد از کاهش شدید مصرف گوشت قرمز و مرغ و تخم مرغ و انواع مواد غذایی پروتئینی، در ماههای آینده مصرف بخش دیگری از اقلام غذایی نیز در خانوارها با کاهش مواجه شود.