دادگاه عالی انتاریو در آستانه دومین سالگرد سرنگونی هواپیمای اوکراینی، ایران را به پرداخت ۱۰۷ میلیون دلار به خانوادههای شش تن از قربانیان محکوم کرد. ایران هنوز واکنشی به این حکم نشان نداده است.
دادگاه عالی انتاریو در کانادا روز دوشنبه ۱۳ دی (۳ ژانویه) با صدور حکمی شلیک موشک به هواپیمای مسافربری اوکراینی بر فراز تهران را اقدامی “تعمدی” و “تروریستی” دانست و ایران را به پرداخت دستکم ۱۰۷ میلیون دلار غرامت به خانوادههای شش تن از قربانیان محکوم کرد.
دادگاه عالی انتاریو، اواخر ماه مه ۲۰۲۰ نیز حکم داده بود که سرنگونی پرواز PS752 “عمدی و تروریستی” بوده است.
آن زمان، سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به این رای گفته بود: «دادگاه کانادا اساسا صلاحیت ندارد به سانحه هواپیمای اوکراینی یا قصور احتمالی در واقعهای که خارج از سرزمین و حوزه کشوری کانادا رخ داده، رسیدگی کند.»
شاکیان پرونده، رهبر جمهوری اسلامی و فرماندهان سپاه، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و فرمانده کل ارتش را آمر و عامل این فاجعه میدانند.
ادوارد بلوبابا، قاضی دادگاه عالی انتاریو، نتیجه گرفته که طبق شواهد و ادله شاکیان و کارشناسان، شلیک موشک به پرواز ۷۵۲ تهران – کییف عمدی بوده است. طبق استدلال دادگاه، زمانی که موشکها شلیک شدند درگیری مسلحانه در منطقه وجود نداشته است. بر همین اساس، قاضی شلیک موشک سپاه به هواپیمای مسافربری اوکراینی را اقدامی تروریستی دانسته است.
ادوارد بلوبابا گفته است: «دادگاه به خوبی درک میکند که پرداخت غرامت جای جانهای از دست رفته را نمیگیرد.»
به گزارش رسانههای کانادایی، مشخص نیست غرامتی که دادگاه عالی انتاریو تعیین کرده چگونه پرداخت خواهد شد.
خبرگزاری “سیبیسی” کانادا به نقل از وکلای مدافع خانوادههای قربانیان نوشته است دادگاه انتاریو در پی توقیف داراییهای ایران در کانادا و خارج از این کشور است.
وکلای مدافع همچنین گفتهاند که ایران در کشورهای دیگر کشتیهای نفتکش دارد و تلاش میکنند برای دریافت غرامت، هر آنچه میتوانند انجام دهند.
قرار است شاکیان این پرونده و وکلای آنها، مارک آرنولد و جونا آرنولد، سه شنبه ۱۴ دی (۴ ژانویه) در یک کنفرانس خبری درباره تصمیم دادگاه اظهارنظر کنند. وکلای مدافع شاکیان، تصمیم دادگاه برای پرداخت غرامت را در قوانین کانادا “بی،سابقه” توصیف کردهاند.
ضربالاجل چهار کشور برای ایران
حکم دادگاه عالی انتاریو پیش از به پایان رسیدن ضرب الاجل کشورهایی صادر شده که شهروندانشان در سرنگونی هواپیما جان باختهاند.
اوکراین، بریتانیا، سوئد و کانادا که برای رسیدگی به این پرونده یک گروه هماهنگی تشکیل دادهاند، گفتهاند اگر ایران تا پنجم ژانویه در رابطه با پرداخت غرامت اقدام نکند، گامهایی جدی در چارچوب قوانین بینالمللی برمیدارند.
مقامات ارشد ایران از پذیرفتن مسئولیت این فاجعه خودداری کردهاند و پرونده رسیدگی به چند مسئول رده پایین محدود شده است. پس از فشارهای شدید چند جانبه، دادگاهی برای رسیدگی به مسئولیت کشتار ۱۷۶ نفر در تهران برگزار شده که در آن ۱۰ افسر دونپایه محاکمه میشوند.
در این میان، ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم، دستور داده روند تامین حقوق قانونی خانوادهها و پرداخت غرامت به آنها سرعت یابد.
پرواز ۷۵۲ تهران کییف اندکی پس از برخاستن از فرودگاه تهران در سحرگاه هشتم ژانویه ۲۰۲۰ با اصابت دو موشک سپاه پاسداران سرنگون شد. تمامی ۱۷۶ سرنشین هواپیما، از جمله ۸۵ شهروند کانادایی و ساکنان دائمی این کشور کشته شدند. ۲۹ کودک در میان مسافران بودند.