بر اساس گزارشی که اخیراً منتشر شده است، پکن بر فضای رسانهای دیگر کشورها متمرکز شده است تا با اعمال فشار، روایت خود را در مورد پاندمی کووید۱۹ تحمیل کند.
فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران مستقر در بروکسل (IFJ) در آخرین گزارش تحقیقاتی خود اعلام کرد «با شروع شیوع پاندمی، پکن از زیرساختهای رسانهای خود در سطح جهان استفاده کرد تا روایتهای مثبتی درباره چین در رسانههای ملی دیگر کشورها پخش کند و همچنین تاکتیکهای جدیدتری مانند اطلاعات غلط را به کار گیرد.»
این گزارش براساس نظرسنجی از ۵۴ اتحادیه روزنامهنگاری از ۵۰ کشور و ناحیه مختلف بین دسامبر ۲۰۲۰ تا ژانویه ۲۰۲۱ تهیه شده است. این کشورها در آسیا-اقیانوسیه، آفریقا، اروپا، آمریکای لاتین، آمریکای شمالی و خاورمیانه واقع شدهاند.
در سطح جهانی، ۵۶ درصد اظهار داشتند که بعد از شیوع کووید۱۹، پوشش رسانهای کشورشان در مورد چین مثبتتر شد. در همین حال، ۲۰ درصد گفتند که تغییری رخ نداد و ۲۴ درصد باقیمانده گفتند که منفیتر شده است.
این گزارش همچنین دریافت که وقتی کشورها از چین کمکهای پزشکی دریافت میکردند، به ویژه واکسنهای ساخت چین، روایت رسانهای این کشور دیدگاه مطلوبتری نسبت به چین پیدا میکرد.
در این گزارش آمده است «از بین کشورهایی که روایت رسانهای غالب آنها درباره چین، اقدام سریع چین در کمک به سایر کشورها برای مقابله با کووید۱۹ بوده است، بیش از دو سوم دریافت کننده واکسن چینی بودهاند.»
این در حالی است که واکنش پکن به پاندمی در مرحله شروع، انتقادات بینالمللی را به همراه داشته است. از جمله اینکه رژیم چین پزشکان افشاگر را ساکت کرد و در ابتدا اعلام نکرد که ویروس از فردی به فرد دیگر منتقل میشود. در ادامه چین در تلاش برای معکوس کردن واکنشهای جهانی، تلاش کرد تا با استفاده از تجهیزات پزشکی خود مانند ماسکها و واکسنها، چهره خود را بهبود دهد.
ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در جلسه توجیهی روزانه در ۱۷ می، اعلام کرد که پکن اقدام به کمک در زمینه واکسیناسیون به بیش از ۸۰ کشور، و نیز صادرات واکسن به بیش از ۵۰ کشور کرده است.
در گزارش فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران تصریح شده است که این کمکهای پزشکی به سایر کشورها، همزمان است با تبلیغات چین در جهت نشان دادن خود به عنوان یک شریک سخاوتمند برای مردم دیگر کشورها.
بر اساس این گزارش، روایت رسانهای مشابه «اقدام سریع چین در کمک به دیگر کشورها در مقابله با کووید۱۹،» فقط در ۲۵ درصد از کشورهایی که واکسن چین دریافت نکردهاند یافت شده است، و برای کشورهای غیر پذیرنده واکسن، روایت ۶۰ درصد از رسانهها حاکی از این بود که چین با پنهانکاری اولیهاش، مسئول پاندمی جهانی است.
بر اساس این گزارش، ۵۷ درصد از دریافت کنندگان واکسن چینی از تلاش بازیگران چینی برای شکل دادن به روایتهای رسانهای در مورد سیاستهای محلی در کشورهای خود گفتند. در حالی که این رقم برای کشورهای غیرپذیرنده واکسن، ۳۴ درصد بوده است.
طبق این گزارش یک نمونه در ایتالیا اتفاق افتاده است. به طوری که یک روزنامه نگار ایتالیایی ناشناس گفت که مقامات محلی چین از آنها خواستهاند «فضای بیشتری برای سخنرانی سال جدید شی جینپینگ، رهبر چین در نظر گیرند.»
در ۳۱ دسامبر ۲۰۲۰، شی اولین سخنرانی سال نو خود را از زمان آغاز پاندمی جهانی ارائه داد. طبق رسانههای دولتی چین، شی اعلام کرد که «چین بر پاندمی غلبه کرد» و «در پیشگیری و کنترل دستاوردهای بزرگی به دست آورد.»
این در حالی است که مانند اکثر کشورهای جهان، چین همچنان به نبرد با همهگیری ادامه داده است. از ۱۷ ماه می، مقامات چینی هشدارها را در ۱۷ منطقه در دو استان افزایش دادهاند و پس از موج موارد جدید ابتلا، این مناطق را به عنوان «خطر متوسط» برای ابتلا به ویروس تعیین کردهاند.
در این گزارش عنوان شده است که روزنامه نگاران کشورهای مختلف نظیر ایتالیا و صربستان، اذعان کردهاند که محتوای چینی بیشتر از گذشته به خروجیهایشان راه پیدا میکند.
بر اساس این گزارش، در تونس، سفارت چین به یک اتحادیه روزنامه نگاران ناشناس مایع ضدعفونی کننده و ماسک ارائه کرده است. علاوه بر این، سفارت چین همچنین تلاش کرده است تا به برخی از رسانههای خصوصی کمک مالی کند.
در این گزارش آمده است که در برخی از کشورها، چین به عنوان منبع ارائه اطلاعات در مورد ویروس کرونا است، که این نشاندهنده تأثیر فزاینده آن بر رسانههای جهانی است.
این گزارش چندین توصیه را ارائه داده است که یکی از آنها این است که فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران کارگاههای منطقهای را جهت افزایش آگاهی در این خصوص ایجاد کند.