جلسه اول دادگاه حمید نوری- قتل عام ۶۷

شرح دادگاه حمید نوری از عاملان قتل عام تابستان ۱۳۶۷ در دادگاه استکهلم (سوئد)

گزارش جلسه روز اول دادگاه نوری (ایران دیدبان)

روز سه‌شنبه دهم اوت، خانم کریسینا لیندوف، دادستان پرونده حمید نوری، بخش‌هایی از عدله‌‌اش علیه نوری را به دادگاه استکهلم ارایه داد. دادستان، صحبت‌های خود را با جرایم حمید نوری آغاز کرد و آنرا با تحلیل جنگ ایران و عراق و رابطه مجاهدین با دولت وقت عراق و همسویی آنها علیه جمهوری اسلامی، پایان داد. دادستان، بخش زیادی از صحبت‌های دیروز خود را به توصیف جغرافیای ایران و ایران‌شناسی و تاریخ ایران و انقلاب و غیره اختصاص داد.

دادستان در بخشی از صحبت‌هایش گفت: “من به جرایم حمید نوری اشاره می‌کنم. هنگامی که سازمان مجاهدین خلق به ایران حمله کرد، یک درگیری مسلحانه بین این سازمان و رژیم ایران بود. این جنگ در پایان جنگ ایران و عراق صورت گرفت. در آن زمان، خمینی دستور داد زندانیان مجاهدی را که سر موضع بودند، اعدام کنند. “

او گفت:”نوری در آن دوره در زندان رجایی شهر به عنوان معاون دستیار و یا سمت مشاور آن با مقامات بالای دادگاه هم‌فکری داشت و از روی عمد زندانیان وابسته به مجاهدین را به دادگاهی که حکم اعدام می‌داد، می برد.” او گفت که حمید نوری در تابستان شصت و هفت در اعدام دستکم چهار هزار مخالف جمهوری اسلامی که بیشتر آنها وابسته به گروه مجاهدین و گروه‌های چپگرا بودند، مشارکت داشته است. مشارکت نوری در این اعدام‌ها، از طریق مشورت و هم‌فکری با بالادستی‌ها و با هیاتی بود که به صلاح‌دید خود، حکم اعدام زندانیان را صادر می‌کرد. او با همکاری سایر مجرمان، زندانیان را از اتاق هایشان بیرون می‌آوردند و به کریدور مرگ می‌بردند. بعد از آنکه به‌طور شفاهی حکم دادگاه به مامورین اطلاع داده می‌شد، حمید نوری به‌همراه سایر مجرمان، زندانیان را به محل اعدام می‌بردند و بر روند اعدام‌ها نظارت داشتند. حمید نوری شخصا چندین بار در اعدام‌ها شرکت داشته است. او به عنوان مشاور با هم‌فکری با مسئولان بلندپایه، با دستیاری آن‌ها و سایر مقامات بلندپایه در زندان گوهردشت به این اعمال دست می‌زد. حمید نوری با همکاری و مشورت‌هایش در این اعدام‌ها، نقش داشته و رای این هیات نیز ناعادلانه بوده‌ است. نوری بسیاری از اعضای مجاهدین را مورد آزار و شکنجه شدید قرار ‌داده است. آنان را در انتظار رای دادگاه نگه می‌داشت و سپس آنها را به میدان اعدام می‌برد تا اعدام شوند. او اسامی زندانیانی را به هیات مرگ می‌داده تا حکم اعدام آن‌ها را صادر کنند. او هم‌زمان در زندان گوهردشت، سایرین زندانیان را که وابسته به گروه‌های چپ بودند، شکنجه داد و با آن‌های بدرفتاری می‌کرد”

دادستان، در ادامه خواستار مجازات حمید نوری برای چهار مورد” “قتل”، “کشتار سازمان‌یافته مخالفان سیاسی”، “جنایت جنگی” و “جنایت علیه بشریت” شد. دادستان برای نخستین بار بعد از صدور کیفرخواست، “جنایت علیه بشریت” را به سایر موارد اتهامی حمید نوری اضافه کرد.

«کریستینا لیندلوف کارلسون»، دادستان سوئد در باره جنایات جنگی گفت، نه تنها در قوانین این کشور بلکه در قوانین بین‌المللی هم از جدی‌ترین اقدامات جنایی محسوب می‌شوند.

وی توضیح داد که این نوع جرایم چنان سنگین تلقی می‌شوند که فارغ از این که چه کسی و یا کجا آن‌ها را مرتکب شده‌ باشد، دادگاه‌های کشوری در صورت لزوم قادر و موظف به انجام دادرسی هستند.

به گفته دادستان سوئد، بر اساس این اصول و به دلیل تعهدات بین‌المللی و اصل صلاحیت جهانی، سوئد رسیدگی به اتهامات حمید نوری را آغاز می‌کند.

او می‌گوید در فاصله اعدام‌های دسته‌جمعی زندانیان، رهبران جمهوری اسلامی تصمیم گرفتند سایر زندانیان سیاسی محبوس در زندان‌های ایران که با گروه‌های مختلف چپ‌ همراهی و هم‌دردی می‌کردند و توسط مقام‌های قضایی، «مرتد» از اسلام شناخته شدند، اعدام کنند. در نتیجه این تصمیم، تعداد زیادی از این زندانیان بین پنج تا ۱۵ شهریور ۱۳۶۷ در زندان گوهردشت کرج به جوخه‌های اعدام سپرده شدند.

حمید نوری، براساس گفته‌های دادستان، متهم به قتل تعداد زیادی از زندانیانی است که با گروه‌های مختلف سیاسی چپ‌ هم‌دردی نشان می‌دادند و از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی گناه‌کار تلقی شدند.

دادستان می‌گوید، این اعدام‌ها بر خلاف موج اول اعدام‌های دسته‌جمعی در ارتباط با جنگ مجاهدین و جمهوری اسلامی در نظر گرفته نمی‌شود، بلکه بر اساس قانون جزایی سوئد، به عنوان «قتل» طبقه‌بندی می‌شود.

بر اساس قوانین داخلی سوئد، جرایم مربوط به جنایت علیه بشریت که قبل از ژوئیه ۱٩۹۲ اتفاق افتاده باشند، قابل انعکاس در کیفرخواستی مشابه پرونده حمید نوری نیستند، اما جرایمی هم‌چون جنایت جنگی که یک عمل مجرمانه بین‌المللی است، دادرسی‌پذیر هستند.

دادستان در ادامه گفت که حمید نوری باعث قتل‌ و شکنجه‌ و رفتارهای غیرانسانی گردیده و مجرم شناخته می‌شود. او طبق قطعنامه‌های بین‌المللی و جهان‌شمول در رابطه با حقوق بشر مجرم است و مرتکب جنایت علیه بشریت شده است. جنگی که مابین مجاهدین و رژیم ایران رخ داد، یک جنگ بین‌المللی منطقه‌ای نبود. جنگی بین یک سازمان مخالف و رژیم ایران بوده است. بنابرای، حمید نوری طبق اصول شناخته شده بین‌المللی مرتکب جنایت علیه بشریت شده است.

دیده‌بان ایران

١١ اوت ۲٠۲١ برابر با ۲٠ مرداد ١۴٠٠