کمیته نوبل در حالی برندگان جوایز ۲۰۲۱ خود را اعلام میکند که تا کنون در میان هشت فرد منتخب نامی از زنان نیست. با این حال پیشبینی میشود که جایزه نوبل صلح به یک یا حتی چند زن تقدیم شود.
بنابراین با توجه مشخص نشدن برندگان دو جایزه نوبل صلح و اقتصاد این فرصت برای کمیته نوبل باقی است تا حداقل از یک زن تجلیل کند؛ موضوعی که به بحثهای همیشگی تنوع جنسیتی در انتخاب نامزدها دامن زده است.
آن ماری مورهد، رئیس انجمن دانشگاهیان زن سوئد با بیان اینکه اگرچه برنده نوبل ادبیات حداقل از یک حلقه فرهنگی غیر سنتی-غیرغربی انتخاب شده است اما زن نیست.
منتقدان کمیته نوبل با اشاره منتخبان این کمیته بر این نکته تأکید دارند که تعداد برندگان زن «بسیار بسیار» کم است.
گروههایی که فعالیت هایشان را روی انعکاس صدای زنان متمرکز کردهاند بر این نظرند که جوایز نوبل مانند «یک راز وحشتناک» هستند که پایانش در نیمه راه مشخص است. بنابراین این گروهها میپرسند که آیا کارهای شگفت انگیز فقط توسط مردان انجام شده است؟
جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۱ به عبدالرزاق گورنه نویسنده تانزانیایی رسید
نوبل شیمی ۲۰۲۱ به طور مشترک به شیمیدانهایی از بریتانیا و آلمان رسید
اما مدافعان انتخاب های کمیته نوبل بر این نظرند که با توجه به مسیر برگزیدن نامزدها مشخص است که شمار زنان دانشمند در حال افزایش است همانطور که این جوایز به مردان ژاپنی و چینی هم داده شده است.
آنها میگویند: «زنان از نظر تاریخی در زمینه علوم نمایندگی کمتری داشتهاند، بنابراین هرچه به گذشته نگاه کنید، نامزدهای زن کمتری وجود دارند.»
انتقادها به کمیته نوبل در حالی مطرح میشوند که این کمیته توسط یک زن مدیریت میشود و اکثریت اعضایش را زنان تشکیل میدهند، همانگونه که کمیته پیشین هم توسط یک زن هدایت میشد که اکثریتش با زنان بود.
منتقدان اما به تشکیل کمیتههای انتخاب علمی اشاره میکنند که تنها ۲۵ درصد از ۵۰ استاد زن هستند.
آیا مطبوعات مستقل برنده جایزه نوبل صلح میشوند؟
در هر حال درهای چوبی سالن اصلی موسسه نوبل در اسلو در ساعت ۱۱ صبح جمعه باز میشوند، هنگامی که بریت ریس آندرسن، رئیس کمیته نوبل نروژ اعلام میکند که در میان ۳۲۹ نامزد مطرح شده امسال چه فرد یا افرادی انتخاب شدهاند.
پیشبینی فرد منتخب، سخت است زیرا فهرست کوتاهی برای عموم منتشر نمیشود.
در میان نامزدهایی که نامشان در آستانه اعلام برنده یا برندگان جایزه صلح نوبل مطرح شدهاند میتوان به «گزارشگران بدون مرز»، «کمیته حمایت از روزنامه نگاران»، «شبکه بینالمللی بررسی واقعیت» و همچنین قهرمان ضد فساد، «شفافیت بینالمللی» اشاره کرد.
این در حالی است که جایزه نوبل صلح در تاریخ ۱۲۰ سالهاش هرگز به نمایندگان مطبوعات مستقل اعطا نشده است.
دو پژوهشگر سلولهای گیرنده حسی برنده جایزه نوبل پزشکی ۲۰۲۱ شدند
نوبل فیزیک ۲۰۲۱ به طور مشترک به سه فیزیکدان از آمریکا، ایتالیا و آلمان رسید
رهبران اپوزیسیون بلاروس و مبارزان اقلیمی مانند گرتا تونبرگ از دیگر افرادی هستند که به عنوان نامزدهای دریافت جایزه صلح نوبل مطرح شدهاند.
در حالی که پیش از این تصور میشد «سازمان جهانی بهداشت» در زمان همهگیری کرونا نامزد شده باشد اما به نظر میرسد که بحثها پیرامون توزیع واکسنها در طرح اشتراک واکسن کوواکس به کشورهای فقیر مانع این انتخاب شود. با این حال گزینه سازمان جهانی بهداشت همچنان مورد علاقه است.
با وجود این اسامی دیگری که امسال در مورد آن صحبت میشود، «الکسی ناوالنی»، مخالف سرشناس روسیه و «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان است.
جایزه نوبل صلح شامل یک دیپلم، یک مدال طلا و یک چک به مبلغ ۱۰ میلیون کرون (۹۸۰ هزار یورو) در ۱۰ دسامبر، سالروز مرگ آلفرد نوبل، بنیانگذار این جایزه در سال ۱۸۹۶ اهدا میشود.
شیرین عبادی، وکیل دادگستری تنها ایرانی برنده جایزه نوبل صلح در سال ۲۰۰۳ است. جایزه نوبل صلح تنها جایزه ای است که در پایتخت نروژ اهدا میشود.
در هر حال فصل نوبل دوشنبه آینده با اعلام جایزه نوبل اقتصاد به پایان میرسد.