در تصویری که در از سوی روابط عمومی سازمان اطلاعات نظامی آمریکا منتشر شده قطعاتی از پهپادهای ساخت ایران دیده میشود که در اوکراین سقوط کردهاند.
مقامهای سرویسهای امنیتی آمریکا هشدار دادهاند که همکاری ایران و روسیه برای ساخت کارخانه پهپادسازی مسکو میتواند توانایی کرملین برای حمله به اوکراین را افزایش دهد.
شبکه خبری سیانان به نقل از مقامهای آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا خبر داده که انتظار میرود با تکمیل این مجتمع تولید پهپاد، که روسیه به کمک ایران میسازد، «زرادخانه بسیار بزرگتری از پهپاد برای جنگ در اوکراین در اختیار روسیه قرار بگیرد.»
این تحلیلگران پیشبینی کردهاند که ساخت این کارخانه اوایل سال میلادی آینده به پایان خواهد رسید.
یک ماه پیش جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، با ارائه تصاویری ماهوارهای اعلام کرد این کارخانه در منطقه ویژه اقتصادی آلابوگا در روسیه ساخته میشود و مسکو در حال دریافت اطلاعات و تجهیزات لازم از ایران است.
بر اساس گزارشها روسیه از ایران صدها پهپاد تهاجمی یکطرفه (انتحاری) و همینطور تجهیزات تولید پهپاد دریافت کرده است.
تحلیلگران نظامی آمریکا میگویند ایران مرتبا از طریق دریای خزر در حال انتقال تجهیزات، گلوله توپ، خمپاره و پهپاد به روسیه است وعموما برای اینکار از قایقهایی استفاده میکند که مخفیانه و با خاموش کردن سیستم ردیابی خود حرکت میکنند.
به عقیده این تحلیلگران ایران تا کنون بیش از ۴۰۰ فروند پهپاد شاهد ۱۳۱و ۱۳۶ و مهاجر در اختیار روسیه قرار داده است ولی روسیه تقریبا تمامی این پهپادها را در جنگ اوکراین استفاده کرده است.
آمریکا میگوید چندین نمونه از پهپادهای مورد استفاده روسیه در جنگ اوکراین را بررسی کرده است و شواهدی که مبنی بر ایرانی بودن این پهپادها وجود دارد «غیرقابل انکار» است.
آنگونه که شبکه خبری سیانان گزارش داده است مقامهای آژانس اطلاعات دفاعی قطعاتی را نیز از یک پهپاد ایرانی شاهد ۱۰۱ به خبرنگاران نشان دادهاند که در عراق سقوط کرده است. به گفته این تحلیلگران ممکن است ایران به دنبال ارسال این نمونه پهپاد به روسیه باشد چون سبکتر است و حمل و نقل سادهتری دارد.
از چپ به راست: لاشه پهپاد شاهد ۱۰۱ ایران، لاشه پهپاد شاهد ۱۳۱ ایران که در پائیز ۲۰۲۲ در اوکراین به دست امده است، لاشه پهپاد شاهد۱۳۱ ایران که در سال ۲۰۲۲ در عراق سقوط کرده است.
استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی در اوکراین موجب شده تا تهران چندین دور با تحریمهای فزاینده از طرف آمریکا، اتحادیه اروپا و بریتانیا روبهرو شود.
این تحریمهای جدید به طور مشخص صنایع نظامی ایران و شرکتهای مرتبط با تولید تسلیحاتی مانند پهپادهای نظامی را هدف قرار دادهاند.
وزارت خارجه ایران تایید کرده است که تعدادی پهپاد به روسیه فروخته است اما گفته این پهپادها را برای کمک به روسیه در جنگ اوکراین به این کشور ارسال نکرده است.
اما آمریکا میگوید جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با جنگ اوکراین با روسیه همکاری میکند و حتی کارشناسان نظامی ایران در شبه جزیره کریمه، که در اشغال روسیه است، مستقر هستند.
وزارت خارجه ایران هنوز اصرار دارد که در جنگ اوکراین بیطرف است.
ده روز پیش روزنامه فایننشال تایمز خبر داد که ایران و روسیه با ایجاد کارخانهای در جمهوری تاتارستان روسیه در تولید و تبدیل پهپاد غیرنظامی برای مصارف نظامی همکاری دارند.
به نوشته این روزنامه، شرکت آلباتروس با مشارکت روسیه و ایران پهپادهای شناسایی برای وزارت دفاع روسیه تولید کرده و تقریباً ۵۰ فروند از تولیدات آن برای نبرد در شرق اوکراین تحویل ارتش روسیه شده است.
براساس این گزارش، این کارخانه در مرکز مشارکت فناوری رو به گسترش روسیه و ایران قرار دارد و دولت روسیه پیشتر آن را به محلی برای تغییر پهپادهای غیرنظامی داخلی برای مصارف نظامی تبدیل کرده است. این اقدام برای مقابله با تحریمهای غرب علیه قطعات مورد استفاده در پهپادهای روسی صورت گرفته است.