وزارت خارجه آمریکا در گزارش سالانه خود از وضعیت حقوق بشر در جهان، حکومت ایران را به نقض گسترده حقوق بشر از جمله اعدام و قتلهای خودسرانه، ناپدیدسازی قهری، آدمربایی و ربایش مخالفان، بازداشتهای گسترده و شکنجه متهم کرد.
وزارت خارجه آمریکا در گزارش خود درباره وضعیت جهانی حقوق بشر در سال ۲۰۲۱ و در خصوص نقض حقوق بشر در ایران گفت: بیشتر اعدامهایی که در ایران صورت میگیرد، از جمله اعدام نوجوانان، با استانداردهای جهانی درباره جدیترین جنایتها منطبق نیست و رویه منصفانه قضایی درباره آنها طی نشده است.
این گزارش با اشاره به اینکه استقلال قوه قضاییه در ایران، به ویژه در دادگاههای انقلاب، به شدت مشکل دارد گفت: حکومت ایران در حریم خصوصی افراد دخالت غیرقانونی میکند و به خاطر جرمی که شخصی به آن متهم شده، اعضای خانواده او نیز مجازات میشوند.
وزارت خارجه آمریکا همچنین درباره نقض حقوق بشر در ایران، افزود: حکومت ایران در مناقشات نظامی به نقض جدی حقوق بشر اقدام میکند، از جمله اینکه از حکومت بشار اسد و گروههای تروریستی در سراسر منطقه از جمله عراق، یمن و سوریه حمایت میکند و به صورت غیر قانونی در سوریه سربازکودکها را به کار میگیرد.
طبق این گزارش، حکومت ایران بر آزادی بیان و رسانه محدودیتهای بسیار شدیدی اعمال کرده که از آن جمله میتوان به دستگیری و محاکمه روزنامهنگاران، سانسور، محدودیت شدید اینترنت، محدودیت آزادیهای مذهبی و منع و سرکوب تجمعات اشاره کرد.
این گزارش افزود: شهروندان ایران نمیتوانند از طریق انتخابات آزاد و منصفانه در حکومت خود تغییر ایجاد کنند و محدودیتهای بسیار سنگین و نامعقولی در ارتباط با مشارکت سیاسی وجود دارد.
وزارت خارجه آمریکا خاطرنشان کرد: فساد شدید دولت، آزار گسترده سازمانهای داخلی و بینالمللی مدافع حقوق بشر و عدم پیگیری معنادار در ارتباط با خشونت علیه زنان و قاچاق انسان از دیگر معضلات حقوق بشری در ایران است.
این گزارش افزود: در ایران خشونت علیه اقلیتهای قومی و اقلیتهای جنسی و جنسیتی، جرمانگاری روابط همجنسگرایانه، محدودیت آزادی اتحادیه برای کارگران و وجود بدترین انواع کار کودک بسیار گسترده است.
وزارت خارجه آمریکا خاطرنشان کرد: در این میان، حکومت ایران برای شناسایی و محاکمه مقامهای فاسد و ناقض حقوق بشر اقدامهای ناچیزی انجام میدهد و نهادهای حکومتی و امنیتی از مصونیت گستردهای برخوردارند.
روز سهشنبه نیز، سازمان عفو بینالملل در یک گزارش تحقیقی ۱۰۸ صفحهای هشدار داد مقامهای جمهوری اسلامی با ممانعت عامدانه از دسترسی زندانیان بیمار به مراقبتهای حیاتی در حال ارتکاب نقض تکاندهنده حق حیات هستند.
این گزارش که با عنوان «در اتاق انتظار مرگ: مرگهای در پی محرومیت از مراقبتهای پزشکی در زندانهای ایران» منتشر شده، تاکید میکند تعداد واقعی این گونه مرگها در زندانهای ایران «احتمالا بسیار بیشتر است».
عفو بینالملل با اشاره به «زندگیهای کوتاه شده» در زندانهای ایران، گزارش داده در اکثر قریب به اتفاق موارد ثبتشده، زندانیان فوت شده جوان یا میانسال بودهاند؛ ۲۳ نفر بین ۱۹ تا ۳۹ سال و ۲۶ نفر بین ۴۰ تا ۵۹ سال داشتهاند.
مرگ زندانیان بر اثر محرومیت از دسترسی به مراقبتهای پزشکی در حالی در زندانهای ایران روی میدهد که علت نیاز برخی از آنان به خدمات پزشکی «صدمات جبرانناپذیری» بوده که به آنها هنگام دستگیری یا حین حبس وارد شده است.
گزارش جدید عفو بینالملل فقط به مرگهای بر اثر عدم دسترسی به مراقبتهای پزشکی میپردازد؛ مرگهای ناشی از شکنجه، استفاده از سلاح گرم یا سایر بدرفتاریها با زندانیان در ایران در گزارش قبلی این سازمان مورد بررسی قرار گرفته بود.