۱۱ برابر شدن شهرهای قرمز ایران، ادامه جنجال بر سر واکسن برکت
تعداد شهرهای در وضعیت بسیار پرخطر کرونا در کمتر از یک ماه ۱۱ برابر شده و اوضاع مناطق جنوبی و شرقی ایران بحرانی است. در سیستان و بلوچستان واکسیناسیون با واکسن برکت که هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارد، آغاز شده است.
موج پنجم کرونا کمتر از یک ماه پیش در مناطق جنوبی و شرقی ایران آغاز شد و با شتاب به اغلب استانها سرایت کرد. گفته میشود سویه دلتای کرونا که نخستین بار در هند شناسایی شد، عامل این روند نگرانکننده است.
مرکز اطلاعرسانی وزارت بهداشت جمعه ۱۸ تیر (۹ ژوئن) اعلام کرد، در شبانهروز گذشته ۱۶ هزار و ۵۹۶ مورد جدید ابتلا به کرونا در ایران شناسایی شده و ۱۴۶ نفر از مبتلایان به بیماری کووید۱۹ جان سپردهاند.
موارد شناساییشده ابتلا به نسبت شبانهروز قبل نزدیک به شش هزار و ۸۰۰ مورد کمتر است اما چنین اتفاقی در روزهای جمعه به دلیل آزمایشهای تشخیص و مراجعه کمتر به مراکز درمانی سابقه دارد.
در روزهای گذشته مسئولان محلی بسیاری از استانها از جمله تهران و اصفهان وارد شدن این مناطق به موج پنجم پاندمی را تائید کرده و گفتهاند موارد ابتلا به سویه دلتا رو به افزایش است.
۱۴۳ شهر در وضعیت قرمز
اوج گرفتن موج جدید در نقشه رنگبندی کرونایی شهرها نیز آشکار است. تا پایان هفته سوم مرداد ۱۳ شهر در وضعیت قرمز (بسیار پر خطر) قرار داشتند، این تعداد از ابتدای تیرماه به سرعت رو به افزایش گذاشته و تا روز شنبه ۱۱ برابر میشوند.
با وجود آغاز پنجمین موج کرونا در ایران تا کنون وعدههای مسئولان در مورد تامین واکسن کافی برای شهروندان تحقق نیافته و به همین دلیل به واکسنهای تولید داخل و مشترک امید بستهاند.
واکسن برکت؛ از تولید به سطل زباله
واکسن “کووبرکت” که در شرکت شفافارمد زیر مجموعه “ستاد اجرایی فرمان امام” تولید میشود، نخستین واکسن تولید داخل است که برای آن مجوز مصرف اضطراری صادر شده، در حالی که هنوز مرحله نهایی کارآزمایی بالینی را طی نکرده است.
در مورد این واکسن تا کنون حرف و حدیثهای زیادی بوده است؛ از سازنده آن که یک نهاد حکومتی است تا نحوه سوالبرانگیز صدور مجوز برای آن تا قیمتش که از برخی واکسنهای معتبر خارجی بیشتر است.
مسئولان ستاد اجرایی اوایل خرداد وعده داده بودند تا پایان ماه چهار تا پنج میلیون دوز واکسن برکت به وزارت بهداشت تحویل دهند، این تعداد تا امروز ۴۰۰ هزار دوز بیشتر نبوده است.
روز گذشته چند هزار دوز واکسن برکت برای واکسیناسیون به سیستان و بلوچستان ارسال شد. برخی از تصویرهای منتشر شده در فضای مجازی محرومیت این منطقه که با کمبود شدید بیمارستان و امکانات درمانی روبرو است را آشکارتر میکند.
حجت نیکی ملکی، مدیر روابط عمومی ستاد اجرایی به تازگی در یک پیام توئیتری گفته است که بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار دوز واکسن برکت “در مرحله پر کردن ویالها” دچار مشکل و از گردونه خارج شد.
چنین اتفاقی پیش از این برای برخی واکسنهای معتبر جهان هم افتاده، اما عدم اطلاعرسانی شفاف درباره نتایج مراحل آزمایش بالینی واکسن برکت، ضدونقیضگوییها در مورد میزان تولید آن و حواشی دیگر به تردیدها دامن میرند.
رسوایی واکسن “ایرانی کوبایی”
دومین واکسنی که در ایران مجوز مصرف اضطراری دریافت کرده، واکسن کوبایی “سوبرانا ۰۲” بود که انستیتو پاستور ادعا میکند در تولید آن مشارکت دارد و برای آن نام “پاستورکووک” را انتخاب کرده است.
مینو محرز، مسئول تیم نظارت بر فاز مطالعات بالینی واکسن کوو ایران برکت، که از او به عنوان عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا هم یاد میشود، به تازگی گفته است: «مرحله سوم واکسن کوبایی را به برخی افراد در ایران تزریق کردند و بعد قرار بود یک پروژه مشترک باشد که بعد سفیر این کشور اعلام کرده بود ما چنین پروژهای نداریم.»
پیام طبرسی، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری، ۱۳ تیر در این مورد به پایگاه خبری آنا گفت، در مورد واکسن کوبایی سفیر کوبا در تهران سخنان متفاوتی با مسئولان ایرانی گفته است.
سفیر کوبا گفته است واکسن “سوبرانا” کاملا کوبایی است که تعدادی از آن برای مرحله سوم کارآزمایی بالینی به ایران تحویل داده شد و اگر ایرانیها مایل به دریافت آن هستند باید آن را بخرند اما اولویت اکنون با کشورهای آمریکای جنوبی است.
حمله وزارت بهداشت به مینو محرز
علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور سخنان مینو محرز را “عجیب” خواند و گفته او نمیداند چرا و با چه هدفی این سخنان ابراز شده است. کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت نیز به سخنان محرز واکنش تندتری نشان داد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا جهانپور ۱۷ تیر ماه گفت: «متاسفانه مکرر در ماههای گذشته موارد متناقض و اظهارات و موضعگیریهای غیر علمی، غیر فنی و بدون پایه و اساس از ایشان درباره واکسنها اعم از واکسنهای وارداتی و تولید داخلی مطرح شده که طبیعتا مسئولیت این اظهارات با شخص دکتر محرز است.»
سخنگوی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت همچنین، بر خلاف آنچه در رسانهها مطرح میشود، مدعی شد که محرز هیچ سمتی در ستاد ملی مقابله با کرونا و کمیتههای علمی آن ندارد.
این در حالی است که از ماهها پیش در اغلب رسانههای رسمی و غیررسمی ایران از مینو محرز به عنوان عضو کمیته علمی ستاد ملی نام برده میشود و وزارت بهداشت تا کنون واکنشی به آن نشان نداده بود.
مینو محرز؛ معترض واکسن روسی، مبلغ واکسن برکت
اشاره جهانپور به “موضعگیریهای غیر علمی، غیر فنی و بدون پایه و اساس” مینو محرز، از جمله درباره واکسنهای وارداتی ظاهرا به صحبتهای بهمن ماه سال گذشته او درباره واکسن روسی “اسپوتنیک وی” مربوط میشود.
محرز آن زمان که بحث واردات واکسن روسی مطرح شد، یکی از نخستین شخصیتهای دانشگاهی بود که اعلام کرد “از آنجا که این واکسن در آن زمان مجوز مراجع معتبر بینالمللی مانند سازمان بهداشت جهانی را دریافت نکرده، از دریافت آن خودداری میکند”.
مسئول نظارت بر مطالعات بالینی واکسن برکت ۱۸ تیر ماه بدون اشاره به سخنان جهانپور، درباره شایعه توجه خاص به این واکسن در قیاس با دیگر واکسنهای تولید داخل این صحبتها را “بداخلاقی” خواند و به خاطر “رقابتهای بچهگانه” ابراز تاسف کرد.
“ستاد اجرای فرمان امام” قدرتمندترین و بزرگترین کارتل اقتصادی ایران و از نهادهای وابسته به دفتر رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای است.
خامنهای که دی ماه سال پیش واردات واکسنهای بریتانیایی و آمریکایی به ایران را ممنوع کرده بود، چهارم تیرماه در اقدامی که منتقدان آن را تبلیغاتی ارزیابی میکنند، مقابل دوربینهای تلویزیونی دوز اول واکسن برکت را “دریافت کرد”.