نزدیک به ۵۰۰ نفر از فعالان صنفی و مدنی در ایران با انتشار بیانیهای، به بازداشت بستگان و مادران دادخواه کشتهشدگان اعتراضات آبان ۹۸ اعتراض کردند و خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط آنها شدند.
نویسندگان این بیانیه که روز یکشنبه، دوم مرداد ۱۴۰۱ (۲۴ ژوئیه)، با امضای ۴۸۶ فعال مدنی و صنفی داخل ایران منتشر شده است، تاکید کردهاند که «مادران دادخواه در سلول انفرادی هستند. این خبر نیست. فاجعهای است دردناک و زخمی کشنده بر پیکره عدالت و بر وجدانهای نظارهگر خاموش».
آنان نوشتهاند: «باور کردنی نیست مادرانی دادخواه که فرزندانشان در اعتراضی مدنی و مسالمتآمیز در آبانی تلخ، گلوله بر شقیقهشان فرو نشست و برای همیشه حق حیات از آنها سلب شد، اینک به جرم دادخواهی در گوشه زندان گرفتار آمده باشند.»
این بیانیه پس از آن منتشر میشود که بیستم تیر ۱۴۰۱، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران با هجوم به منازل خانوادههای کشتهشدگان اعتراضات آبان سال ۹۸، دستکم ۱۰ نفر از مادران دادخواه و دیگر اعضای خانوادههای این معترضان کشتهشده را بازداشت کردند. ناهید شیرپیشه، مادر پویا بختیاری، و مهرداد بختیاری، عموی او، محبوبه رمضانی، مادر پژمان قلیپور، رحیمه یوسفزاده، مادر نوید بهبودی، سکینه احمدی، مادر ابراهیم کتابدار، و سعید دامور، برادر وحید دامور، از جمله بازداشتشدگان بودند.در این بیانیه همچنین آمده است که تعدادی از مادران دادخواه آزاد شدهاند، اما دادخواهان دیگر، از جمله ناهید شیرپیشه و مهرداد بختیاری، مادر و عموی پویا بختیاری، محبوبه رمضانی، مادر پژمان قلیپور، و رحیمه یوسفزاده، مادر نوید بهبودی، همچنان «در سکوت رسانهای تاسفبرانگیز، پشت میلههای زندانند.»
امضاکنندگان این بیانیه با اشاره به اینکه «گویی در سرزمین بلازده ما سهم درد و رنج دادخواهی دو تاوان بزرگ دارد؛ تاوانی که باید در سرزمین خویش به حاکمان ستمگر پرداخت کنی، و تاوانی که سکوت خبری رسانههای مدعی آزادی میستانند»، به برخی از رسانهها انتقاد کرده و نوشتهاند: «آنان هر وقت صلاح بدانند، مادران دادخواه و کنشگران مدنی، معترضان، و هر موضوع دیگری را در بوق و کرنا میکنند، اما درست در لحظهای که مادرانی سوگوار و دادخواه نیاز به حمایت دارند و باید صدایشان شد، روزه سکوت میگیرند.»
در این بیانیه همچنین آمده است: «مادران حقخواه دادخواه، بهترین سرمایه وجودیشان را در یک لحظه تلخ از دست دادهاند و هراسی برای ترسیدن دوباره ندارند، چرا که جگرگوشههایشان بیکمترین گناهی به دم تیغ سپرده شدند.»
این بیانیه سپس با ابراز امیدواری به اینکه «اصحاب رسانه، فعالان مدنی و سیاسی، و همه آزادیخواهان و عدالتطلبان نسبت به این ظلم بزرگ ساکت نباشند»، تاکید میکند که همگان باید «با حمایت از مادران دادخواه، اجازه ندهند بر کسانی که هر صبح تا شام سختترین لحظهها را با درد فراق جگرگوشههایشان میگذرانند، ستمی دیگر روا داشته شود.»
امضاکنندگان این بیانیه در ادامه مینویسند: «زیبنده هیچ جامعه آزادیخواهی نیست که مادران فرزند از دست داده، به بند کشیده شوند. در جای جای جهان چنین ستمی، گناهی بزرگ است و نشستن و نظاره کردن به آن هم در خور ملامتی سترگ»، و تاکید میکنند که «ما با حمایت از مادران داغدار دادخواه دستگیرشده، خواهان آزادی فوری و بدون قید و شرط آنها هستیم».
علاوه بر بازداشتهای اخیر شماری از مادران و خانوادههای دادخواه کشتهشدگان اعتراضات، منوچهر بختیاری، پدر پویا بختیاری، نیز که سال گذشته به دلیل دادخواهیاش بازداشت و زندانی شده بود، در تیرماه سال جاری از «ندامتگاه مرکزی کرج» به زندان قزوین تبعید شد.
امین انصاریفر و آرمان انصاریفر، پدر و برادر فرزاد انصاریفر، از کشتهشدگان اعتراضات آبان ۹۸ در بهبهان، نیز پس از اصرار بر دادخواهی، با حکم شعبه یک دادگاه انقلاب ماهشهر، هر یک به سه سال زندان و پنج سال منع خروج از کشور محکوم، و از اواسط تیر سال جاری، زندانی شدهاند.
فرزانه انصاریفر، شهروند ساکن بهبهان و خواهر فرزاد انصاریفر، نیز با حکم همین شعبه دادگاه انقلاب به ۴ سال و ۶ ماه حبس تعزیری محکوم شده است.
در تیرماه گذشته مریم کریمبیگی، خواهر مصطفی کریمبیگی، از کشتهشدگان اعتراضات سال ۱۳۸۸، نیز چند هفته بازداشت شد. شهناز اکملی، مادر مصطفی کریمبیگی، نیز چندین بار بازداشت و زندانی شده است.
آزار و فشار، پروندهسازی، بازداشت، و در موارد متعددی، زندانی کردن اعضای خانوادههای کشتهشدگان اعتراضات و فعالان سیاسی و مدنی کشته یا اعدامشده، یکی از روشهای دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران برای سرکوب هر گونه دادخواهی در چهار دهه گذشته بوده است.