نشریه اینترسپت بر مبنای اسناد درزکرده وزارت اطلاعات ایران اشاره میکند تهران با بهکارگیری تکنیکهای سنتی جاسوسی، بهرهگیری از نهادهای مذهبی و استخدام شیعیان عراق سالها به جاسوسی از نیروها و عملیات نظامی آمریکا در این کشور پرداخت.
این گزارش روز یکشنبه ۱۹ بهمنماه در وبسایت اینترسپت منتشر شده و به داستانهایی از آرشیو اسناد اطلاعاتی ایران اشاره میکند که این نشریه آنها را طی یک «درز بیسابقه» به دست آورده است.
این بایگانی حاوی گزارشهای میدانی و اسناد اطلاعاتی مربوط به سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ میلادی است که از دفاتر اطلاعاتی در عراق به مقر وزارت اطلاعات در تهران ارسال شده بود.
این اولینبار است که یک نهاد خبری غربی آرشیوی بزرگ از اسناد حکومت بسیار امنیتی ایران را به دست میآورد.
علاوه بر مستندسازی نفوذ ایران در عراق، پروندههای فاششده نشان میدهد چگونه عراق به عنوان میدان نبرد جاسوسان آمریکایی و ایرانی استفاده میشود.
اینترسپت نوشته نفوذ عمیق ایران بر فضای سیاسی عراق به این معنی است که دو نهاد اطلاعاتی مهم ایران، وزارت اطلاعات و نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سالها قادر به فعالیت آزادانه در سراسر عراق بوده و شبکه عظیمی از منابع مخفی را در سراسر کشور توسعه دادهاند.
احیای یک جاسوس؛ نفوذ در پایگاه عینالاسد
در ابتدای متن داستان یک جاسوس عراقی روایت شده که سالها از عملیات آمریکا در عراق برای ایران جاسوسی میکرده است. اما پس از خروج اغلب نیروهای آمریکا و کاهش حضور این کشور در عراق در سال ۲۰۱۱ میلادی، این فرد اطلاعات کمی برای جذب طرف ایرانی داشت.
وقتی آمریکاییها کاملا از عراق خارج شدند، طرف ایرانی نیز این جاسوس خود را رها کرد.
این فرد بعدا در سال ۲۰۱۵ میلادی در عین اینکه در بخش امنیتی عراق صاحب شغل بود، اما همچنان به پول نیاز داشت و برای همین به طرف ایرانی مراجعه کرد تا دوباره برای شغل قدیمیاش به عنوان یک جاسوس دوجانبه درخواست کند.
اما چون زمان زیادی از کار قبلی او گذشته بود، این عراقی باید دوباره تمام مراحل استخدام را طی میکرد. اینترسپت اشاره میکند که در مراحل مصاحبه و بررسی، بیان یک مساله از سوی او طرف ایرانی را جذب خود کرد. این موضوع دوست این فرد عراقی بود که او ادعا کرد میتواند از پایگاه هوایی «اینجیرلیک» آمریکا در ترکیه برای ایران جاسوسی کند.
ایران هم از متقاضی عراقی خواست که با دوستش برای همکاری صحبت کند.
پس از اینکه با ماموریت دادن به این عراقی، او با دوستش در ترکیه صحبت میکند، به واسط اطلاعاتیاش در ایران خبر میدهد که او نیز مایل به همکاری با ایران است، اما به دلیل شرایط امنیتی این پایگاه ارتباط منظمش با ایران سخت خواهد بود.
این عراقی اشاره میکند که دوستش برای دورهای دوماهه به آمریکا رفته و وقتی برگردد در پایگاه هوایی «الاسد» مشغول خواهد شد و از آنجا راحتتر میتواند برای ایران کار کند. الاسد پایگاهی است که بعدا ایران در انتقام کشته شدن قاسم سلیمانی آن را مورد حمله قرار داد.
با این که طرف ایرانی با دادن کدی به این فرد عراقی همکاری با او را آغاز میکند، اما در اسناد اشاره نشده که آیا دوست این فرد عراقی هم بعدا از ترکیه یا عراق برای ایران جاسوسی کرد یا خیر.
نفوذ در وزارت خارجه آمریکا
مطلبی که به طور مشترک توسط اینترسپت و نیویورکتایمز در سال ۲۰۱۹ میلادی منتشر شد، حاوی یک سند بود که نشان میداد وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی جاسوسی را در داخل وزارت خارجه آمریکا استخدام کرده یا حداقل در تلاش برای جذب آن بوده است.
این فرد با نام مشخص نشده، اما به عنوان کسی توصیف شده که در وزارت خارجه در زمینه مسائل عراق کار میکرده است. اینترسپت فقط بخشی از گزارش داخلی ایران که بدون تاریخ است را در مورد این پرونده به دست آورد.
سند وزارت اطلاعات اشاره میکند: «با توجه به مسئولیتهای این فرد در وزارت خارجه آمریکا و سوابق و دانشش، او دسترسی خوبی به اطلاعات مخفی دارد.»
در سال ۲۰۲۰، افبیآی در یک مورد از پروندههای جاسوسی مربوط به ایران در عراق یک بازداشت صورت داد.
ماریام تامپسون، مترجم اهل مینهسوتا که برای ارتش ایالات متحده در عراق کار میکرد، متهم به انتقال اطلاعاتی شد که مخبران مخفی آمریکا را به حزبالله، گروه نظامی تحت حمایت ایران در لبنان، معرفی میکرد.
دادگاهی که برای پرونده قضایی او تشکیل شده در ماه جاری نشان میدهد او قصد دارد خود را به مجرم معرفی کند.
روشهای سنتی؛ نهادهای مذهبی
اسناد فاششده توسط اینترسپت حکایت دارد عملیات اطلاعاتی ایران معمولا در سراسر عراق و با دخالت اندک بازرسان آمریکایی انجام میشود.
این اسناد نشان میدهد که یکی از دلایل موفقیت ماموران اطلاعاتی ایران ممکن است این باشد که از روشهای سنتی و قدیمی استفاده میکنند تا هنگام ملاقات با منابع خود، از لو رفتن آنها جلوگیری کنند.
اینترسپت نوشته روشهای آنالوگ ایران ممکن است تا حدی برای شکست دادن نظارت آمریکا مفید باشد، زیرا ایرانیها به پیادهروی بیشتر از آخرین تکنولوژی اعتماد میکنند.
بر اساس این گزارش، ایرانیها همچنین در زمینه بهرهگیری از نهادهای مذهبی و فرهنگی و رویدادهای عراق برای اهداف اطلاعاتی خلاق به شمار میروند.
بسیاری از عوامل عراقی آنها مانند ایرانیان مسلمانان شیعه هستند و بنابراین بازدیدهای شخصی از اماکن مذهبی شیعه در عراق برای جلسات جاسوسی وزارت اطلاعات پوشش خوبی ایجاد میکند.
تکنولوژی ناامیدکننده ایران
اسناد فاششده همچنین نشان میدهد که ایرانیها برای انجام عملیات جاسوسی خود در عراق، گاهی به فناوری الکترونیکی وابسته بودهاند که بعضا ناامیدکننده و آزاردهنده بوده است.
در یک سند، یک مامور وزارت اطلاعات با عصبانیت از عدم موفقیت تلاشش برای نظارت الکترونیکی بر یکی از مخبران عراقی خود خبر داده است. این نظارت برای آن بود که مطمئن شود که مخبر اطلاعات دقیقی به ایران میدهد.
مامور وزارت اطلاعات گزارش داد که مخبر عراقی تجهیزات جاسوسی ایران را کشف کرده و اصرار داشت که برنامههای ملاقاتش را تغییر دهد.