لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا ضمن اشاره به کُندی روند مذاکرات وین برای احیای توافق هستهای با ایران و عدم احراز پیشرفت ملموسی در این زمینه، گفت که مذاکرات با ایران به بنبست خطرناکی نزدیک میشود.
به گزارش خبرگزاریها وزیر خارجه بریتانیا که سهشنبه 25 ژانویه در پارلمان این کشور سخن میگفت، هشدار داد که «ایران باید تصمیم بگیرد که آیا خواهان رسیدن به توافق است یا آماده است که مسئولیت شکست مذاکرات را بپذیرد.»
تراس گفت که مذاکرات وین با ایران به سوی مسیر بنبست و خطرناکی پیش میرود و در این میان ایران باید میان دستیابی به توافق یا فروپاشی توافق هستهای یکی را انتخاب کند.
او در ادامه هشدار داد که «اگر مذاکرات با ایران فروبپاشد همه گزینهها روی میز مطرح خواهد بود.»وزیر خارجه بریتانیا تاکید کرد: «ایران اکنون باید انتخاب کند آیا میخواهد به توافق برسد یا مسئول فروپاشی برجام باشد. اگر برجام از بین برود، همه گزینهها روی میز است.»
این اظهارات وزیر خارجه بریتانیا در حالی است که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نیز اعلام کرد با توجه به فعالیتهای هستهای ایران، واشینگتن نمیتواند اجازه دهد روند کنونی ادامه پیدا کند.
بلینکن در گفتوگویی اضافه کرد متحدان و شرکای آمریکا در اروپا نیز همین نظر را دارند و روسیه نیز که در مذاکرات وین مشارکت دارد، همین فوریت را احساس میکند.
او گفت در حال حاضر نمیتواند بگوید برجام احیا میشود یا نه و درباره این موضوع «ظرف چند هفته آینده» تصمیمگیری خواهد شد.
وزیر خارجه آمریکا همچنین گفت: «ما در زمینه توان بازگشت به این توافق خیلی زیاد به پایان فرصت باقیمانده نزدیک شدهایم، زیرا اتفاقی که افتاده این است که ایران در برنامه خود پیشروی داشته است.»
او ادامه داد: «ایران در حال رسیدن به نقطهای است که زمان گریز آن، یعنی زمان تولید مواد شکافتپذیر لازم برای یک بمب، به چند هفته کاهش مییابد و این به خودی خود، چیزی است که نباید در طول زمان حفظ شود. این دنیایی نیست که ما بخواهیم در آن زندگی کنیم.»وزیر خارجه آمریکا افزود: «ایران به کسب دانش و ایجاد تخصص ادامه میدهد، طوری که در آیندهای نسبتا نزدیک، حتی بازگشت به تمام محدودیتهای برجام، موجب به دست آوردن دوباره مزایای کافی عدم اشاعه [سلاح هستهای] نخواهد شد.»
او گفت: «چون همه چیزهایی که ایران آموخته است، به این کشور اجازه میدهد حتی با وجود محدودیتهای برجام، با سرعتی بسیار سریعتر بگریزد.»
وزیر خارجه آمریکا نتیجهگیری کرد: «بنابراین ما در حال نزدیکتر شدن به آن نقطه هستیم.»
اشاره بلینکن به احساس فوریت روسیه در این زمینه در حالی است که پیشتر، انبیسی نیوز به نقل از چندین منبع آگاه آمریکایی گزارش داد که روسیه در هفتههای اخیر به ایران یک توافق موقت را پیشنهاد داده که بر مبنای آن در ازای اعمال برخی محدودیتها بر برنامه هستهای ایران، برخی تحریمهای جمهوری اسلامی کاهش یابد.
اما علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت ابراهیم رئیسی روز سهشنبه در یک نشست خبری گفت همانطور که بارها اعلام شده موضوع توافق موقت در دستور کار جمهوری اسلامی نیست و در سفر اخیر رئیسی به مسکو «بحثی پیرامون قرارداد موقت نشده است.»از سویی منابع دیپلماتیک به «العربیه» گفتهاند که مذاکرات وین خیلی کُند در جریان است اما هنوز به بنبست نرسیده است. به گفته این منابع «هنوز معلوم نیست که بتوان به مذاکرات وین طی دو هفته پایان داد.»
این منابع دیپلماتیک در گفتوگو با «العربیه» اظهار داشتند که «تاریخ مشخصی برای پایان دادن به مذاکرات وین با ایران وجود ندارد. موضوع تضمینها در مذاکرات وین پیچیده است و بحث درباره آن تا آخر ادامه خواهد یافت.»
همچنین به گفته این منابع دیپلماتیک «مذاکرات وین بر بازگشت به توافق هستهای به شکل سابق و بدون انجام تعدیل در آن متمرکز شده است.»
وزیر خارجه بریتانیا در حالی مواضع سختتری نسبت به ایران نشان میدهد و بر ضرورت فوریت به سرانجام رساندن مذاکرات تاکید میکند که تیم مذاکره کننده همتایان آمریکایی او شاهد کنار رفتن برخی اعضا و تغییرات جنجالبرانگیزی بوده است.
از جمله این تغییرات، خبر استعفای ریچارد نفیو، معاون رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران و دو دیپلمات دیگر از تیم مذاکره کننده ایالات متحده است که گمانهزنیهای زیادی را برانگیخته است. ریچارد نفیو کسی است که از او به عنوان معمار تحریمهای اقتصادی ایران در سالهای گذشته یاد میشود.
در همین رابطه روزنامه «والاستریت ژورنال» در مقاله مفصلی نوشته که ریچارد نفیو خواهان مواضع سختگیرانهتری نسبت به ایران بود. این روزنامه به نقل از منابع خود از اختلافها در تیم مذاکره کننده آمریکا در وین خبر داد که از تابستان گذشته آشکار گشته و با تغییر تیم مذاکره کنندگان ایران، این اختلاف نظرها به سطوح بالای تصمیمگیری در دولت بایدن کشیده شده است.
شایان ذکر است که وزرای خارجه چهار کشور آمریکا، آلمان، فرانسه و بریتانیا پنجشنبه گذشته در نشست برلین همگی نسبت به فرصت محدود برای رسیدن به توافق هستهای با ایران هشدار داده و بر لزوم احراز پیشرفت فوری در مذاکرات وین تاکید کردند.