در ادامه موج بازداشتها در آستانه «سالگرد مهسا امینی و آغاز اعتراضات زن، زندگی، آزادی» با بازداشت یاسین طیبی خواه همسر مهسا بصیرتوانا خواهر دادخواه مهران بصیرتوانا و همچنین بازداشت اشکان سلیمی شمار بازداشت شدگان طی دو روز گذشته در استان گیلان به ۱۵ تن رسید. همزمان چند تن از زنان و جوانان فعال در شهرهای بیجار، خرم آباد و بهبهان نیز بازداشت شدهاند.
در استان گیلان، نیروهای امنیتی تا روز پنجشنبه ۱۳ تن را بازداشت کردند، و در ادامه یاسین طیبی خواه، همسر مهسا بصیرتوانا خواهر دادخواه مهران بصیرتوانا، را نیز بازداشت کردند.
به گفته منابع نزدیک به خانواده بصیرتوانا، نیروهای امنیتی که روز پنجشنبه ۲۶ مرداد اقدام به بازداشت مهسا بصیرتوانا خواهر دادخواه مهران بصیر توانا کرده بودند ساعاتی بعد اقدام به بازداشت همسر او، یاسین طیبی خواه، کردند.فرمانده نیروی انتظامی گیلان اتهام بازداشتشدگان را «اجتماع و تبانی جهت ارتکاب جرم علیه امنیت داخلی کشور و فعالیت تبلیغی علیه نظام به نفع گروههای معاند» عنوان کرد.
او بدون اشاره به نام زندان و یا بازداشتگاه این ۱۲ تن گفت که «تحقیقات پلیس» از متهمان ادامه دارد.بنابر گزارش سایت هرانا ارگان مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران از هنگام بازداشت مهسا بصیر توانا، خواهر دادخواه مهران بصیرتوانا در روز پنجشنبه ۲۶ مرداد، تاکنون خبری از وضعیت او در دست نیست.
فشار، احضار و تهدید و بازداشت خانوادههای دادخواه معترضان کشته شده که به ویژه از فروردین ماه سال جاری اوج گرفته است در آستانه سالگرد مهسا امینی و آغاز اعتراضات زن، زندگی، آزادی به شدت افزایش یافته است.
کوروش وزیری، همسر دادخواه شیرین علیزاده از کشته شدگان در جریان اعتراضات، نیز روز پنجشنبه ۲۶ مرداد ماه توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت شد.
نسرین علیزاده خواهر شیرین علیزاده روز جمعه در صفحه اینستاگرام خود با تاکید براینکه «دادخواهی جرم نیست» خطاب به مقامهای جمهوری اسلامی نوشت: «در تولد خواهرم نه شعری بود، نه شعاری، نه جمعیتی جز جمع خانواده، به چه جرمی همسرش را گرفتید؟ به کدامین گناه خواهرم را کشتید؟»
نسرین علیزاده خواهان آزادی داماد خود کوروش(محمد) وزیری شد و خطاب به مقامهای حکومتی افزود: خواهرم را «جلوی چشم بچهاش کشتید، جلوی چشم بچهاش همسرش را بازداشت کردید و هیچ توجهی به اشکها و فریادهایش نکردید. کاش بویی از انسانیت برده بودید.»
بازداشت داماد و خواهر دادخواه مهران بصیرتوانا در فومن نیز در حالی انجام شده است که مادر مهران بصیرتوانا از چند روز پیش دچار عارضه مغزی شده و در بیمارستان بستری است.
پیش از بازداشت مهسا بصیر توانا و همسرش، دستکم ۱۲ تن از کنشگران حقوق زنان و فعالان مدنی شامل متین یزدانی، فروغ سمیعنیا، یاسمین حشدری، جلوه جواهری، زهرا دادرس، زهره دادرس، نگین رضایی، شیوا شاهسیاه و واحده خوش سیرت، آزاده چاوشیان، سارا جهانی و هومن طاهری به شکل جداگانه روز ۲۵ مرداد توسط نیروهای انتظامی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی در شهرهای رشت، فومن، انزلی و لاهیجان بازداشت شده بودند.
یک روز از پس این بازداشت ها، فرمانده انتظامی استان گیلان اتهام این کنشگران حقوق زنان را «اقدام علیه امنیت ملی» از طریق «فعالیت در راستای سالگرد اعتراضات» عنوان کرد.
همزمان اداره کل اطلاعات گیلان نیز در اطلاعیهای مشابه این کنشگران را به «ارتباط با خانوادههای معترضان کشته شده و تحریک آنها» و «فعالیت تبلیغی به جهت اهداف براندازی» متهم کرد.
در همین حال فعالان حقوق بشر از بازداشت اشکان سلیمانی معترض اهل رشت خبر دادند اما عنوان کردند که نیروهای امنیتی این جوان معترض را در ارومیه بازداشت کردهاند.
اشکان سلیمانی پیشتر در آبان ۱۴۰۱ در جریان اعتراضات زن، زندگی، آزادی در شهر رشت برای چند ماه بازداشت شده بود و مدتی بعد از آزادی باردیگر ۲۲ فروردین ماه سال جاری در این شهر بازداشت و چندی بعد آزاد شده بود.
از سوی دیگر سایت حقوق بشری ههنگاو از بازداشت زیبا قلیچخانی، فعال مدنی اهل شهر بیجار استان کردستان خبر داد.
طبق این گزارش، زیبا قلیچخانی روز پنجشنبه ۲۶ مرداد توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت و به بازداشتگاهی در سنندج منتقل شده است.
زیبا قلیچخانی سال گذشته و در اولین روزهای اعتراضات زن، زندگی، آزادی نیز برای مدتی بازداشت و با وثیقه دو میلیارد تومانی آزاد شده بود و پس از آن مقامات قضایی کردستان عنوان کرده بودند که در جریان عفو سراسری پرونده او بسته شده اما روز پنجشنبه بار دیگر در آستانه «سالگرد مهسا امینی و آغاز اعتراضات» بار دیگر بازداشت شده است.
از سوی دیگر گزارشها حاکی از تداوم بازداشت غزاله زارع، شهروند ساکن خرم آباد، که از سه هفته پیش و در آستانه سالگرد اعتراضات دستگیر شده است.
سایت حقوق بشری هرانا از قول یک منبع نزدیک به خانواده غزاله زارع نوشت: «خانم زارع، با گذشت بیست و دو روز از زمان دستگیری، همچنان در بازداشتگاه اداره اطلاعات خرم آباد در بازداشت و بلاتکلیفی بسر میبرد.»
در شهر بهبهان نیز که در جریان اعتراضات سال ۹۸ و اعتراضات زن، زندگی، آزادی از کانونهای اعتراضات مداوم بود نیز به گزارش هرانا نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در آستانه سالگرد مهسا امینی به دنبال احضار کاظم راود و جمال عدالت، آنها را بازداشت کردند.
این دو جوان اهل بهبهان روز چهارشنبه ۲۵ مرداد ماه، به شعبه چهارم دادسرای بهبهان، احضار شده بودند که پس از مراجعه به این شعبه بازداشت و به زندان بهبهان منتقل شدند.
فرمانده نیروی انتظامی گیلان اتهام بازداشتشدگان را «اجتماع و تبانی جهت ارتکاب جرم علیه امنیت داخلی کشور و فعالیت تبلیغی علیه نظام به نفع گروههای معاند» عنوان کرد.
او بدون اشاره به نام زندان و یا بازداشتگاه این ۱۲ تن گفت که «تحقیقات پلیس» از متهمان ادامه دارد.اداره اطلاعات استان گیلان هم روز پنجشنبه عنوان کرده بود که «این تیم تشکیلاتی ۱۲ نفره که سابقه فعالیتهای ضدامنیتی متعددی در اغتشاشات سال گذشته را نیز داراست، با شناسایی و گردآوردن دیگر افراد سابقهدار در آن وقایع و فریب تعدادی از جوانان و متشکل کردن آنها، در حال فراهم آوردن مقدمات اغتشاش و ناامنی در سطح استان گیلان و برخی شهرستانهای استان کردستان بود.»
دستگاههای امنیتی و قوه قضائیه جمهوری اسلامی از دههها قبل، اتهامهای مشابهی را به فعالان سیاسی، صنفی و مدنی وارد کردهاند؛ اتهاماتی که همیشه از سوی این فعالان و همچنین سازمانهای حقوق بشری در جهان رد شده است.
در این حال، کمپین حقوق بشر در ایران با اشاره به آن چه «موج بازداشت خودسرانه فعالان حقوق زن در گیلان» نامیده، تاکید کرده است که «ثبت تک تک این موارد برای تکمیل فرایند کمیته حقیقتیاب سازمان ملل جهت برملا کردن موارد بیشمار نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ضروری است.»
«بیدار زنی»، رسانه گروهی از کنشگران حقوق زنان، پیشتر اعلام کرد که ۱۲ تن از فعالان زنان و یک فعال سیاسی در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، ۲۵ و ۲۶ مرداد، به دست ماموران امنیتی بازداشت شدهاند.
به گفته این رسانه، جلوه جواهری، فروغ سمیعنیا، متین یزدانی، یاسمین حشدری، نگین رضایی، زهرا دادرس، زهره دادرس، واحده خوشسیرت، شیوا شاهسیاه، سارا جهانی و آزاده چاوشیان، همراه با هومن طاهری در شهرهای رشت، لاهیجان، فومن و بندر انزلی بازداشت شدند.
بر اساس این گزارش، خانوادههای بازداشتشدگان استان گیلان روز پنجشنبه جهت پیگیری وضعیت آنان به دادسرای عمومی و انقلاب رشت مراجعه کردند اما این دادسرا از ارائه هر گونه توضیحی در مورد نهاد بازداشتکننده و محل نگهداری آنها خودداری کرد و از خانوادهها خواست تا روز شنبه ۲۸ مرداد به آن محل مراجعه کنند.
بیدار زنی اضافه کرد که فعالان بازداشت شده، از حق تماس تلفنی محروم هستند که «این تضییع حقوق اساسی بازداشتشدگان، نگرانیها بابت سلامت و امنیت جانی آنان را افزایش میدهد.»
در همین حال، سازمان حقوق بشری ههنگاو اعلام کرد که «چهار شهروند جوان اهل مهاباد»، به نامهای شیرکو نصیری، هیوا شبنگ، اشکان رسولی و هدایت خسته، و همچنین دو شهروند اهل اشنویه به نامهای شیروان خضری و ایوب میرزایی به دست ماموران امنیتی بازداشت شدهاند و به این ترتیب، شمار بازداشت شدگان این دو شهر در روزهای اخیر به بیش از ۱۵ تن رسیده است.در این ارتباط، شورای بازنشستگان ایران در کانال تلگرامی خود با اشاره به «هجوم گسترده در آستانه سالگرد بزرگترین تکانه مردم ایران؛ انقلاب زن زندگی آزادی» نوشت که زنان با تمرد آشکار از همه زورگوییها، به طور منسجم و فراگیر در همه عرصههای زندگی به پا خاسته، حکومت را عاصی کرده و همه تهدیدها، ارعابها و سرکوبها را با شهامت بینظیرشان به پشیزی نگرفته و نخواهند گرفت.»
این شورا اشاره کرد که «همه آنان که به اسارت گرفته شدهاند، فرزندان انقلاب هستند و ما در کنارشان بوده و هستیم» و نوشت:« ما این بازداشتها را در روند سرکوب همه جنبشهای معیشتی و آزادیخواهانه میبینیم و آن را شدیدا محکوم میکنیم.»