تشدید فشار بر خانواده‌های دادخواه در آستانه سالگرد مهسا

در آستانه «سالگرد مهسا امینی و آغاز اعتراضات زن، زندگی، آزادی»، دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی با تشدید فشار بر خانواده‌های معترضان کشته شده، ضمن برادر مهدی ببرنژاد و احضار پدر دادخواه کومار درافتاده، آنها را از برگزاری هرگونه مراسمی «منع» کردند.

همزمان در صفحات مجازی تعدادی از خانواده‌های دادخواه از جمله خواهر حدیث نجفی و پدر و برادر حمیدرضا روحی نیز پیام‌های مشابهی مبنی بر «توقف فعالیت مجازی» منتشر شد.

در موج تشدید فشار دستگاه‌های امنیتی بر خانواده‌های کشته شدگان، نیروهای سازمان اطلاعات سپاه پاسداران اقدام به بازداشت رضا ببرنژاد برادر مهدی ببرنژاد از معترضان کشته شده در قوچان، کردند.

سایت حقوق بشری «هه‌نگاو» به نقل از منابع آگاه نوشت: « نیروهای اطلاعات سپاه با یورش و ورود بدون مجوز قضایی به منزل خانوادگی رضا ببرنژاد، شیشه‌های منزل را شکسته و برخی وسایل شخصی وی را در حین بازداشت، ضبط کرده و با خود بردند.»

بازداشت رضا ببرنژاد روز جمعه ۲۰ مرداد و در آستانه تولد برادرش مهدی ببرنژاد در ۲۴ مرداد ماه صورت گرفته است. مهدی ببرنژاد روز ۳۰ شهریور سال گذشته در جریان اعتراضات در قوچان به ضرب گلوله نیروهای امنیتی کشته شد.همزمان حسن درافتاده، پدر کومار درافتاده نوجوان کشته شده در پیرانشهر، هم روز شنبه ۲۱ مرداد ماه توسط سازمان اطلاعات سپاه پاسداران احضار و برای چند ساعت بازداشت و مورد بازجویی قرار گرفت.

سایت حقوق بشری هه‌نگاو، از قول یکی از نزدیکان خانواده درافتاده، نوشت که این احضار چند روز پیش از ٢۵ مرداد ماه، سالروز تولد کومار درافتاده انجام شده و نیروهای سازمان اطلاعات سپاه با «اعمال فشار و تهدید» به حسن درافتاده، پدر کومار، هشدار داده‌اند که «برگزاری هرگونه مراسمی» برای پسرش ممنوع است.

کومار درافتاده، نوجوان ١۶ ساله و اهل پیرانشهر در جریان اعتراضات شامگاه یکشنبه ٨ آبان‌ماه ۱۴۰۱ با شلیک مستقیم نیروهای حکومتی کشته شد.

در همین حال فشارها بر خانواده‌های معترضان کشته شده تنها به برگزاری مراسم تولد یا سالگرد کشته شدن فرزندانشان محدود نمانده و به منع فعالیت خانواده‌های دادخواه در فضای مجازی نیز گسترش یافته است.خواهر حدیث نجفی و پدر و برادر حمیدرضا روحی شامگاه شنبه ۲۱ مردادماه ۱۴۰۲ با انتشار استوری‌هایی در اینستاگرام ضمن تشکر از مردم ایران «برای همراهی در طول ماه‌های گذشته» نوشتند که در آستانه «سالگرد» آن‌ها هیچ فعالیتی در صفحات خود نخواهند داشت.

ادبیات این پیام‌ها بسیار به همدیگر شبیه بوده و حاکی از تشدید فشار نهادهای امنیتی به آن‌هاست.

شیرین نجفی، دادخواه حدیث نجفی در بخشی از این پیام عنوان کرده است که «این آخرین استوریش تا بعد از سالگرد حدیث» است.

خواهر حدیث نجفی چند روز قبل گفتگویی با تلویزیون صدای آمریکا گفتگو کرده و جزییات تازه‌ای از نحوه کشته شدن خواهرش را بازگو کرده بود.

شیرین نجفی ضمن تشکر از «تمام کسانی که در این چند ماه» در کنار آن‌ها بوده و با خانواده او «همدردی» کردند نوشت: «از تک تک تان ممنونم. این آخرین استوری من تا بعد از سالگرد حدیث است و از شما تقاضا دارم که برای سالگرد حدیث کسی سر خاک حدیث نیاید چون مراسم نمی‌گیریم.»

در صفحه اینستاگرام علی روحی پدر حمیدرضا روحی نیز متن شمابهی منتشر شد که در آن پدر دادخواه این معترض کشته شده در شهر زیبا نوشته است: «این آخرین استوری بنده تا سالگرد حمیدرضاست.»

در ادامه متن منتشر شده در صفحه اینستاگرام علی روحی، پدر حمیدرضا روحی، آمده است: «بابت تمامی زحماتی که برای زنده نگهداشتن نام و یاد پسرمان می‌کشید از همه شما ممنونم و دست بوستان هستم. نام و یاد تمامی شهدای وطن جاوید و ماندگار.»

ماموران امنیتی روز ۱۷ فروردین ۱۴۰۲ علی روحی را درست یک روز پس از سالروز تولد فرزند کشته شده‌اش، به مدت سه شبانه روز بازداشت کردند.

این پدر دادخواه همچنین تیر ماه سال جاری در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به ریاست ایمان افشاری به خاطر اعلام برگزاری تولد فرزندش و به اتهام «اجتماع و تبانی به قصد برهم زدن امنیت ملی» محاکمه شد.

همزمان متنی با مضمون مشابه در صفحه اینستاگرام پوریا روحی، برادر حمیدرضا روحی، نیز منتشر شده که در آن ضمن تشکر از همه کسانی که طی ۹ ماه گذشته «به هر نحوی سعی در زنده‌نگهداشتن یاد و خاطره حمیدرضا روحی» داشته‌اند آمده «به اطلاع می‌رسانم که تا سالگرد برادرم از ادامه فعالیت در این صفحه معذورم.»

پوریا روحی در این متن از هشتگ «علیه فراموشی» استفاده کرده وبه طور تلویحی به فشارهای وارد شده و منع فعالیت در فضای مجازی اشاره کرد کرده است.از فروردین ماه سال جاری تاکنون فشار دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی بر خانواده‌های دادخواه اعتراضات سال گذشته تشدید شده است.

بازداشت اعضای خانواده جواد حیدری معترض کشته شده در قزوین در فروردین ماه آغاز فشارهای تازه‌ای بود که نیروهای امنیتی یکی پس از دیگری بر خانواده‌های دادخواه وارد کردند.

بعد از آن فواد چوبین دایی آرتین رحمانی پیانی و معصومه (مهسا) احمدی نامزد حامد سلحشور در ایذه رخ داد.

در مراسم تولد کیان پیرفلک ماموران امنیتی اقدام به شلیک مستقیم به پویا مولایی‌راد پسر عموی جوان ماه‌منیر مولایی‌راد، کرده و تحویل پیکر او را به توقف فعالیت مجازی ماه‌منیر مولایی‌راد، مادر دادخواه کیان پیرفلک و همسرش میثم پیرفلک مشروط کرده و سجاد پیرفلک عموی کیان نیز بازداشت شد.

مدتی بعد پدر،مادر، خواهر و همه بستگان ابوالفضل آدینه زاده معترض نوجوان کشته مشهد در آستانه مراسم تولدش بازداشت شدند.

۳۰ تن از اعضای خانواده‌های دادخواه سنندج به خاطر حضور بر آرامگاه معترضان کشته شده در سقز و بوکان نیز بازداشت شده و مورد بازجویی قرار گرفتند.

همزمان با تشدید فشارها بر خانواده‌های معترضان کشته شده در پنج ماه اخیر، صدیقه تورانی مادر فرهاد مجدم از کشته شدگان اعتراضات آبان ۹۸ در یک سانحه مشکوک رانندگی، جان خود را از دست داد.

تیرماه ۱۴۰۲ نیروی اداره اطلاعات مهاباد شیرین، فریبا ، شیما، شهروز حسین‌پوری و رحمان اسماعیلی، پنج تن از اعضای خانواده آزاد حسین‌‌پوری معترض کشته شده در مهاباد، را احضار کرده و آنها را «چند ساعت تحت بازجویی» و «تهدید» قرار دادند.

زهرا سعیدیان‌جو خواهر دادخواه میلاد سعیدیان‌جو از کشته شدگان ایذه، نیز در ادامه همین فشارها در اواخر تیر ماه برای دومین‌بار بازداشت شد. او «پس از ۳۲ روز بازداشت که ۲۳ روز آن در سلول‌های انفرادی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران» گذشت در ۱۸ مردادماه ماه به قید وثیقه‌ یک میلیارد تومانی از زندان سپیدار اهواز آزاد شد.

علاوه بر این، شماری از خانواده‌های دادخواه از جمله ناهید شیرپیشه و منوچهر بختیاری، مادر و پدر پویا بختیاری جوان کشته شده در اعتراضات آبان ۹۸ بیش از یک سال است که بازداشت و زندانی شده‌اند و کمال لطفی پدر دادخواه رضا لطفی از معترضا کشته شده در دهگلان نیز همچنان تحت بازداشت قرار دارد.

دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی از نخستین سال‌های استقرار خود ید طولایی در اذیت و آزار خانواد‌های کشته شدگان و بازداشت شدگان جنبش‌های اجتماعی دارد.

روایت رنج مادران و خانواده‌های دادخواه خاوران و بعد از آن جان‌باختگان و بازداشت شدگان سیاسی در جنبش‌های اجتماعی سال‌های بعد گواه این ادعاست.

سازمان عفو بین‌الملل سال ۱۳۹۹ در بیانیه‌ای اعلام کرد که مقام‌های جمهوری اسلامی با پنهانکاری در مورد محل دفن، ممانعت از برگزاری مراسم عزاداری، حقوق خانواده‌های دادخواه و ماده ۱۵ میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را نقض می‌کند.