در حالی که اوائل خرداد رئیسجمهور ایران اعلام کرده بود هرگونه فعالیت استخراج رمزارز تا پایان شهریور تعطیل میشود، وزیر نیرو و رئیس کمیسیون انرژی مجلس در واکنش به اعتراضات مردم به خاموشی گسترده، بار دیگر فعالیت دستگاههای استخراج رمزارز را یکی از دلایل کمبود برق عنوان کردند.
این در حالی است که بهگفتهٔ کارشناسان در حال حاضر ایران دستکم با ۱۰ هزار مگاوات کسری در تولید برق مواجه است و دلیل عمده آن نه استخراج رمزارز بلکه توقف در سرمایهگذاری در صنعت برق و فرسودگی شبکه توزیع و تولید است.
رضا اردکانیان، وزیر نیرو، روز چهارشنبه، ۱۶ تیر، درباره نقش استخراج رمزارزها بر خاموشیها گفت: «در هفتههای اخیر ۳۶۴۶ مرکز غیرمجاز جمعآوری» شده و فریدون حسنوند، رئیس کمیسیون انرژی مجلس، نیز با تأکید بر اینکه استخراج رمزارز یکی از بحثهای مهم در خاموشیهاست، گفت: «قرار شد تمام مجوزها تا اطلاع ثانوی لغو شود.»
آقای اردکانیان گفت: «با کمک دستگاههای مسئول و نیروی انتظامی در هفتههای اخیر ۳۶۴۶ مرکز غیرمجاز که در آنها ۱۹۶ هزار و ۲۳۳ دستگاه ماینر وجود داشت جمعآوری شد، برق مصرفی این مراکز غیرمجاز ۵۷۰ مگاوات بوده و برق مراکز مجاز ۵۲۱ مگاوات است.»
کمبود برق در ایران از اواسط اردیبهشت خود را نشان داد و همان زمان مقامات اعلام کردند دو هزار مگاوات از برق کشور در مزارع استخراج رمزارز استفاده میشود که تنها ۳۴۰ مگاوات آن قانونی است و به آنها نیز ابلاغ شده که فعالیت خود را بهصورت موقت متوقف کنند.
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، هم روز پنجم خرداد اعلام کرده بود که «از امروز تا پایان شهریورماه فعالیت استخراج رمزارز حتی برای آنها که مجاز بوده است باید تعطیل شود» و از وزارت نیرو، وزارت ارتباطات و اطلاعات خواسته بود که جلو استخراج رمزارزها را بگیرند.
بیشتر در این باره:
دلیل واقعی قطع برق در ایران چیست و تا کی ادامه خواهد داشت؟
با این حال با شروع تابستان بهمرور قطع برق گسترش بیشتر یافت تا در چند روز اخیر به خاموشیهای گسترده در سراسر ایران تبدیل شد و اعتراضاتی را هم در برخی شهرها برانگیخت.
اکنون تأکید دوباره برخی از مقامات بر نقش استخراج رمزارز در خاموشیها از تعطیل نشدن این مراکز علیرغم تصمیمات قبلی حکایت دارد. هیچ یک از دو مقام مسئول، وزیر نیرو و رئیس کمیسیون مجلس، توضیح ندادهاند که چرا دستور رئیس جمهور مبنی بر تعطیلی این مراکز پس از گذشت یک ماه و نیم هنوز اجرا نشده است.
علاوه بر این کارشناسان صنعت برق میگویند مشکل اصلی بیش از هر چیز به پایبند نبودن دولت ایران به برنامهٔ افزایش تولید سالانه حداقل پنج هزار مگاوات برق و نیز فرسودگی شبکه تولید و توزیع مربوط است.
ایران طبق برنامه طی ده سال گذشته میبایست سالانه دو میلیارد دلار در نوسازی شبکه برق سرمایهگذاری میکرد، اما این کار را نکرده است و اکنون سالانه چهار میلیارد دلار تلفات برق در شبکه دارد.
دولت سال گذشته همچنین رشد ۴۸۰۰ مگاواتی تولید برق را هدفگذاری کرده بود، اما در عمل ۳۹ درصد آن محقق شد و سال ۹۸ نیز کمتر از نصف اهداف پیشبینی شده محقق شد و در دو ماه ابتدایی سال جاری نیز کمی بیش از یک درصد از اهداف پیشبینی شده برای سال ۱۴۰۰ محقق شده است.
حسن روحانی، رئیس جمهور، نیز امروز با اذعان به کمبود سرمایهگذاری در صنعت برق، دلیل اصلی عدم سرمایهگذاری در ایران را تحریمها و تصویب نشدن لوایح مرتبط با افایتیاف عنوان کرد.
این در حالی است که جمهوری اسلامی تاکنون صدها میلیارد دلار مستقیم و غیرمستقیم صرف انرژی هستهای کرده است، در حالی که سهم انرژی هستهای در تولید برق ایران فقط حدود ۱.۵ درصد است.
خاموشیهای گسترده در ایران باعث شده در روزهای اخیر ساکنان چندین شهر در مقابل ادارات برق تجمع کنند و علیه مقامات جمهوری اسلامی بهویژه علی خامنهای شعار بدهند.