بنا به گزارش «رصدخانه مهاجرت ایران»، در سال 2020، جمعیت مهاجران ایرانی نسبت به سال 1990 حدود چهار برابر شده و میزان مهاجرت ایرانیان در چهار سال گذشته هم سه برابر رشد داشته است.
این گزارش میافزاید که «تعداد جمعیت مهاجران با تابعیت ایرانی در ترکیه براساس سال اخذ اقامت در سال 2019 نسبت به سال 2018 دو برابر بوده و در سال 2018 نیز نسبت به سال 2017 دو برابر رشد داشته است.»
بر اساس این گزارش در سال 2019، حدود 42 هزار مهاجر با تابعیت ایرانی وارد ترکیه شده است. این تعداد در سال 2016 حدود 15هزار و 500 نفر بوده است.
با این وجود بسیاری از ایرانیان، ترکیه را بهعنوان هدف نهایی مهاجرت در نظر ندارند و تنها به عنوان اولین گام برای خروج از ایران بر می گزینند. بر اساس گزارش مذکور در سال 2018 بیش از 18هزار ایرانی از ترکیه به مقاصد دیگری خارج شدند.
بر اساس آمارهای رصدخانه مهاجرت ایران، در پایان سال 2020 تعداد کل ایرانیان در وضعیت پناهجویی در جهان (کسانی که تقاضای پناهندگی دارند)، 77هزار و 217 نفر بوده است.
طبق گزارش این نهاد غیر دولتی، بیشترین تعداد ایرانیان در وضعیت پناهجویی در کشورهای ترکیه، آلمان، بریتانیا، عراق و استرالیا حضور دارند.
افزایش دانشجویان ایران در ترکیه
اما ترکیه فقط مقصد پناهجویان ایرانی نیست. آمارهای دانشجویان ایرانی در ترکیه هم نشان از استقبال ایرانیان برای رفتن به ترکیه دارد. نام ایران در پنج کشور اول که بیشترین سهم از بازار دانشجویان بینالمللی در ترکیه را دارند، هم دیده میشود.
سوریه، آذربایجان، ترکمستان، ایران و افغانستان به ترتیب کشورهایی هستند که 50 درصد سهم از این بازار را در اختیار دارند.
تعداد دانشجویان ایرانی در سال 2018 در ترکیه نسبت به سال 2017 افزایش 5 درصدی نشان میدهد.
بنا به گزارش رصدخانه مهاجرت ایران، پایینتر بودن هزینه تحصیل در کشور ترکیه نسبت به سایر کشورها یکی از دلایل اصلی افزایش جمعیت دانشجویان ایرانی در ترکیه است.
دیوار بتونی میان ترکیه و ایران
ترکیه سالهاست مقصد موقت بسیاری از پناهجویان غیر قانونی از ایران، افغانستان، پاکستان و دیگر کشورها شده است.
مقامات این کشور تاکید دارند که بسیاری از این مهاجران غیر قانونی از طریق مرز مشترک زمینی با ایران وارد ترکیه می شوند.
به همین دلیل ترکیه درصدد ساخت دیوار مرزی در بخش بزرگی از مرز با ایران است.
این دیوار با سه متر ارتفاع و دو متر پهنا با بلوکهای بتنی 7 تنی و یک متر سیم خاردار بالای آن در نظر گرفته شده است که در هر 300 متر آن نیز یک برجک دیدبانی قرار دارد.
مقامات ترکیه گفتهاند دیوارکشی به منظور جلوگیری از انواع قاچاق، مهاجرت غیرقانونی و تامین امنیت مرزی است.
پیش از این یونان نیز با ساخت یک دیوار بتنی مانع ورود مهاجران و پناهجویان غیرقانونی به کشور خود شده بود.
یونان پس از ترکیه دومین کشور در رسیدن مهاجران غیر قانونی ایرانی، افغانی و پاکستانی به اروپا تلقی میشود.
در همین رابطه معاون پیشین وزیر مهاجرت یونان گفته بود: «ما با تلاشهای زیاد موفق شدیم که سرازیر شدن مهاجران را به کشور خود مهار کنیم.»
در سال 2019 حدود 59هزار و 700 نفر به جزایر لیسبوس، ساموس، خیوس، کاس و لیروس در یونان رسیدند، اما شمار مهاجران ورودی به جزایر این کشور در سال 2020 به کمتر از 9700 نفر کاهش یافت.
دولت ترکیه طی چند سال اخیر، با سلب مسئولیت از کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد و انتقال پروندههای پناهندگی به اداره مهاجرت ترکیه، مشکلات فراوانی برای پناهجویان و پناهندگان ایرانی در این کشور ایجاد کرده است.
این اقدام آنکارا از سویی به قطع کمک سازمانهای بینالمللی به پناهجویان ایرانی شده و از سویی دیگر باعث دیپورت و بازگردانی بسیاری از شهروندانی شده است که دارای پیشینه سیاسی در ایران هستند.