مجله اکونومیست، وضعیت اقتصاد ایران را «اسفبار» توصیف کرد و نوشت ریال ایران ۹۴ درصد کاهش را در طول یک دهه تجربه کرده است. این در حالی است که روز پنجشنبه ۱۰ فروردین، رسانهها در ایران از افزایش قیمت دلار به مرز ۵۵ هزار تومان خبر دادند.
قیمت دلار در هفتههای اخیر و پس از اعلام خبر توافق جمهوری اسلامی و عربستان سعودی برای از سر گرفتن روابط دیپلماتیک کاهش یافت اما در روزهای گذشته و پس از درگیر شدن نیروهای شبه نظامی ایران در سوریه با نیروهای آمریکایی، بار دیگر روندی افزایشی یافته است.
کاهش بیسابقه ارزش پول ملی اما در شرایطی است که کارشناسان نسبت به ترک تحصیل دانشآموزان و افزایش کودکهمسری به دلیل فقر هشدار میدهند.
اکونومیست به تازگی نموداری از سقوط ارزش پول ایران از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ منتشر کرده که بر اساس آن، ریال در فوریه (اواسط بهمن تا اواسط اسفند سال ۱۴۰۱) به پایینترین سطح ارزش خود رسیده است.
بر اساس گزارش این مجله اقتصادی، هر دلار در اواخر سال گذشته معادل ۵۸ هزار تومان بود که نشان میدهد پول ملی ایران ۵۵ درصد ضعیفتر از یک سال قبل شده و در طول یک دهه نیز ۹۴ درصد کاهش را تجربه کرده است.
اکونومیست همچنین به شعار «اقتصاد مقاومتی» رهبر جمهوری اسلامی ایران اشاره کرده که بر اساس آن حکومت مدعی است میتواند تحریمهای طولانیمدت را تحمل کند.
در داخل ایران اما همزمان با گرانی، تورم و افزایش روز به روز قیمت کالاهای اساسی، فقر نیز جمعیت بیشتری از مردم را دچار بحران کرده است.
در هفتههای گذشته بسیاری از کارشناسان درباره آسیبهای جبرانناپذیر گسترش فقر در ایران هشدار دادهاند. از جمله امیرمحمود حریرچی، آسیبشناس و جامعهشناس، با اشاره به دلایل «کودکهمسری دختران» گفت تعداد زیادی از ازدواجهای دختران که در سنین پایین انجام میشود به دلیل فقر اقتصادی است.
او همچنین درباره عوارض و پیامدهای منفی ازدواج در سن زیر ۱۵ سال از لحاظ آسیبهای روحی، روانی، عصبی و اجتماعی و همچنین فرهنگی هشدار داد.
از سوی دیگر علی شریفی زارچی، استاد دانشگاه هم به تازگی با استناد به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در مورد ترک تحصیل دانشآموزان، آن را «تکاندهنده» خواند و گفت در هفت سال گذشته بیش از ۶۰۰ هزار کودک از دبستان ترک تحصیل کردهاند که با اضافه کردن دبیرستانیها، این آمار به دو میلیون نفر میرسد.
او «فقر» را مهمترین علتی دانست که از سوی مرکز پژوهشهای مجلس برای ترک تحصیل ذکر شده و گفت: «این از عمیقترین آثار فقر امروز بر آینده ایران است. علاوه بر آن، آمار دانشآموزان بازمانده از تحصیل هم بسیار نگرانکننده است.»
به استناد این آمار همچنین در سال تحصیلی ۹۹- ۹۸ حدود یک میلیون دانشآموز از تحصیل بازماندند که کمتر از چهار درصدشان توانستهاند دوباره به تحصیل بازگردند.
گسترش فقر، گرانی و سیر صعودی قیمتها در حالی است که در روزهای گذشته رییس کل بانک مرکزی مدعی شد این نهاد برنامه جدی برای کاهش تورم در پیش دارد و قرار است تورم را تا کانال ۲۰ تا ۳۰ درصدی پایین بیاورد.
این ادعای محمدرضا فرزین در شرایطی مطرح شده که ۵۰ اقتصاددان فعال در حوزه پژوهشهای اقتصادی ایران، نسبت به کاهش تورم خوشبین نیستند و ۹۰ درصد آنان معتقدند تورم در سال جاری یا به اندازه سال قبل خواهد بود یا حتی از آن فراتر خواهد رفت.
مرکز آمار ایران در آخرین اطلاعیه خود نرخ رسمی تورم را در بهمن ماه ۴۷/۷ درصد اعلام کرده بود.