رویترز بر اساس اطلاعات مربوط به صادرات تسلیحات گزارش داده است که صادرات نظامی ترکیه به جمهوری آذربایجان در سال جاری شش برابر افزایش یافته است. تنها در ماه گذشته میلادی که جنگ قرهباغ آغاز شد، فروش هواپیماهای بدون سرنشین و سایر تجهیزات نظامی به ۷۷ میلیون دلار رسیده است.
رویترز پنجشنبه ۱۴ اکتبر / ۲۴ مهر، براساس آمار جمعآوریشده توسط مجمع صادرکنندگان ترکیه نوشته است که آذربایجان در ۹ ماه نخست سال جاری میلادی ۱۲۳ میلیون دلار تجهیزات دفاعی و هواپیمایی از ترکیه خریداری کرده است. این مجمع ارقام بیش از ۹۵ هزار شرکت صادرکننده را در ۶۱ بخش گروهبندی میکند.
بیشترین خرید، هواپیماهای بدون سرنشین، راکتاندازها، مهمات و سایر سلاحها پس از ماه ژوئیه انجام شده است که درگیری مرزی بین نیروهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر قرهباغ از سر گرفته شد و نیروهای آذربایجان ترکیه را ترغیب به انجام تمرینات نظامی مشترک کردند.
این اطلاعات نشان میدهد که فروش ۲۷۸ هزار و ۸۸۰ دلار تجهیزات ترکیه به آذربایجان در ماه ژوئیه، به ۳۶ میلیون دلار در ماه اوت و ۷۷,۱ میلیون دلار در ماه سپتامبر افزایش یافته است. فروش تجهیزات نظامی به آذربایجان در ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۹ بالغ بر ۲۰,۷ میلیون دلار بوده است.
نبردهای نظامی در منطقه قرهباغ از ۲۷ سپتامبر / ۶ مهر از سر گرفته شد.
توران اوگوز، تحلیلگر مسائل دفاعی در استانبول گفت:
«آذربایجان آشکارا برای کمک به ترکیه متوسل شد (…) آنکارا در تأمین نیازهای باکو بسیار مصمم است و همکاری دفاعی قوی بین آذربایجان و ترکیه روز به روز تقویت میشود.»
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه از آذربایجان حمایت کرده و گفته است نیروهای ارمنی باید از قرهباغ خارج شوند.
آنکارا که خواهان ایفای نقش در مذاکرات آتشبس است میگوید بهطور مستقیم درگیر جنگ قرهباغ نیست. اما مقامات جمهوری آذربایجان استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین و مسلح ترکیه را تبلیغ کردهاند؛ هواپیماهایی که پیش از این عملیات نظامی آنکارا در سوریه، عراق و لیبی را هدایت کرده بودند.
افزایش فروش تسلیحات نشاندهنده نفوذ فرامرزی ترکیه در منطقه است.
یک نماینده وزارت دفاع ترکیه در پاسخ به سئوالی درباره این اطلاعات به اظهارات خلوصی آکار، وزیر دفاع اشاره کرد که اواخر ماه گذشته گفته بود ترکیه «با تمام توان» از آذربایجان حمایت خواهد کرد.
روسیه مدتها تأمینکننده عمده تسلیحات برای آذربایجان و ارمنستان بوده است و با آنها پیمان دفاعی دارد.
نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان روز سهشنبه به رویترز گفت تنها تغییر موضع ترکیه میتواند آذربایجان را وادار به توقف اقدامات نظامی در قرهباغ کند اما او هیچ نشانهای از این تغییر نمیبیند.
براساس اطلاعات مربوط به صادرات، در ماه سپتامبر، آذربایجان به بالای فهرست خریداران تسلیحات از ترکیه صعود کرد. پس از این کشور عمان و ایالات متحده آمریکا با ۶۳ میلیون دلار قرار دارند.
مقامات ترکیه میگویند از زمانی که اردوغان تولید داخلی را بهمنظور کاهش وابستگی به سلاحهای کشورهای غربی افزایش داد، این کشور به چهارمین تولیدکننده بزرگ هواپیماهای بدون سرنشین در جهان تبدیل شده است.
توران اوگوز میگوید هواپیماهای بدون سرنشین مورد استفاده در قرهباغ شامل هواپیمای «بایراکتار تیبی۲» است که شرکت متعلق به سلچوک بایراکتار، مهندس هوافضا آن را تولید کرده است. بایراکتار در سال ۲۰۱۶ با دختر اردوغان ازدواج کرد
اوگوز همچنین گفت مهمات هوشمند ساخت ترکیه در فیلمهای منتشرشده توسط وزارت دفاع آذربایجان نیز دیده میشوند.
ادامه درگیریها بهرغم آتشبس
روز گذشته وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد که سامانههای پدافند موشکی ارمنستان را منهدم کرده است. وزارت دفاع ارمنستان این خبر را تأیید کرده است. در همان حال جمهوری آذربایجان، ارمنستان را به بمباران شهر گنجه متهم کرد.
آذربایجان همچنین ارمنستان را متهم کرد که در حال تدارک بمباران خطوط انتقال گاز و نفت آن کشور است. وزارت دفاع آذربایجان به ارمنستان هشدار داد که حمله به زیرساختهای نفتی آن کشور پیامدهای سنگینی برای ارمنستان در پی خواهد داشت. ارمنستان اما این ادعا را تکذیب کرد.
مقامات قرهباغ اعلام کردهاند که در این فاصله تعداد کشتهشدگان در این درگیریها به ۵۵۵ نفر رسیده است. در درگیریهای دهه ۱۹۹۰ بر سر منطقه قرهباغ بیش از ۳۰ هزار نفر حان خود را از دست دادند.
رجب طیب اردوغان روز گذشته در یک تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه خاطرنشان کرد که آنکارا در پی یک راهکار سیاسی برای حل بحران است. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا هم اعلام کرد ایالات متحده نیز مصمم است «یک راهکار صلحآمیز اما پایدار» برای بحران قرهباغ بیابد.
خبرگزاری آناتولی گزارش داده است که وزارت دفاع ملی آذربایجان امروز پنجشنبه در بیانیهای اعلام کرد که ارتش این کشور حملات نظامیان ارمنستان را در طول شب گذشته خنثی کرد و نظامیان ارمنستان متحمل خسارتهای جدی شده و مجبور به عقبنشینی شدند.
بنا به این گزارش، نظامیان ارمنستان شهرستانهای گورانبوی، ترتر، آغدام و آغجابدیع را هدف حملات توپخانهای قرار دادند اما ارتش آذربایجان در برابر این حملات تدابیر پیشگیرانهای اتخاذ کرد.
بهگفته وزارت دفاع آذربایجان وضعیت در مسیر آغدره، آغدام، فضولی، جبرائیل و حادروت همچنان متشنج است.
این درگیریها در حالی ادامه دارد که دو طرف در مذاکراتی به میانجیگری روسیه برسر آتشبس به توافق رسیده بودند و از شنبه گذشته قرار بود آتشبس در منطقه قرهباغ برقرار شود.