سرکوب خشونتآمیز دانشجویان دانشگاه شریف و اعتراضات مردمی در ایران واکنش تند چندین کشور غربی را به دنبال داشته است. از جمله آمریکا، کانادا، فرانسه، بریتانیا و آلمان سرکوب معترضان را به شدت محکوم کردهاند.
اطلاعیه وزارت خارجه فرانسه
فرانسه سرکوب وحشیانه معترضان در ایران را به شدیدترین وجه ممکن محکوم کرد. وزارت امور خارجه فرانسه در پاریس روز دوشنبه (۳ اکتبر، ۱۱ مهر) اعلام کرد که فرانسه از خشونت علیه معترضان در ایران، به ویژه در دانشگاه شریف در روزهای آخر هفته شوکه شده است.
در بیانیه وزارت خارجه فرانسه آمده که تظاهرکنندگان در ایران باید حق اعتراض مسالمت آمیز را داشته باشد و احترام به حقوق بشر به ویژه حقوق زنان و دختران در قراردادهای بینالمللی که از سوی ایران نیز امضاء شده، قید شده است.
کاردار سفارت جمهوری اسلامی پیش از این روز جمعه به وزارت خارجه فرانسه احضار شده بود.
واکنش آمریکا
کاخ سفید روز دوشنبه اعلام کرد که ایالات متحده از سرکوب دانشجویان معترض توسط نیروهای امنیتی “نگران و منزجز” است.
کارین ژان پیر، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید در شبکه ایر فورس وان گفت: «ما از گزارشهای مقامات امنیتی در باره اعتراضات مسالمتآمیز دانشجویان دانشگاه که با خشونت و دستگیریهای دستهجمعی پاسخ داده شده است، نگران بوده و شوکه شدهایم.»
او افزود که این دانشجویان “به درستی نسبت به رفتار حکومت ایران با زنان و دختران و سرکوب خشونتآمیز تظاهرات مسالمت آمیز” معترض هستند.
با گذشت سومین هفته موج اعتراضات در ایران روز دوشنبه علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ایالات متحده و اسرائیل را به دامن زدن به ناآرامی متهم کرد.
ژان پیر گفت: «سرکوبهای آخر هفته دقیقاً نشاندهنده نوعی رفتار است که جوانان با استعداد ایران، هزاران هزار نفر کشور را ترک میکنند تا به دنبال کرامت و فرصت در جای دیگری باشند.»
علیرغم تنشها، سخنگوی کاخ سفید تصریح کرد که دولت مذاکرات جاری خود را برای نجات توافق بینالمللی با ایران بر سر برنامه هستهای جدا میبیند.
او گفت: «ما نگرانیهایی با ایران داریم، اما توافق پیچیده بینالمللی موسوم به برجام – که به منظور اطمینان از این که ایران نتواند در ازای لغو تحریمها به سلاح اتمی دست یابد – بهترین راه برای ما برای رسیدگی به مشکل هستهای است.
سخنگوی کاخ سفید افزود: «تا زمانی که ما معتقدیم پیگیری مذاکرات برجام در راستای منافع امنیت ملی آمریکاست، این کار را انجام خواهیم داد و در عین حال، همچنان از ابزارهای دیگر برای رسیدگی به سایر مشکلات مربوط به رفتار ایران استفاده خواهیم کرد.»
ژان پیر یک مقایسه تاریخی را مطرح کرد و گفت که رونالد ریگان، رئیس جمهوری سابق این کشور با همتایان شوروی خود در مورد معاهدات تسلیحات هستهای مذاکره کرد و در عین حال مخالفت ایالات متحده با رژیم کمونیستی را در موارد دیگر دوچندان کرد.
او گفت: «حتی در اوج جنگ سرد، زمانی که رئیس جمهوری ریگان اتحاد جماهیر شوروی را ٰٰ”امپراتوری شیطانی” خطاب می کرد، او در عین حال درگیر مذاکرات کنترل تسلیحات بود.
سخنگوی کاخ سفید خاطر نشان کرد: «او میدانست که ما باید از یک طرف به شدت در برابر سیاست سرکوب اتحاد جماهیر شوروی بایستیم و در عین حال باید از امنیت خود، متحدان و شرکای خود محافظت و دفاع کنیم.»
احضار کاردار ایران در بریتانیا
وزارت امور خارجه بریتانیا روز دوشنبه مهدی حسینی متین، کاردار سفارت جمهوری اسلامی در لندن را به دلیل تشدید سرکوب اعتراضات ناشی از کشته شدن مهسا امینی احضار کرد.
جیمز کلورلی، وزیر امور خارجه بریتانیا خشونت نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی علیه معترضان در ایران را “تکاندهنده” خواند و تصریح کرد: «امروز دیدگاهمان را برای مقامات ایرانی روشن کردهایم. به جای منتسب کردن ناآرامیها به عوامل خارجی، آنها باید مسئولیت اقداماتشان را بپذیرند و به نگرانیهای مردمشان گوش کنند.»
او همچنین گفت که بریتانیا با همکاری شرکای خود مقامات جمهوری اسلامی را “به دلیل نقض فاحش حقوق بشر پاسخگو میداند”.
اعلام تحریمهای جدید از سوی کانادا
روز دوشنبه دولت کانادا اعلام کرد که تحریمهای جدیدی را علیه جمهوری اسلامی اعمال میکند.
دولت کانادا در بیانیهای اعلام کرده است که این تحریمها در پاسخ به نقض شدید حقوق بشر در ایران، از جمله آزار و شکنجه سیستماتیک زنان و به ویژه اقدامات انجام شده توسط پلیس موسوم به “پلیس امنیت اخلاقی” ایران است که منجر به مرگ مهسا امینی در زمان بازداشت شده است.
بر این اساس ۲۵ فرد و ۹ نهاد ایرانی در فهرست تحریم های جدید کانادا قرار گرفتهاند. تحریمهای جدید علیه ایران از جمله فرماندههان بلند پایه سپاه پاسداران، پرس تی وی، رسانه دولتی کشور و “پلیس امنیت اخلاقی” که اجراکننده قوانین سختگیرانه پوشش در جمهوری اسلامی است را در بر میگیرد.
ملانی جولی وزیر امور خارجه کانادا ضمن تحسین شجاعت زنان در ایران خواستار پایان دادن به آزار و اذیت مستمر و سیستماتیک آنان شد. او گفت که شجاعت این زنان را تحسین میکند و در کنارشان میایستد؛ زنانی که به گفته او برای حقوق و کرامت خود مبارزه میکنند.
واکنش وزرای امور خارجه و آموزش آلمان
آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان در پیامی توییتری در باره حمله به دانشگاه شریف موضعگیری کرد و نوشت: «تحمل آن چه در دانشگاه شریف در ایران میافتد سخت است. شجاعت ایرانیها باورنکردنی است و بیرحمی رژیم بیانگر ترس محض از قدرت تحصیل علم و آزادی است».
وزیر خارجه آلمان افزوده که تحمل گزینههای محدود در سیاست خارجی نیز دشوار است، اما میتوان صدای معترضان را تقویت کرد از جمله با کارزارهای تبلیغی یا تحریم: «…و ما چنین خواهیم کرد.»
به گزارش نشریه اشپیگل شش کشور عضو اتحادیه اروپا شامل آلمان، فرانسه، دانمارک، اسپانیا، ایتالیا و جمهوری چک پیشنهاد اعمال تحریمهای تازه علیه جمهوری اسلامی را ارائه کردهاند.
بتینا اشتارک- واتسینگر، وزیر آموزش فدرال نیز گفته است که از شنیدن اخبار مربوط به سرکوب دانشجویان در ایران شوکه شده است. او در توییتر نوشته است که گروههای مهاجم صدای آزادی را مورد هجوم قرار دادهاند. او در توییتی در این باره نوشت: «مردم شجاعی که جان خود را برای تعیین سرنوشتشان به خطر می اندازند، باید اکنون مورد توجه و همبستگی ما قرار گیرند.»