شماری از خانوادهها و دوستان قربانیان اعتراضات در آخرین پنجشنبه سال بر سر مزار عزیزانشان حاضر شدند. بر اساس آمار سازمان حقوق بشر ایران شمار اعدامشدگان در سه ماه آخر سال جاری به ۱۳۸ تن رسید.
سازمان حقوق بشر ایران بر اساس گزارشی که ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ منتشر کرده، میگوید، از آغاز سال جاری میلادی (۱۱ دی ۱۴۰۱) بدین سو، ۱۳۸ نفر در ایران اعدام شدهاند.
گفته میشود ۸۸ تن از این افراد با اتهامات مربوط به “مواد مخدر” به اعدام محکوم شده بودند.
این گزارش میافزاید، تنها در ۱۵ روز گذشته، یعنی از یکم تا پانزدهم مارس ۲۰۲۳، تعداد ۲۹ زندانی (بهطور متوسط روزی دو نفر) در زندانهای ایران اعدام شدهاند.
سازمان حقوق بشر ایران در مورد آمار بالای اعدام در ایران، به ویژه افزایش شدید اعدامهای مربوط به جرائم “مواد مخدر” هشدار داده است.محمود امیریمقدم، مدیر این سازمان، در حاشیه شصت و ششمین اجلاس کمیسیون مواد مخدر سازمان ملل که روز ۲۵ اسفند در وین برگزار شد، گفته است: «افزایش شدید اعدامهای مرتبط با مواد مخدر از سال گذشته نشان میدهد که اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر تاثیر پایداری در آمار اعدامهای مواد مخدر نداشته است. در جمهوری اسلامی نه تغییر در قانون، بلکه تنها فشار بینالمللی و هزینه بالای سیاسی است که میتواند از اعدام بیرویه شهروندان تحت نام جرایم مواد مخدر پیشگیری کند.»
امیرمقدم میافزاید، متاسفانه با وجود افزایش ۱۰ برابری اعدامهای مواد مخدر در مدت ۲ سال، دفتر جرایم و مواد مخدر سازمان ملل و کشورهایی که هزینه پروژههای همکاری با ایران را تامین میکنند، هیچ واکنشی نشان ندادهاند. «این سکوت توسط جمهوری اسلامی به مثابه چراغ سبزی برای ادامه اعدامها تلقی میشود.»شمار اعدامهای سال جاری حاکی از رشد شدید آن نسبت به سالهای گذشته است. در بازه زمانی مشابه (اول ژانویه تا ۱۵ مارس) سال ۲۰۲۰ تعداد ۶۷ زندانی، در سال ۲۰۲۱ تعداد ۷۲ زندانی و در سال ۲۰۲۲ تعداد ۹۴ زندانی اعدام شده بودند. این آمار اکنون به ۱۳۸ مورد اعدام در همین مدت رسیده است.
همین افزایش در مورد اعدام محکومان متهم به قاچاق “مواد مخدر” نیز مشاهده میشود.
تماس سپیده قلیان از اوین
سپیده قلیان شامگاه پنجشنبه ۲۵ اسفند در تماس کوتاهی به خانوادهاش خبر داده که به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شده است. این خبر را شاهد علوی، روزنامهنگار در توییتر منتشر کرده است.
در این تماس کوتاه، به سپیده اجازه داده نشده درباره وضعیت خودش، نحوه رفتار ماموران و اتهامی که به او زدهاند و بهانه بازداشت مجددش چیزی بگوید.
آخرین وداع در سال ۱۴۰۱ با قربانیان اعتراضات
در شمشمین ماه از کشتهشدن مهسا امنینی در مقر گشت ارشاد در تهران، مردم سقز روز پنجشنبه ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ در آرامستان آیچی بر مزار جانباختگان “انقلاب ژینا” با سر دادن شعار “کوردستان، کوردستان، گورستان فاشیستان” تجمع کردند. مرگ مهسا جرقه اعتراضاتی را زد که به جنبش “زن، زندگی، آزادی” معروف شده و به رغم سرکوبهای گسترده شعلههای آن خاموش نشده است.
همچنین در آخرین پنجشنبه سال جمعی از اعضای خانواده و دوستان آیلار حقی بر مزار او در تبریز تجمع کردند. کشتهشدن آیلار حقی، دانشجوی پزشکی اهل ملکان، در پی اعتراضات ۲۵ آبان در تبریز موجی از خشم در بین اهالی آذربایجان و کل ایران برانگیخت.
والدین هومن عبداللهی، جوان معترض کشته شده در اعتراضات سنندج، با حضور بر مزار فرزندشان سخنرانی کردند. آنها در مراسمی با حضور بستگان و نزدیکان، فرزندشان را “شهید کردستان” نامیدند وابراز امیدواری کردند “انقلابی” که پسرشان در راه آن کشته شده “زنده و پویا” است.
شمار زیادی از مردم همراه با خانواده هومن عبداللهی بر سر مزار این جوان معترض حاضر شدند.
هومن عبداللهی، جوان ٢١ سالهای بود که ٢١ آذر پس از اصابت گلوله نیروهای حکومتی در جریان قیام مردمی شهر سنندج، در بیمارستان جان باخت.
در این شهر همچنین شهروندان به یاد امید حسنی، از کشتهشدگان اعتراضات سنندج بر سر مزار او حاضر شدند.
امید حسنی، شهروند ۲۲ سالهای بود که در مدت بازداشت تحت شکنجه قرار گرفت و ساعاتی پس از این که نیروهای سرکوبگر در روز ۲۷ آبان پیکر بیهوش او را به بیمارستان منتقل کردند، درگذشت.
در سنندج همچنین خانواده و نزدیکان داریوش علیزاده هم که روز ۱۶ مهر بر اثر شلیک نیروهای سرکوبگر کشته شد، بر مزار او حاضر شدند.در روستای حاجی موسی دیواندره استان کردستان هم شماری از مردم همراه با خانواده حبیبالله فتحی بر سر مزار او حاضر شدند.
فتحی، شهروند ۶۲ سالهای بود که روز ۲۸ آبان با شلیک مستقیم نیروهای حکومتی به سرش کشته شد. شهروندان در اصفهان روز ۲۵ اسفند ماه، سر مزار جواد موسوی و احمد شکراللهی، دو کشته شده خیزش انقلابی این شهر رفتند.احمد شکراللهی ۲۴ ساله، روز ۱۶ مهر با شلیک دو گلوله نیروهای حکومتی به سینهاش کشته شد.
در مراسم چهلم او در روز ۲۶ آبان نیز جواد موسوی هدف گلوله ماموران حکومتی قرار گرفت و به قتل رسید.
ماموران به چشمان این شهروند ۴۰ ساله شلیک کرده و پیکر او را در کانال آب انداختند.
در سمیرم استان اصفهان هم بر اساس ویدیوها، مادر علی عباسی، مزار پسرش را گلکاری کرد.علی عباسی، متولد یکم فروردین ۱۳۷۷ و والیبالیست بود. او روز ۲۵ آبان به دست نیروهای سرکوبگر کشته شد.
محمدحسین ترکمان، دانشجوی ۲۷ ساله اهل شاهین شهر در شهر بابل بود که روز ۳۰ شهریور با شلیک نیروهای حکومتی به قتل رسید.
استان کرمانشاه؛ کرمانشاه
ویدیوهای منتشر شده نشان میدهند روز ۲۵ اسفند ماه خانواده آرمین صیادی، شهروند کشته شده در اعتراضات کرمانشاه، سر مزار او رفتند.آرمین صیادی معترض ۱۸ سالهای بود که روز ۲۰ مهر با شلیک نیروهای حکومتی کشته شد.
در آرامستان درهدریژ کرمانشاه هم نزدیکان و خانواده سینا نادری بر مزار او حاضر شدند.سینا نادری جوان ۲۲ سالهای بود که روز ۲۰ مهر با اصابت گلوله جنگی ماموران حکومتی به بازو، پهلو و سینهاش کشته شد.
در این روز شماری از شهروندان بر سر مزار مینو مجیدی هم رفتند که روز ۲۹ شهریور در کرمانشاه با شلیک نیروهای حکومتی کشته شد.در رشت هم همزمان با آخرین پنجشنبه سال، شهروندان سر مزار محمدرسول مومنیزاده رفت که روز ۳۰ شهریور با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی از فاصله یک متری کشته شد.
در بندر انزلی هم شماری از مردم بر سر مزار مهران سماک، شهروند ۲۷ ساله کشته شده در جریان خیزش انقلابی رفتند.
مهران سماک ساکن بندر انزلی بود که در شامگاه هشتم آذر در حال خوشحالی برای باخت تیم جمهوری اسلامی در جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ در میانه خیزش سراسری با شلیک مستقیم نیروهای سرکوبگر کشته شد.در ایذه هم زهرا سعیدیانجو به مزار برادرش میلاد سعیدیانجو در آرامستان روستای راسفند رفت.
میلاد سعیدیانجو روز ۲۵ آبان در جریان کشتار مردم ایذه به دست نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی و با شلیک این نیروها کشته شد.
در اهواز نیز شهروندان روز ۲۵ اسفند ماه بر سر مزار عاطفه نعامی حاضر شدند.عاطفه نعامی شهروند ۳۷ ساله ساکن کرج بود که به دست نیروهای حکومتی شکنجه شد و سیام آبان به قتل رسید.
در آرامستان شهر اراک، شهروندان همراه با خانواده کشتهشدگان بر مزار مهرشاد شهیدی و سینا ملایری حاضر شدند.مهرشاد شهیدی سرآشپز و جوان ۲۰ سالهای بود که در شب تولدش به دست ماموران حکومتی کشته شد.
سینا ملایری ۲۹ ساله هم روز ۳۰ مهر با ضرب و جرح و در اثر ضربات باتوم نیروهای سرکوبگر به سرش کشته شد.ویدیویی از مادر سپهر اعظمی از کشتهشدگان اعتراضات در بهشت علی اشتهارد منتشر شده که بر مزار پسرش مویه میکند.
خانواده محمدمهدی کرمی، جوانی که در جریان خیزش انقلابی همراه با محمد حسینی اعدام شد نیز بر سر مزار سپهر حاضر شدند.
سپهر اعظمی جوان ۲۳ سالهای بود که در مراسم چهلم حدیث نجفی هدف گلوله ماموران حکومتی قرار گرفت و پس از ۳۳ روز کما، در ۱۵ آذر درگذشت.در شیراز شماری از مردم همراه با خانواده مجتبی قناعتی خلاری بر سر مزار این جوان ۲۸ ساله حضور پیدا کردند.
مجتبی قناعتی روز ۹ دی به اتهام شعارنویسی بازداشت شد و ۱۴ دی ماموران حکومتی پیکر او را که به علت شکنجه شدید جان باخته بود، در خارج از شهر رها کردند.
در جونقان، شهروندان بر سر مزار جمشید مختاری که از کشتهشدگان اعتراضات بهار امسال بود حاضر شدند.
جمشید مختاری اردیبهشت ماه و با شلیک چهار گلوله از سوی نیروهای حکومتی کشته شد.یلدا معترض ۱۹ سالهای بود که بازداشت و شکنجه شد و روز ۲۰ آبان، پس از آزادی درگذشت.
حمیدرضا هم ۱۹ ساله بود و در جریان اعتراضات روز ۲۶ آبان با شلیک گلوله جنگی نیروهای حکومتی به قتل رسید.
آرامستان امامزاده قاسم در شهریار وحیدیه هم شاهد حضور مردمی بود که در آخرین پنجشنبه سال بر سر مزار عرفان خزایی رفته بودند.
عرفان خزایی شهروند ۳۰ سالهای بود که روز ۳۰ شهریور در جریان اعتراضات شهر شهریار با شلیک نیروهای حکومتی به سرش کشته شد.
از سوی دیگر بر اساس گزارشها ماموران امنیتی محدوده منتهی به مزار محسن شکاری در بهشت زهرا را بسته و همچنین در کنار مزار جانباختگان خیزش انقلابی حضور گسترده داشتند و اجازه فیلم گرفتن به افراد نمیدادند.
در جریان خیزش انقلابی ایرانیان که از شهریور امسال و با قتل حکومتی مهسا امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد آغاز شد، بیش از ۵۰۰ شهروند در سراسر ایران کشته شدند.روز پنجشنبه همچنین تعدادی از مادران دادخواه با یکدیگر دیدار کردند. لیلا مهدوی، مادر سیاوش محمودی از کشته شدگان اعتراضات اخیر عکسی از این دیدار را منتشر کرده است.
او در متنی در زیر عکس از جمله نوشته است: ممنون از شما مادران دادخواه. خانوم ضرابی عزیز که فرزندان عزیز خود عروس ونوه عزیزشان را که با پرواز اوکراین آسمانی شدن مادر سعید زینالی که حتی پیکر نازنین فرزندش را به او تحویل ندادند و دیگر مادران عزیز که دادخواه خون عزیزان هستند، مادر خودم که برادرش در جنگ تحمیلی به شهادت رسیده، ما همه یک خانواده بزرگ هستیم. بترسید از این اتحاد. شما نفسهای آخرتون میکشید. ..منون از شما مادران دادخواه. خانوم ضرابی عزیز که فرزندان عزیز خود عروس ونوه عزیزشان را که با پرواز اوکراین آسمانی شدن مادر سعید زینالی که حتی .پیکر نازنین فرزندش را به او تحویل ندادن .ودیگر. مادران عزیز .که دادخواه خون عزیزان هستن .مادر خودم .که برادرش در جنگ تحمیلی به شهادت رسیده ما همه یک خانواده بزرگ هستیم .بترسید از این اتحاد. .شما نفس های اخرتون میکشید. ما ساکت نمی شینیم . .. مشت ها محکم تر .وبیشتر می شود .مادر عزیز پژمان جان گفتید پسر من ۵ گلوله خورد .واین یک مشت محکم تو دهن هر کی که زد .این مشت ها بیشتر .وبا قدرت تر خواهد شد تا نابودی شما ظالمین .حکومت بجه کش . حکومت ضحاک. نور بر تاریکی پیروز است . واین نور از چشمان قلب های پر درد ما بیرون می آید. وکور خواهد کرد .حکومت تاریک وسیاه شما رو
منظر ضرابی که فرزندان و عروس و نوهاش در سقوط پرواز اوکراینی کشته شدند و پژمان قلی پور از کشتهشدگان اعتراضات آبان ۹۸ از جمله کسانی هستند که در عکس دیده میشوند
کاملیا سجادیان مادر محمد حسن ترکمان، جوان معترض کشته شده توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در اینستاگرامش نامهای خطاب به مراجع دینی نوشته است.
او در این نامه سکوت مراجع در قبال سرکوب مادران داغدار را زیر سوال برده و نوشته است: «من به عنوان یک زن مسلمان و مذهبی اعلام میکنم این اسلام دروغین شما را قبول ندارم. من دربرابرتان میایستم و با همان اعتقادات توی دهن بیشرفترینهایی که در قالب دین و مذهب جنایت میکنند میزنم.»
او تاکید کرده که از خون فرزندش نمیگذرد و نوشته است: «به عنوان یک زن قدرتمند سینه به سینه، رخ به رخ مقابل چهرههای کریهتان قرار میگیرم، اجازه نخواهم داد به کثافتکاریهایتان سرپوش بگذارید.» محمد حسن ترکمان ۲۶ ساله در اعتراضات بابل با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی کشته شد.