به دنبال ارائه رسمی درخواست عضویت سوئد و فنلاند به پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در بروکسل، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه گفته است: «ما نمیتوانیم آری بگوییم، وقتی که نهاد امور امنیتی (ناتو) پس از آن دیگر از امنیت برخوردار نخواهد بود.»
اردوغان سوئد و فنلاند را متهم میکند، در برخورد با “سازمانهای تروریستی” از جمله حزب کارگران کردستان (پکک) اهمال میکنند. او همچنین این دو کشور را متهم به توقف ارسال اسلحه به ترکیه کرده است.
فنلاند و سوئد در سال ۲۰۱۹ پس از حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه تحریمهای تسلیحاتی علیه آنکارا اعمال کردند.
مشاور امور خارجی اردوغان نیز روز چهارشنبه گفت: «کاملا مشخص است که اگر انتظارات ترکیه برآورده نشوند روند پیوستن [فنلاند و سوئد] به ناتو ممکن نخواهد بود.»
پیش از این اظهارات، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو درخواستهای عضویت دو کشور اروپای شمالی سوئد و فنلاند را در ستاد مرکزی این پیمان نظامی دریافت کرده بود. استولتنبرگ از یک “لحظه تاریخی” سخن گفت. او تأکید کرد که این دو کشور “شرکای بسیار نزدیک” به پیمان نظامی ناتو هستند. او افزود که “عضویت آنها در ناتو بر امنیت جمعی ما خواهد افزود”.
برخلاف این اظهارات، اردوغان شرکای ناتو را فراخواند، به دغدغههای او در مورد گسترش ناتو به سوی شمال “احترام” بگذارند.
در بروکسل این گمان زده میشود که ترکیه قصد دارد اراده خود را به جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا تحمیل کند که مانع از ارسال جنگنده به ترکیه شده است.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا قرار است امروز چهارشنبه ۱۸ مه به وقت محلی با همتای ترک خود مولود چاووشاوغلو در نیویورک دیدار و گفتوگو کند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا نیز گفته است که هماکنون مذاکراتی با ترکیه آغاز شده تا ورود این دو کشور به ناتو تسهیل گردد.
جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا “موافقت قوی” خود را با درخواست عضویت دو کشور اسکاندیناوی در پیمان ناتو بیان داشته است. او گفته است ایالات متحده با فنلاند و سوئد برای مقابله با “تهاجم و یا تهدید به تهاجم” همکاری خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، در صورتی که دغدغههای اردوغان با دادن وعدهها و قرارهایی برطرف شود، آنگاه کشورهای عضو پیمان ناتو میتوانند به طور رسمی سوئد و فنلاند را برای شرکت در اجلاس سران کشورهای ناتو در روزهای ۲۹ و ۳۰ ژوئن در مادرید دعوت کنند. در پی آن پروتکل عضویت به جریان خواهد افتاد که باید به تأیید تمام ۳۰ عضو ناتو برسد. در این صورت، زودترین زمان عضویت رسمی در پاییز سال جاری خواهد بود.
طرفداری یکپارچه دولت آلمان
یک سخنگوی وزارت خارجه آلمان در برلین گفته است: «دولت آلمان اطمینان خاطر دارد که تمام اعضای ناتو از ورود دو کشور فنلاند و سوئد به ناتو حمایت خواهند کرد و روند عضویت در کوتاهترین مدت طی خواهد شد.»
هیأت دولت آلمان یک بار دیگر موافقت یکپارچه خود را با درخواست عضویت فنلاند و سوئد اعلام کرد. آمریکا و بریتانیا و دیگر کشورهای عضو ناتو رویکرد بسیار مثبت خود در مورد درخواست عضویت این دو کشور را بیان داشتهاند.
فنلاند و سوئد به دلیل مقاومت ترکیه در وضعیت دشواری قرار گرفتهاند، زیرا بر اساس ماده ۵ پیمان ناتو، این دو کشور تنها به عنوان عضو کامل ناتو میتوانند از حفاظت امنیتی برخوردار شوند. به همین دلیل بریتانیا و دیگر کشورهای عضو ضمانتهای امنیتی به این دو کشور اروپای شمالی دادهاند تا در صورت پذیرفته نشدن عضویتشان در ناتو بتوانند از آنها حمایت کنند.
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان نیز گفته است که کشورش “حمایت و حفاظت متقابل” را برای سوئد و فنلاند تضمین میکند.
پوتین در واکنش به درخواست عضویت فنلاند و سوئد روز دوشنبه ۱۶ مه (۲۶ اردیبهشت) گفت که گسترش ناتو به سوی شمال “خطر مستقیمی برای روسیه ایجاد نمیکند”. در عین حال او افزود که کشورش در مورد “گسترش زیرساختهای نظامی” ناتو در این دو کشور “بدون تردید” واکنش نشان خواهد داد.